Facebook Kullanıcısı Kız Çocuklarına Yönelen Zorbalık Odaklı Siber Tacizin Cinsel Tacize Dönüşümü: Gazete Haberleri Üzerinden Betimsel Bir Değerlendirme

Yıl 2018, Sayı: 2, 36 - 55, 01.10.2018

Betül Önay Doğan Yıldız Dilek Ertürk Pınar Aslan

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2018.2.27

Öz

Siber zorbalık, başkalarına rahatsızlık ya da zarar vermek amacıyla akran grupların ya da kişilerin dijital ortamlarda gerçekleştirdikleri davranışlar olarak tanımlanmaktadır. Bugüne kadar yapılmış olan araştırmalar, kişiler arasında mahrem bilgilerin, fotoğraf ve videoların paylaşılmasının bozulan ilişkiler ya da taraflardan birinin kötü niyetine bağlı olarak tehdit, şantaj, intikam ya da benzeri sebeplerle kötüye kullanılması sonucunda “siber zorbalık ve taciz” suçunun ortaya çıktığını göstermektedir. Yapılan eylemin amacı genellikle eyleme maruz kalan kişinin hakaret/tehdit etme veya şantaj yapma suretiyle küçük düşürülmesine sebep olmaktır. Bu çalışma kapsamında çocukların maruz kaldığı siber zorbalık vakaları, betimsel karma yöntemle incelenmiş ve iletişim pratikleri açısından yorumlanmıştır. 11 ve 13 yaşındaki beş kız çocuğunun yaşamış oldukları siber zorbalık olarak başlayan, siber taciz olduğu anlaşılan ve cinsel tacize dönüşerek gazete haberlerine yansıyan olgular betimsel olarak haber üzerinden incelenmiştir. Facebook paylaşımlarının zorbalık, siber taciz aracı olarak nasıl kullanıldığı, mağdur kullanıcının ürettiği içeriğin, gerçek yaşamda tuzak olarak taciz içeriğine nasıl dönüştürüldüğü örnekler üzerinden değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

siber zorbalık, siber taciz, mahremiyet, sosyal ağlar, Facebook

Kaynakça

• Aksaray, S. (2011). “Siber Zorbalık”. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20(2). 405-432.
• Arıcak, T. (2015). Siber Alemin Avatar Çocukları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Bartlett, C. P. ve Chamberlin, K. (2017). “Examining cyberbullying across the lifespan”. Computers in Human Behavior. 71. 444-449.
• Baughman H. M., Dearing S., Giammarco E., Vernon P. A. (2012). “Relationships between Bullying Behaviours and the Dark Triad: A Study with Adults”. Personality And Individual Differences. 52(5). 571-575.
• Boulton, M. J., Hardcastle, K., Down, J., Fowles, J., Simmonds J. A. (2014). “A Comparison of Preservice Teachers’ Responses to Cyber Versus Traditional Bullying Scenarios: Similarities and Differences and Implications for Practice”.Journal of Teacher Education. 65(2). 145–155.
• Dehue, F., Bolman, C., Völlink T. (2008). “Cyberbullying: Youngsters Experiences and Parental Perception”. Cyberpsychology and Behavior. 11(2). 217-223.
• Hürriyet. (2012). “Türk Kızı Seniz Sanal Zorba Kurbanı”. http://www.hurriyet.com.tr/turk-kizi-seniz-sanal-zorba-kurbani-19693094. Mayıs 2017.
• ___________ (27 Eylül 2016). “Kadın Profiliyle, 11 Yaşındaki Kıza Çıplak Fotoğraflı Şantaj”. http://www.hurriyet.com.tr/kadin-profiliyle-11-yasindaki-kiza-ciplak-fotografli-santaj-40232609. Mayıs 2017.
• ___________ (16 Mart 2017). “Facebook’ta Çocuğa Cinsel Taciz ve Şantaja 2 Yıl 10 Ay”. http://www.hurriyet.com.tr/facebookta-cocuga-cinsel-taciz-ve-santaja-2-yi-40396653. Mayıs 2017.
• Gibb, Z. G. ve Devereux, P. G. (2014). “Who does that anyway? Predictors and Personality Correlates of Cyberbullying in College”. Computers in Human Behaviour. 38. (8-16).
• Goodboy, A. K. ve Martin, M. M. (2015). “The personality profile of a cyberbully: Examining the Dark Triad”. Computers in Human Behavior. 49. 1-4.
• Gökçe, D. (19 Aralık 2016). “Facebook’ta İğrenç Taciz”. http://www.hurriyet.com.tr/facebookta-igrenc-taciz-40311008. Mayıs 2017.
• Kulaçoğlu Hukuk Bürosu. (2016). İnternet Yoluyla Cinsel Taciz Suçu. http://kulacoglu.av.tr/internet-yoluyla-cinsel-taciz-sucu/. 25 Mayıs 2017.
• Kwan, G. ve Skoric, M. (2013). “Facebook bullying: An extension of battles in school”. Computers in Human Behaviour. 29. 16-25.
• Kwan, W. ve Leung, M. (2016). “The Relationship between Personality Traits, School Climate, Parental Relationship, Anxiety, Depression, Self-esteem, and Cyber-Victimization”. SCAP 2016: Applied Psychology Readings. 107-123.
• Law, D. M., Shapka, J. D., Domene, J. F., Gagne, M. H. (2012). “Are Cyberbullies really bullies? An investigation of reactive and proactive online aggression”. Computer and Human Behavior. (28). 664-672.
• Mason, K. L. (2008). “Cyberbullying: A Preliminary Assesment for School Personnel”. Pychology in the Schools. 45(4). 323-348.
• Milliyet. (9 Ağustos 2015). “Facebook’ta Filiz K. Diye Sahte Profil Açıp Çocukları Kaydetmiş”. (9 Ağustos 2015). http://www.milliyet.com.tr/facebook-ta-filiz-k-diye-sahte-gundem-2099450/. Mayıs 2017.
• ___________ (26 Ekim 2015). “Sahte Profille Tacize 11 Yıl Hapis”. http://www.milliyet.com.tr/sahte-profille-tacize-11-yil-hapis-gundem-2137970/. Mayıs 2017.
• NWLC. (2017). https://nwlc.org/. Mayıs 2017.
• Peluchette, J. V., Karl, K., Wood, C., Williams, J. (2015). “Cyberbullying victimization: Do victims’ personality and risky social network behaviors contribute to the problem?”. Computers in Human Behavior. 52. 424-435.
• Punch, K. F. (2011). Sosyal Araştırmalara Giriş, Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. Ankara:Siyasal Kitabevi.
• Sengupta, A. ve Chaudhuri, A. (2011). “Are Social Networking Sites A Source Of Online Harassment for Teens? Evidence From Survey Data”. Children and Youth Services Review. 33(2). 284-290.
• Staksrud, E., Olafsson, K., Livingstone, S. (2013). “Does the Use of Social Networking Sites Increase Children’s Risk of Harm?”. Computers in Human Behaviour. 29. 40-50.
• Şener, M. T., Set, T., Dursun, O. B. (2012). “Güvensiz İnternet Kullanımı İle İlgili Bir Olgu Sunumu: Sanal Taciz”. Türk Aile Hekimleri Dergisi. 16(3). 127–129.
• Theodorson, G. A. ve Theodorson, A. G. (1969). A Modern Dictionary of Sociology. New York: Thomas Y. Crowell.
• Thomas, S. P. (2006). “From The Editor: The Phenomenen of Cyberbullying”. Mental Health Nursing. 27. 1015-1016.
• We Are Social. (2018). Digital in 2017: Global Overview. https://wearesocial.com/special-reports/digital-in-2017-global-overview. 15 Şubat 2018.
• Valkenburg, P. M. ve Soeters, K. E. (2001). “Children’s Positive and Negative Experiences with The Internet”. Communication Research. 28. 652-675.
• Yetim, S. (2015). “Siber Zorbalık, Türkiye ve ABD Karşılaştırması (ABD V. Drew Dosyası)”. TBB Dergisi. 120. http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2015-120-1516. Mayıs 2017.