Dinler Kitlenin Sesli İçerik Dinleme Alışkanlıkları: Geleneksel Radyo Mu Müzik Dinleme Platformları Mı? Bir Dinleyici Araştırması

Yıl 2024, Sayı: 14, 104 - 127, 28.10.2024

Bilal Erkan Değer , Selami Özsoy

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2024.7.14.262

Öz

Dijital ortamların ve yeni medya mecralarının her geçen gün daha da fazla günlük hayata dâhil olduğu bugünlerde, birey için geçmişin sesli içerik dinleme ve hayata dâhil olma alışkanlıklarından radyonun yeni düzende yerini araştırmak önem taşımaktadır. Yeni medya ve geleneksel medyanın aynı anda tüketilmeye başladığı ve kullanım oranlarının her geçen gün arttığı günümüzde, geleneksele olan ilgi eski günlerini aramaktadır. Bu çalışmada geçmişin dinleme alışkanlıklarından olan radyonun günümüz yeni medyasında halefi olarak yer alan müzik platformları gençlerin dinleme alışkanlıklarına yönelik bir saha çalışması ile belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada örneklem alınan grubun dinleme eyleminde değişen alışkanlıklarına dair sorular ile veriler elde edilmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda araştırmacılar tarafından geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre radyo üzerinden müzik dinleyen kitle sohbetli program yapısı ve müzik çeşitliliğinden dolayı radyoyu tercih etmektedir. Müzik platformu üzerinden sesli içerik dinleyen kitle müzik dinlemeyi kişiselleştirebilme ve reklamsız içerik yapısı nedenlerinden dolayı müzik platformunu tercih ettikleri tespit edilmiştir. Müzik platformu radyodan daha fazla tercih edilmektedir. Mevcut sonuçlardan yola çıkarak radyo ve müzik platformlarının dinleyiciye ulaşmasına ve ileriki bilimsel çalışmalara katkı sağlama çerçevesi geliştirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Radyo, Müzik, Dinleyici, Müzik Platformu, Dinleme.

Listening Habits of the Audience: Traditional Radio or Music Platforms? A Study About the Listener

Öz

In these days when digital environments and new media channels are increasingly included in daily life, it is important for the individual to investigate the place of radio in the new order from the habits of listening to audio content and being included in life of the past. In today’s world, where new media and traditional media are consumed at the same time and usage rates are increasing day by day, the interest in traditional is looking for its good old days. In this study, music platforms as a part of which are in the listening habits of the past and as successors of the radio in today's new media, were tried to be determined by a field study on the listening habits of young people. In the research, an attempt was made to obtain data by asking questions about the changing habits of the sampled group in the act of listening. In this context, the questionnaire form developed by the researchers was used. According to the research findings, the audience listening to music on the radio prefers radio because of its conversational program structure and music diversity. It was determined that the audience listening to audio content through the music platform prefers the music platform due to the ability to personalize listening to music and the ad-free content structure. The music platform is more preferred than the radio. Based on the current results, the framework for radio and music platforms to reach the audience and to contribute to future scientific studies will be tried to be developed.

Anahtar Kelimeler

Radio, Audience, Music Platform, Listening, habit

Kaynakça

• Adorno, T. W. (2010). Aydınlanmanın diyalektiği. (Ülner, N., & Öztarhan Karadoğan, E, çev.). Kabalcı Yayınevi.
• Adorno, T. W., & Horkheimer, M. (2007). Kültür endüstrisi. (Ülner, N, Tüzel, M., & Gen, E, çev.). İletişim Yayınları.
• Aktuğlu, I., & İnceismail, E. (2021). Uluslararasılaşma stratejilerinde küresel doğan modeli ve Spotify “music, meet podcasts” örnek olay incelemesi. Communıcatıon and Technology Congress 2021. İstanbul. https://www.researchgate.net/publication/352429381_Uluslararasilasma_Stratejilerinde_Kuresel_Dogan_Modeli_Ve_Spotify_Music_Meet_Podcasts_Ornek_Olay_Incelemesi
• Algül, A. (2019). Popüler kültür ve popüler edebiyat. European Journal of Educational and Social Sciences, 4(2), 142-153.
• Algüllü, E. (2017). Sosyal medyada radyo programlarının pazarlanması: Show Radyo Nihat’la Muhabbet programı örneği. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 9(2), 37-46.
• Altan, A., & Övür, A. (2020). Müzik sektörünün gelişmesinde yeni medya platformlarının etkisi ‘‘Spotify ve Fizy karşılaştırması’’. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 12(4), 319-331.
• Arvas, İ. S. (2018). Türkiye’nin radyo ile tanışması ve Türk telsiz telefon anonim şirketi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 4(2), 406-428.
• Ataman, E. Ö. (2009). Sayısal çağda sayısal radyo yayıncılığı: Sayısal ses yayın (dab) teknolojisi ve Türkiye’deki yansıması. Selçuk İletişim, 6(1), 214-226.
• ----------------- (2013). Radyoda dinleyici/katılımcı/takipçi etkileşimi ve görselleşme: “Ceyhun Yılmaz Şov ve Pacya”. İstanbul Arel Üniversitesi İletişim Çalışmaları Dergisi, 2(4), 107-131.
• Aziz, A. (1976). Radyo ve televizyona giriş. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• ---------- (2012). Radyo yayıncılığı. Nobel Yayıncılık.
• ---------- (2013). Radyo ve televizyon yayıncılığı. Hiperlink Yayınları.
• Baş, T. (2020). Türk alternatif müziğinin yeni performans mekanları bağlamında streaming müzik platformları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bir, A. A. (Ed.) (1999). Anket yöntemi. Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Birer, A. R. H., & Angı (2013). Keman öğrencilerinin müzik dinleme ve çalma alışkanlıkları (Niğde Üniversitesi örneği). Sanat Eğitimi Dergisi, 1(2), 18-31.
• Birsen, Ö., & Özgür, Ö. (2011). TRT radyo prodüktörlerinin Türkiye’de kamusal radyo programcılığı ve popüler radyo programcılığı üzerine değerlendirmeleri. Selçuk İletişim, 6(4), 18-30.
• Çakır, H. (2006). Düzenleyici kurullar olarak RTÜK ve CSA. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, 8, 37-56.
• Deezer (tarih yok). Deezer inverstors. https://www.deezer-investors.com adresinden 01.11.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Demirkıran, C. (2020). Kısa dalga savaştan soğuk savaşa, uluslararası radyo yayıncılığı. TRT Akademi, 5(9), 146-161.
• Durmuş, O. D. (2006). Popüler kültürün kimlik oluşumuna etkileri: “Özgür kız-Nil Karaibrahimgil” modeli. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 121-133.
• Efe, M., & Sonsel, Ö. (2019). Türkiye’de dinlenilen popüler müziklerin incelenmesi: Spotify örneği. Idil Journal of Art and Language, 8(60).
• Eken, İ., & Gezmen, B. (2020). Radyo dinleme alışkanlıkları üzerine üniversite öğrencileri özelinde bir araştırma. TRT Akademi, 5(9), 110-131.
• Erdem, L. (2007). Aydınlatmada sübjektif analiz için bilimsel anket yöntemlerinin uygulamalı incelenmesi [İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü]. https://polen.itu.edu.tr:8443/server/api/core/bitstreams/fae5b62d-98cb-46cd-96a6-2d6cf1eb5e77/content.
• Erdoğan, İ. (2004). Popüler kültürün ne olduğu üzerine. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5(57), 1-18.
• Erdoğan, İ. & Alemdar, K. (2005). Popüler kültür ve iletişim (2. Baskı). Pozitif Matbaacılık.
• Ersöz, A. G. (2002). Popüler kültür ürünlerinden müzik videolarının gençler üzerindeki olumsuz etkileri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 5(5).
• Hatipler, M. (2017). Postmodernizm, tüketim, popüler kültür ve medya. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 32-50.
• Kale, A. (2019). Bir görüntülü (display) reklam alanı olarak çevrimiçi müzik platformu örneği: Spotify. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 2(2), 131-146.
• Karakoç, E. (2014). Medya aracılığıyla popüler kültürün aktarılmasında toplumsal değişkenlerin rolü. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(3), 245-269.
• Kıcır, G. K., & Tonus, H. Z. (2020). Türkiye’de radyo yayıncılığının yeni kurumsal kuram bağlamında değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 191-208.
• Kotan, S. (2016). Yeni izleyici bağlamında içeriği sosyal ağlarla zenginleştirilen interaktif radyo programcılığı: “izlenecek bi’şey değil” programı örneği. Atatürk İletişim Dergisi, 11, 95-110.
• Kulak, Ö. (2017). Theodor Adorno: Kültür endüstrisinin kıskacında kültür. İthaki Yayınları.
• Kuyucu, M. (2013). Radyonun müzik kutusuna dönüşümü: radyo program türleri ve tercih edilirlik oranları. Humanities sciences, 8(4), 372-400.
• Mutlu, E. (2001). Popüler kültürü eleştirmek. Doğu Batı, 15, 11-42.
• Oğur, R., & Tekbaş, Ö. F. (2003). Anket nasıl hazırlanır. Sted, 12(9), 336-340.
• Özbek, M. (1991). Popüler kültür ve Orhan Gencebay arabeski (11. Baskı). İletişim Yayınları. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=1wGcDwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PT3&dq=pop%C3%BCler+k%C3%BClt%C3%BCr&ots=AezRSqnazD&sig=PVpz4thS8biYptsTT5HB7UHQdmA&redir_esc=y#v=onepage&q=pop%C3%BCler%20k%C3%BClt%C3%BCr&f=false adresinden erişilmiştir.
• Özel, S. (2005). Yerel radyolarda içerik oluşturma sürecine etki eden faktörler ve bir uygulama örneği: Radyo Kyöd (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• --------- (2015). Çok çeşitli medya ortamlarında gençlerin geleneksel radyo dinleme eğilimleri üzerine bir araştırma. Selçuk İletişim, 8(4), 281-320.
• Öztekin, H. (2007). Neo-liberal toplumlarda düzenleyici devlet anlayışı ve görsel-işitsel iletişim alanında bağımsız düzenleyici üst kurullar: RTÜK örneği. Selçuk İletişim, 5(1), 52-65.
• Öztürk, B. (2018 Ekim). Gelenekselden dijitale radyo yayıncılığı ve aktif dinleyici. Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu. Mersin Üniversitesi.
• Öztürk, G. (2017). Bir propaganda aracı olarak radyo. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 2(3), 157-174.
• Soysal, M., Akın, G., Fetah, V., & Karaarslan, E. (2006). P2P ile yaşamak. Akademik Bilişim Konferansları.
• Spotify (tarih yok). Hakkımızda. https://www.spotify.com/tr-tr/about-us/contact/ adresinden 01.11.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Streaming (tarih yok) Tureng içinde. https://tureng.com/tr/turkce-ingilizce/streaming adresinden 01.11.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Tekinalp, Ş. (2011). Camera obscura'dan synopticon'a karşılaştırmalı radyo ve televizyon. Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Yılmaz, A. (2020). Radyo ve sosyal medya yakınsaması: TRT Radyo ve TRT Fm’in Facebook ve Twitter pratikleri. Trt Akademi, 5(9), 28-51.
• Zorlu, Y. (2016). Türkiye’de bir popüler kültür aracı olarak televizyon. Erciyes İletişim Dergisi, 4(3).