Yusuf Ziya Kavakçı’s Life and Perception of Islamic Jurisprudence

Yıl 2023, Cilt: 39 Sayı: 39, 151 - 172, 30.06.2023

Aliosman Dağlı

https://doi.org/10.56361/usul.1262431

Öz

The first professors of Islamic institutes and theology faculties established in the Republican period were either Ottoman scholars or their students. Yusuf Ziya Kavakçı is also a scholar who attended to lectures and conversation circles of many Ottoman scholars. In our study, the transition period is tried to be explored through a brief life story of Kavakçı. On the other hand, his perception of Islamic Jurisprudence is outlined based on past interviews we could reach and interviews we had personally with our over 80 years old living cultural treasure. Kavakçı was asked about his opinions on many subjects such as ijtihad, taqlid, following a madhab, and the method he used in fatwa. The answers received were subjected to a short analysis after they were conveyed one-to-one in the relevant sections. Incomprehensible points were asked again to Kavakçı, both verbally and in writing. He was consulted at every stage of the study. Thus, through the necessary analyzes a scholarly study is aimed to be presented.

Anahtar Kelimeler

Jurisprudence, Taqlid, Fatwa, Fiqh, Law.

Yusuf Ziya Kavakçı Hayatı ve Fıkıhçılığı

Öz

Cumhuriyet döneminde kurulan İslâm enstitülerinin ve ilahiyat fakültelerinin ilk hocaları ya Osmanlı uleması ya da onların talebelerinden oluşmaktadır. Yusuf Ziya Kavakçı da Osmanlı ulemasının birçoğunun ya sohbet ya da ders halkasında bulunmuş âlim bir akademisyendir.
Çalışmamızda Kavakçı’nın kısa hayat hikâyesi üzerinden geçiş dönemi anlatılmaya çalışılmıştır. Diğer taraftan da onun fıkıhçılığını ortaya koymak, kendisiyle geçmişte yapılan ulaşabildiğimiz mülakatları ve bizzat kendi yaptığımız görüşmeleri esas alarak, 80’ini aşmış yaşayan kültür hazinemiz ve onun hayata bakışı ana hatlarıyla izah edilmeye çalışılmıştır.
Kavakçı’ya içtihat ve taklit, bir mezhebe tâbi olmak, fetvada kullandığı yöntem gibi birçok konu hakkındaki fikirleri sorulmuştur. Alınan cevaplar ilgili bölümlerde birebir nakledildikten sonra kısa bir analize tâbi tutulmuştur. Anlaşılamayan noktalar yazılı ve sözlü olarak Kavakçı’ya tekrar sorulmuştur. Çalışmanın her safhasında bilgisine başvurulmuştur. Özellikle Kavakçı’nın akranlarıyla, isim verilmeden mukayesesi yapılmaya çalışılmıştır.
İçtimai birikimlerinin sonucu ortaya koyduğu projeler tespit edilip genç fıkıhçıların ve konunun ilgililerinin bilgisine sunulmuştur. Böylece bir taraftan Kavakçı ile yapılan hemen hemen bütün sözlü ve yazılı görüşmeler toplanırken diğer taraftan da bilimsel bir araştırma ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İctihad, Taklid, Fetva, Fıkıh, Hukuk

Kaynakça

• Anadolu Ajansı. “Prof. Dr. Yusuf Ziya Kavakçı: Dünyanın Osmanlı, Türk ve İslam ilim irfanına ihtiyacı var”. YouTube. Yayın Tarihi 25 Haziran 2020. https://www.youtube.com/watch?v=yMdZ5BYDlks.
• Anayasa.gen.tr. “Hukuk-Fıkıh İlişkisi - İslam Hukukçusu Kimdir?”. Erişim 29 Ocak 2023. https://www.anayasa.gen.tr/hukuk-fikih.htm.
• Bin Yıl Anatolia TV. “Prof. Dr. Yusuf Ziya Kavakçı Kimdir?”. YouTube. Yayın Tarihi 14 Nisan 2018. https://www.youtube.com/watch?v=lqNmMK5rw70&list=PLyaCPTJw3rsjgkGrAZ_TzIf6u1ppATpEl&index=3.
• Boynukalın, Ertuğrul. “Makasıdü’ş-Şerîa”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 27/423-427. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Çalış, Halit. “Zaruret”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/141-144. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Erdoğan, Mehmet. Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Rağbet Yayınları, 1. Basım, 1998.
• Hasan Basri Çantay Meâli. Erişim 29 Ocak 2023. https://www.kuranayetleri.net/ibrahim-suresi/hasan-basri-cantay-meali.
• Islamic Tribunal. “Imam Yusuf Z. Kavakci”. Erişim 29 Ocak 2023. https://www.islamictribunal.org/attorneys/imam-yusuf-z-kavakci/.
• İspirli, Mehmet. “Medresetü’l-Kudât”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 28/343-344. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Kahraman, Hüseyin (ed.). Mecelle Kartelası. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2017.
• Vav Tv. “Prof. Dr. Yusuf Ziya Kavakçı’nın İlim Yolculuğu | Yüzler ve İzler (68. Bölüm)”. YouTube. Yayın Tarihi 24 Ocak 2023. https://www.youtube.com/watch?v=tpW7J7L_tps.