Usul İslam Araştırmaları

USUL, ummana doğru akmakta olan nehirlere katılmak, onun daha gür akmasını sağlamak, nihayet maksuduna ulaşmasını kolaylaştırmak için vardır. USUL’ün çıkışı, asıllara ve asırlara, bulunduğumuz noktadan ve yeniden bakmak gerektiği düşüncesine dayanır. Burada “usul”e iki anlam yüklenmiştir: Dinî bilginin asılları ve doğru bilgiye ulaşmanın usulleri. Bu nedenle USUL'ün gayesi, neşrettiği makalelerle hem İslamî bilginin temellerini, hem de bu temellere hangi usullerle ve yollarla ulaşılacağını göstermektir.

Usul İslam Araştırmaları Dergisi, ilahiyat alanında (Sosyal ve Beşeri Bilimler/Din), daha önce yayımlanmamış Türkçe, Arapça ve İngilizce telif makaleler; kitap, tez, konferans ve sempozyum değerlendirmeleri ile ilmî röportajlar yayınlar.

                                                                     YAZIM KURALLARI

• Yazının daha önce herhangi bir dergide yayımlanmamış veya yayımına karar verilmemiş olması gerekmektedir.

• Dergide Türkçe, İngilizce ve Arapça makalelere yer verilmektedir.

• Makaleler kaynakça hariç, dipnotlar dâhil 9.000 kelimeyi, tanıtım ve değerlendirme yazıları ise 1.500 kelimeyi geçmemelidir.

• Gönderilen yazılar ilk olarak İntihal Programında taranır, benzerlik oranı %20'yi aşanlar değerlendirme sürecine alınmadan yazara iade edilir.

• Hangi yazıların yayımlanacağına nihai olarak Dergi Yayın Kurulu karar verir.

• Dergiye gönderilecek yazılar, İSNAD Atıf Sistemi'ne (İSNAD 2. Edisyon) göre hazırlanmalıdır.

• Makale Kabul Tarihleri: Bahar sayısı (Nisan) : 1 Kasım - 15 Mart Güz sayısı (Ekim) : 1 Mayıs - 15 Eylül 

Yazım Kuralları:

1- Başlıklar:

Makale Adı: 13 punto, önce ve sonra 12 nk boşluk, 1.5 satır aralıklı, bold (kalın) ve ortaya yaslı yazılmalıdır. 

Alt Başlıklar:  Makale alt başlıkları (Giriş, Alt başlıklar, Sonuç, Kaynakça) her sözcüğü büyük harfle başlatarak, 11 punto, paragraftan önce 12 nk, sonra 6 nk boşluk bırakılarak, soldan 1 cm girintili ve bold (kalın) yazılmalıdır.

2-Yazar Adı

12 punto, önce ve sonra 12 nk boşluk, 1.5 satır aralıklı olmalıdır. Yazar adı sağa yaslı yazılmalı, yazar ünvanı, kurum bilgileri/eğitim bilgileri DergiPark'ta kullanılan e-posta adresi ve ORCID yazar adına eklenen * dipnotta verilmelidir.

3-Özet

• Özetler 150-200 kelime aralığında olmalıdır.

• 9 punto, 1.0 (tek) satır aralıklı, 1 cm girintili, iki yana yaslı, paragraftan önce ve sonra aralık bırakılmaksızın (0 nk) yazılır.

• Anahtar kelimler en az 4, en fazla 5 adet olmalıdır.

 4-Metin Kısmı

• Metin kısmı 10,5 punto, 1,25 satır aralıklı, iki yana yaslı, paragrafların ilk satırları 1 cm girintili, paragraftan önce ve sonra 6 nk boşluk bırakılarak yazılmalıdır.

• Makalede Türkçe ve İngilizce için Times New Roman, Arapça için Traditional Arabic yazı karakteri esas alınmalıdır.

• Blok alıntılar, 9 puntoda, ilk satır girintisiz, tırnak işareti kullanılmadan, düz biçimde, soldan 1.25, sağdan girintisiz ve tek satır aralıklı olmalıdır.

 5-Dipnotlar

• 8 punto, 1.0 (tek) satır aralıklı, 0,5 cm asılı (ilk satır diğerleriyle hizalı), iki yana yaslı, paragraftan önce ve sonra aralıksız (0 nk) olmalıdır.

• Dipnotlar, İSNAD Atıf Sistemi'ne (İSNAD 2. Edisyon) göre hazırlanmalıdır.

 6-Kaynakça

• 9 punto, 1,0 (tek) satır aralıklı, 1 cm asılı, iki yana yaslı, paragraftan önce ve sonra 6 nk boşluk bırakılarak yazılmalıdır.

• Kaynakça, İSNAD Atıf Sistemi'ne (İSNAD 2. Edisyon) göre hazırlanmalıdır.

• Her bilimsel yazının “Kaynakça”sı bulunmalı, kaynaklar Latin alfabesi ile yazılmış olmalı, veriliş şekli, doğruluğu ve ulaşılabilirliğine özen gösterilmelidir.

• Arapça makalelerde, Arapça kaynakçanın yanı sıra kaynakçanın Latin alfabesiyle ve İSNAD Atıf (İSNAD 2. Edisyon) Sistemine uygun olarak yazılmış haline de yer verilmelidir.

 7-Kenar Boşlukları 

• Makaleler Microsoft Word programında A4 boyutundaki beyaz kâğıtta hazırlanmalı, üstte 2,5 cm, sol, alt ve sağ taraftan 2 cm kenar boşluğu bırakılmalıdır.

Usul İslam Araştırmaları Dergisi, yayınlanan içeriğin doğruluğunun en üst düzeyde korunacağını taahhüt etmektedir.  Usul İslam Araştırmaları Dergisi, yayın etiği ilkelerine en üst düzeyde uyan ve hakemlerin ve yazarların birbirinden haberinin olmadığı hakem değerlendirme sistemine sahip olan bir dergidir. Usul İslam Araştırmaları Dergisi'ndeki yayın süreci, bilginin nesnel bir şekilde geliştirilmesi ve sunulmasına yönelik oluşturulmuştur. Bu nedenle uygulanan süreçler yazarların kalitesine ve yazarları destekleyen kurum çalışmalarının kalitesine yansımaktadır. İncelenen makaleler bilimsel yöntemi somutlaştırmakta ve teşvik etmektedir. Bu noktada sürecin tüm paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakem ve editörler) etik ilkeler ile ilgili standartlara uyması önem arz etmektedir.

Usul İslam Araştırmaları Dergisi’nin benimsediği etik görev ve sorumluluklar, Committee on Publication Ethics (COPE) rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Bilim Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler

İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,

Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,

Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,

Tekrar yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,

Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,

Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,

Diğer etik ihlali türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 8).

Etik Beyan

• İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymalıdır.
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekir.
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğraf vb. kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi gerekir.
• Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi gerekmektedir.
• Araştırma aşağıda listelenen alanlarda yapılmışsa çalışmanın ekinde “Etik Kurul İzni” yüklenmesi zorunludur.

Etik Kurul İzni Gerektiren Araştırmalar

• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar.

Yazarın Sorumlulukları

Makale Yazarlığı
Metin yazarlığı, metne önemli katkıda bulunmuş yazarlarla sınırlı tutulmalıdır. Yazarlar çalışmalarında yer alan yazılımların, anketlerin/web araştırmalarının ve ölçeklerin kullanım iznine sahip olmalıdır. Yazarlar metinlerini Dergiye gönderdiklerinde yazar grubu, yazışmaları yürüten yazar ve yazarların sırası konularında yanlış bilgi vermemeye özen göstermelidir. Genelde metnin değerlendirilmesi aşamasında yeni yazar eklemeye ya da mevcut yazarları çıkarmaya izin verilmemektedir. Fakat bazı durumlarda yazar ekleme ya da silme mümkün olabilmektedir. Yazarlar konusunda değişiklik yapıldığında değişikliğin nedenleri detaylı bir şekilde açıklanmalıdır. Metnin kabul edilmesinden sonra yazar değişikliğine izin verilmemektedir.

Özgünlük ve Gerçeklik
Araştırmadaki tüm verilerin gerçek ve özgün olması gerekir. Yazar doğru veriler üzerine kurgulanmış çalışmasının önemine dair objektif bir tartışma sunmalıdır. Kasten yanlış bilgi sunmak kabul edilemez gayri ahlaki bir davranıştır.

Birden Fazla, Gereksiz veya Eşzamanlı Yayınlama
Yazar, aynı araştırmasını birden fazla dergide yayımlanmasına, daha önce yayınlanmış bir yazıyı yeniden yayınlamaya teşebbüs etmemeli, bilim araştırma ve yayın etiğine uymalıdır. Bu tür teşebbüsler kabul edilemez gayri ahlaki davranışlardır.

Kaynaklar
Çalışmalarda yararlanılan bütün kaynakların gösterilmesi/atıfta bulunması zorunludur.

İfşa ve Çıkar Çatışması
Yazarlar, metinlerinin sonuçlarını ya da yorumunu etkileyebilecek her tür finansal ya da başka nitelikli çıkar çatışmasını açıkça ifade etmeli ve araştırmaya finansal destek sağlayan kişileri ya da kurumları belirtmelidir. Bütün yazarlar, fonlama kaynakları ile finansal ya da finansal olmayan çıkarlar konusunda bilgi vermeli; insanları ve/veya hayvanları içeren araştırmalar için etik kurul onayı almalı ve araştırmanın hayvanları içermesi durumunda hayvanların durumunun dikkate alındığını belirten bir açıklamada bulunmalıdır.

Yayınlama Ücreti
Dergimizde yayımlanan tüm araştırmalar için yazarlardan herhangi bir ücret alınmaz.

Yayınlanmış Çalışmalarda Düzeltme
Yayınlanmış çalışmada önemli eksiklik veya yanlışlık tespit edilirse editöre haber vermesi yazarın sorumluluğundadır. Durumun düzeltilmesi kapsamında gerekli işlemleri yapmak için yazar dergimizin editoryal ekibi ile iş birliği yapması gerekir.

Makale Geri Çekme
Yazar dergimizin yayım süreçlerinde değerlendirilen çalışmasını geri çekebilir.

Orijinallik ve İntihal
Yazarlar, özgün bir araştırma yapmayı ve raporlamayı hedeflemelidir. Yararlandığı çalışmalara uygun şekilde atıfta bulunmalıdır. Yazarın kendi çalışması da dahil olmak üzere diğer yayınlardan yaptığı usulsüz aktarımlar önemli bir ahlaki sorundur ve suçtur. Dergimize gönderilen çalışmaların intihal taraması neticesinde benzerlik oranın %20'nin altında olması gerekmektedir.

Çift Taraflı Kör Hakemlik
Dergimizde çift taraflı kör hakemlik uygulanmaktadır.

Hakemlerin Sorumlulukları

Gizlilik

Hakemler gönderilen metinlerle ilgili her tür bilgiyi gizli ve özel bilgi olarak görmelidir. Hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir araştırmada yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmamalıdır. Bu durum inceleme davetini reddeden hakemler için de geçerlidir. Değerlendirme yapan hakemlerin isimleri açıklanmaz/yayınlanmaz.

Objektiflik Standartları

Hakemlik, yazarı kişisel olarak eleştirmeden objektif bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Makale önerisi ile ilgili yorumlar tarafsız olarak yapılmalı ve yazarların makaleyi geliştirmek için kullanabileceği şekilde öneriler yapılmalıdır. Yazarlara yönelik kişisel eleştiriler uygun değildir.

Editörlerin Kararlarına Katkı

Hakem, sistem üzerinden atandığı ve görevi kabul ettiği andan itibaren değerlendirme sürecinde “Hakem Değerlendirme Kriterleri”ni dikkate almakta yükümlüdür. Editör kararlarında editörlere yardımcı olur ve editoryal iletişim yoluyla yazarlara makalelerini iyileştirmede yardımcı olur. Makale ile ilgili diğer makale, eser, kaynak, atıf, kural ve benzeri eksiklerin tamamlanmasına işaret edilmelidir.

Zamanlamaya Uyma

Hakemler, değerlendirmelerini kendilerine verilen süre içinde tamamlamalıdır. Makale önerisini incelemek için yeterli nitelikte hissetmeyen veya makale incelemesinin zamanında gerçekleşemeyeceğini bilen herhangi bir hakem, derhal editörleri haberdar etmeli ve gözden geçirme davetini reddetmeli, böylece yeni hakem atamasının yapılması sağlanmalıdır.

İfşa ve Çıkar Çatışması

Hakemler kendilerine gönderilen metinle bağlantılı yazarlar, şirketler ya da kurumlardan herhangi birisiyle rekabet, işbirliği ya da başka tür ilişkilerden veya bağlantılardan kaynaklanan çıkar çatışmalarına sahipse söz konusu metni değerlendirmemelidir.

Etik

Hakemlerin, değerlendirme sürecinin herhangi bir aşamasında çalışmada etik ihlal, intihal, vb. tespit etmesi halinde Editöre iletmesi gerekmektedir. Hakemler, inceleme için gönderilen çalışmaların yazarların özel mülkü olduğunu kabul eder.

Editörün Sorumlulukları

Yayınlama Kararları 

Editörler, dergiye gönderilen metinlerden hangisinin değerlendirmeye alınması ya da yayınlanması gerektiği konusunda karar vermekten sorumludur.

Dürüstlük

Editörler yayın değerlendirme sürecinin gerektiği şekilde işlemesini sağlamalıdır. Bu bağlamda editörler, metinlerin yazarlarının kimliğini hakemlere ve hakemlerin kimliğini de yazarlara açık etmemelidir.

Gizlilik 

Editörler, değerlendirilmek üzere gönderilen metinleri gizli belgeler olarak görmeli ve gönderilen metinlerle ilgili herhangi bir bilgiyi yazışmadan sorumlu yazar, hakemler, editörler kurulundaki kişiler ve yayıncı dışında kimseye vermemelidir.

İfşa Etme ve Çıkar Çatışması

Editörler ve editörlük işlerinden sorumlu herhangi bir kişi, gönderilen bir metinde yer alan (yayınlanmış ya da yayınlanmamış) herhangi bir materyali yazarın yazılı izni olmadan kendi araştırması için kullanmamalıdır.

Soruşturma

Editörler, etik şikâyetlerini usulüne uygun ve dürüst bir şekilde soruşturmalıdır.

Hakemleme 

Daha önce yayınlanmamış ya da yayınlanmak üzere başka bir dergide halen değerlendirmede olmayan ve her bir yazar tarafından onaylanan makaleler değerlendirilmek üzere kabul edilir. Gönderilen ve ön kontrolü geçen makaleler iThenticate yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal kontrolünden sonra, uygun olan makaleler editör tarafından dergi kapsamı ile uyumluluğu açısından değerlendirilir.
Editör, yayına gönderilen makalelerin çift taraflı kör hakem değerlendirmesinden geçmelerini sağlar.
Makaleler, değerlendirme yapılması için en az iki hakeme gönderilir.
Hakemler gerekli görürse yazar tarafından değişiklik yapılır. Makalelerin her iki hakemden olumlu rapor alması halinde Yayın Kurulu'nun nihai kararına sunulur. Yayın Kurulu, yazar tarafından düzeltilen metnin yayınlanıp yayınlanmayacağına karar verir. Hakem raporlarından biri olumlu diğeri olumsuz olduğu takdirde ise yazı üçüncü bir hakeme gönderilebilir veya Yayın Kurulu hakem raporlarını inceleyerek nihai kararı verebilir.
Editör; yazarlar ve hakemler arasında çıkar çatışmasına izin vermez. Hakem atama konusunda tam yetkiye sahiptir.
Hakemlerin değerlendirmeleri objektif olmalıdır.
Hakemler, gönderilen makalelere ilişkin tüm bilginin, makale yayınlanana kadar gizli kalmasını sağlamalı ve yazar tarafında herhangi bir telif hakkı ihlali ve intihal fark ederlerse editöre raporlamalıdırlar.
Hakem, makale konusu hakkında kendini vasıflı hissetmiyor ya da zamanında geri dönüş sağlaması mümkün görünmüyorsa, editöre bu durumu bildirmeli ve hakem sürecine kendisini dahil etmemesini istemelidir.
Hakemler ve yayın kurulu üyeleri başka kişilerle makaleleri tartışamazlar. Hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterilmelidir.
Bir sayıda bir hakeme birden çok makale gönderilebilir.
Kabul edilen eserin yayınlanma süreci, eserin gönderildiği tarihten itibaren 2-5 ay sürmektedir. 

Etikle ve Sahtecilikle İlgili Meselelerin Rapor Edilmesi

(İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi ile birlikte) editörler, gönderilen bir metin ya da yayınlanan bir makale konusunda etik meseleler dile getirildiğinde gerekli adımları atacaktır. Her etik olmayan yayın davranışı iddiası, yayından yıllar sonra dile getirilse bile soruşturulacaktır. Soruşturma sonucunda etikle ilgili iddianın doğru olduğu ortaya çıkarsa ilgili taraflar nezdinde düzeltme, geri çekme, kaygının dile getirilmesi ve benzeri girişimlerde bulunulacaktır. Bu girişimler dergide resmi bir açıklamanın yayınlanması; ilgili kişinin işverenine, kurumuna ya da örgütüne resmi bir yazı gönderilmesi ve ilgili meslek kuruluşuna resmi bir yazı gönderilmesi şeklinde olabilir.

Telif Hakkı Bilgilendirmesi

Usul İslam Araştırmaları Dergisine metin gönderen yazarlar telif hakkını dergiye devretmeyi kabul etmiş olurlar. Ancak yazarlar, çalışmalarını yeniden basabilirler ya da başkalarına yeniden yayınlama izni verebilirler; bu durumda çalışmanın orijinal olarak Usul İslam Araştırmaları Dergisinde yayınlandığına dair atıf yapılmalıdır. Dergi CC-BY-NC lisansı politikasını benimsemiştir; buna göre yazarlar, yayınlandıktan hemen sonra makalelerini ticari nitelik taşımayan web sayfalarında, sosyal medyada ve benzer depolama alanlarında paylaşabilirler.
Yazarlar, ayrıca makalelerinin Özetini ve Atıf bilgilerini (başlık, yazar adı, yayın tarihi gibi), makalenin derginin web sayfasındaki linkine atıfta bulunma şartıyla sosyal medyada ve bloglarda paylaşabilirler.

Dergi Arşivi

Dergi içeriği, İstanbul Sabahattin Üniversitesinin Dergiye ait depolama kısmında dijital olarak muhafaza edilecektir.
Dergide yayınlanan makaleler, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi tarafından yönetilen Ortak Depolama Alanında yer alacaktır.
Usul İslam Araştırmaları Dergisi, ayrıca yazarların makalelerini kendi web sayfalarında, kurumlarına ait web sayfalarında ve diğer depolama alanlarında paylaşmalarına izin vermektedir. Dergi, kamuya açık bir dergi olduğu için içeriğinin kamudan saklanması söz konusu değildir.

• Usul Dergisi makale gönderim/süreç işletimi ücretsiz yürütülmektedir.
• Yayımlanan metinleri için yazara ücret ödenmez.
• Çevirilerin tüm mali ve hukuki telif hakkı işlemleri çevirmen tarafından yapılır.
• Telif hakkı bedeli ve diğer türlü hiçbir ücret için çeviri sahibine mali destek sağlanmaz.
• Yazar, çeviriyi Usul İslam Araştırmaları Dergisi’ne gönderdiği tarihten itibaren tüm mali, hukuki ve ilmi sorumluluğu kabul etmiş sayılmaktadır.