Aramızdaki Ortak Kitap, Razmname, Resimli Bir Kitap Aracılığıyla Dinler Arası Diyalog Girişimi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 53 - 61, 31.12.2021

Muhammed Salih Sefiloğlu

Öz

Babürlerin on altıncı yüzyılın sonu itibariyle Hint altkıtasında politik bir güç haline gelmesi, Müslüman bir azınlık olarak, çoğunlukla Hindulardan oluşan bir bölgeyi ne şekilde yönetmeleri gerektiği sorusunu da beraberinde getiriyordu. Ekber Şah, cizyenin kaldırılmasının da aralarında bulunduğu bir dizi reformla, gayrimüslimleri yönetiminin içine katmaya çalıştı. Dinler arası diyaloğu etkin bir şekilde destekleyen bu politikalar sayesinde, eşitliğe dayalı bir toplum yaratılabildi. Bu yazıda ben, Hindu dini ve kültürünün önemli örneklerinden biri olan Mahabharata’nın Razmname adıyla Farsçaya tercümesi hakkında bilgi vereceğim. Razmname’nin sanatsal bir üretim olmakla birlikte, Babür İmparatorluğu’nun yönetim anlayışını da içerdiğini belirtecek, projenin devlet eliyle ortaya konma amacının, İmparatorluk yönetiminde bulunan gayrimüslimlere kendi kültür ve dinlerinin devlet tarafından kabul gördüğünü göstermek olduğunu iddia edeceğim. Razmname’nin, Hindu ve Müslümanlar arasındaki dinsel ve kültürel bir diyalog yaratma çabasının bir yansıması olduğunu gösterecek; dinsel hakikatin farklı inançlarda da bulunduğunu kabul etmenin, farklılıkların kabul edildiği, kültürel açıdan çoğulcu bir ortam oluşturmadaki rolünü tartışacağım.

Anahtar Kelimeler

dinler arası diyalog, Babür İmparatorluğu, Mahabharata, Razmname, dinsel çoğulculuk

Kaynakça

• Abu-l-Fazl. (2000). The Akbar Nama of Abu-l Fazl. (Çev. H. Beveridge). Calcutta: The Asiatic Society.
• Abu’l-Fazl. (2015). Preface. (Çev. R. Babagolzadeh). Içinde Understanding the Mughal Book of War: A translation and Analysis of Abu’l- Fazl’s Preface to the Razmnama.
• Adamjee, Q., & Truschke, A. (2015). Reimagining The ‘Idol Temple of Hindustan’: Textual and Visual Translation of Sanskrit Texts in Mughal India. Pearls on a String: Artists, Patrons, and Poets at the Great Islamic Courts, 141-65.
• Al-Badaoni. (1973). Muntakhabu’t-Tawarikh. (Çev.: W.H. Lowe). Delhi: Idarah-ı Adabiyat-ı Delli.
• Ali, M. A. (1992). Translations of Sanskrit Works at Akbar's Court. Social Scientist, 38-45.
• Ali, M. A. (1996). The Evolution of the Perception of India: Akbar and Abu'l Fazl. Social Scientist, 80-88.
• Anooshahr, A. (2012). Dialogism and territoriality in a Mughal history of the Islamic millennium. Journal of the Economic and Social History of the Orient, 55(2-3), 220-254.
• Babagolzadeh, R. (2015). Understanding the Mughal Book of War: A Translation and Analysis of Abu’l-Fazl’s Preface to the Razmnama (Doctoral dissertation, Arts & Social Sciences: Department of History).
• Eliade, M. (2003). Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi II Gotama Budha’dan Hıristiyanlığın Doğuşuna. (Çev. A.Berktay). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Elton, G.R. (2012). Reformasyon Avrupası 1517-1559. (Çev.: A. Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınevi.
• Fetvacı, E. (2013). Sarayın İmgeleri, Osmanlı Sarayının Gözüyle Resimli Tarih. (Çev.: N. Elhüseyni). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Fischel, W.J. (1948). Jews and Judaism at the court of the Moghul Emperors in medieval India. Proceedings of the American Academy for Jewish Research, 137-177.
• Fischel, W. J. (1952). "The Bible in Persian Translation", in: The Harvard Theological Review, vol. 45, pp. 3-45.
• Das, A. K. (2005). Paintings of the Razmnama: the Book of War. Kalkota: Birla Academy of Art and Culture.
• Ghodratollahi, E. E. (2007). Akbar, the Doctrine of Solh-i-Koll and Hindu-Muslim Relations.
• Grewal, J. S. (1997). The Sikh Movement During the Reign of Akbar. Akbar and his India. Delhi: Oxford University Press.
• Gutas, D. (1998). Greek thought, Arabic culture: the Graeco-Arabic translation movement in Baghdad and early ʻAbbāsid society (2nd-4th/8th-10th centuries). Psychology Press.
• Huseini, R. (2017). The First Islamic Millennium and the Making of the Tarikh-i Alfi in the Sixteenth Century Mughal India. Unpublished MA thesis, Leiden University.
• Jonnalagadda, A. (2020). Translating Theology: A Textual Examination of Akbar’s Religiosity.
• Khan, I. (1986). Medieval Indian Notions of Secular Statecraft in Retrospect. Social Scientist, 14(1), 3-15. doi:10.2307/3520417
• Khan, I. A. (1997). Akbar's personality traits and world outlook: A critical reappraisal. Akbar and his India. Delhi: Oxford University Press.
• Koch, E. (2002). The Intellectual and Artistic Climate at Akbar’s Court.”. The Adventures of Hamza: Painting and Storytelling in Mughal India, 18-31.
• Mathew, K. S. (1997). Akbar and Portuguese Maritime Dominance. Akbar and his India. Delhi: Oxford University Press.
• Modi, J. J. (1925). King Akbar and the Persian Translations of Sanskrit Books. Annals of the Bhandarkar Oriental Research Institute, 6(2), 83-107.
• Moin, A.A. (2012). The Millennial Sovereign Sacred Kingship and Sainthood in Islam. New York: Columbia University Press.
• Rice, Y. (2010). A Persian Mahabharata: The 1598-1599 Razmnama. Manoa, 22(1), 125-131.
• Smith, V.A. (1917). Akbar the Great Mogul 1542-1605. Oxford University Press.
• Truschke, A. (2016). Culture of Encounters: Sanskrit at the Mughal Court. New York: Colombia University Press.