Kamusal Alanda Bir Site-Specific Art Öncüsü: Gordon Matta-Clark ve Arayış Nesnesi Olarak Ev

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 14, 31.12.2021

Mert Barlas

Öz

Bu araştırmada, Amerikalı sanatçı Gordon Matta-Clark'ın 70'li yıllarda ürettiği, kişisel yaşamının olumsuzlukları etrafında gelişen, ev/mekân odaklı çalışmaları incelenmiştir. Site-Specific Art çatısı altında, kamusal alanda mekân müdahaleleri üzerine örnekler vermiş sanatçılardan biri olan Matta-Clark; alternatif ev/barınak arayışına yönelik kendine has geliştirdiği fikirler doğrultusunda şekillenen üretimlerinin yanı sıra, ev gibi yerleşkeler başta olmak üzere, halka açık alanlardaki mimari yapılara açtığı boşluklar ve geometrik kesiklerle ürettiği eserleriyle de tanınmaktadır. Terk edilmiş, ihmal edilmiş ve şehir yaşamı içerisinde göz ardı edilerek yıkılmayı bekleyen binaları sanatı aracılığıyla fiziksel olarak dönüştüren Matta-Clark; bir taraftan modernizm hakimiyetindeki sanat ve mimari ideolojilerine, multi-disipliner bir yaklaşımla karşı dururken, diğer taraftan da çağdaş toplumların sosyo-ekonomik sorunlarını ve ihtiyaçlarını da sorgulamıştır. Bu bağlamda araştırma, sanat alanında çok farklı disiplinler içinde üretken bir isim olan Gordon Matta-Clark’ın alternatif barınak arama fikirleri doğrultusunda şekillenmiş; Tree House, Garbage Wall, Jacks ve Open House gibi erken dönem çalışmaları ile Splitting ve Bingo gibi Anarchitecture çatısı altında, Building Cuts dizilerine yönelik, ürettiği eserleri ile sınırlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gordon Matta-Clark, sanat, mekân, site-specific art, ev.

A Site-Specific Art Pioneer in The Public Space: Gordon Matta-Clark and The House as A Seeking Object

Öz

Kaynakça

• Referans1 Alliez, É. (2016). Gordon Matta Clark: Somewhere outside the law, Journal of Visual Culture, Vol. 15, Num. 3, pp. 317-333.
• Referans2 Araújo, L.T. (2013). Gordon Matta-Clark: Dumps and Interventions Destruction? Ear: Theory History of Art and Architecture. n.4, feb 2013. issn 2014-6833.
• Referans3 Awan, N., Schneider, T., Till, J. (2011). Spatial Agency: Other Ways of Doing Architecture. USA & Canada: Routledge.
• Referans4 Baldeweg, J. N. (2013). "Gordon Matta-Clark By Maria Luiza Tristão De Araújo" içinde Gordon Matta-Clark: Dumps and Interventions Destruction? Araújo, L.T. (2013). Ear: Theory History of Art and Architecture. n.4, feb 2013. issn 2014-6833.
• Referans5 Cabañero, J. S. ve Mulet T. S. (2015). Dialectical Space: The Case Studies of Alfredo Jaar and Gordon Matta-Clark. International Journal of Art and Art History, December 2015, Vol. 3, No. 2, pp. 01-15.
• Referans6 Chateau, H. B. (2011). The Cut, The Hole and The Eclipse: Matta-Clark’s Sections. Arquiteturarevista Vol. 7, n. 2, p. 95-100.
• Referans7 Clark, G. M. (1974). Gordon Matta-Clark’ın Lisa Béar ile Mayıs 1974’te yaptığı, Avalanche dergisinin 10. Sayısında yayınlanan söyleşi. İçinde (3-23. ss). Gordon Matta-Clark, (2012). (Çev. Baran Bilir). İstanbul: Lemis.
• Referans8 Clark, G. M. (1976). Gordon Matta-Clark’ın Donald Wall ile Mayıs 1976’da yaptığı, Arts Magazine dergisinde yayınlanan söyleşi. İçinde (55-71. ss). Gordon Matta-Clark, (2012). (Çev. Baran Bilir). İstanbul: Lemis.
• Referans9 Crawford, J. (2012). Gordon Matta-Clark giriş metni. İçinde (I-XIII. ss). Gordon Matta-Clark, (2012). (Çev. Baran Bilir). İstanbul: Lemis.
• Referans10 Howett, C. (1977). "New Directions in Environmental Art". Landscape Architecture Magazine, Vol. 67, No. 1. pp. 38-46.
• Referans11 Irwin. R, (1985). "From Being and Circumtance: Notes Toward a Conditional Art" in Modern Sculpture Reader. (2012). (Ed. Jon Wood, David Hulks, Alex Potts). California: Getty Publication
• Referans12 Jordan, C. M. (2017). Directing Energy: Gordon Matta-Clark's Pursuit of Social Sculpture in Gordon Matta-Clark: Anarch-itect (ed. Antonio Sergio Bessa and Jessamyn Fiore,) 37–63. New Haven & London: Yale University Press.
• Referans13 Kwon, M. (2002). One Place After Another Site-Specific Art And Locational Identity. USA: MIT Press.
• Referans14 Lee, P. M. (2000). Objet to Be Destroyed: The Work of Gordon Matta-Clark. Massachusetts: MIT Press.
• Referans15 Miles, M. (1997). Art, Space and the City: Public Art and Urban Futures. London and New York: Routledge.
• Referans16 Richard, F. (2019). Gordon Matta-Clark: Physical Poetics. California: University of California Press.
• Referans17 Scherr, R. (1996). "Action Space". 84. ACSA Annual Meating, Urban Issues pp.368-374.
• Referans18 Senie, H. (1989). "Richard Serra's 'Tilted Arc': Art and Non-Art Issues". Art Journal, Vol. 48, No. 4, Critical Issues in Public Art (Winter, 1989), pp. 298-30.
• Referans19 Serra, R. (1994) "Tilted Arc Destroyed" in Writings/ Interviews, USA: The University of Chicago Press.
• Referans20 Shkuda, A. (2016). The Lofts of SoHo: Gentrification, Art, and Industry in New York, 1950–1980. London&Chicago: The University of Chicago Press.
• Referans21 Spotts, L. R. (2009) "Phillips Has Left Vara Little Protection for Site-Specific Artists" Journal of Intellectual Property Law. Vol.16. Iss. 2 (2009). 297-322. Published by Digital Commons @ Georgia Law.
• Referans22 Walker, S. (2009). Gordon Matta-Clark Art, Architecture and the Attack on Modernism. London&New York: I. B. Tauris & Co. Ltd.