TÜRKİYE’DE İŞLETMELERİN YAPISI GÜÇLENİYOR MU? 2006-2016 DÖNEMİNDE TÜRKİYE’DEKİ İŞLETMELERİN NET SATIŞLAR İLE FAALİYET GİDERLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Sayı: 3, 219 - 236, 26.06.2020

Ali Aycı Ferhat Çakır

Öz

İşletmeler ülkelerin sosyo-ekonomik kalkınmalarının ana unsuru olup ülke yönetimleri işletmelerin küresel rekabet ortamında öne geçebilmesini teminen çeşitli politikalar ve destekler ile işletmeler için yatırım ortamını iyileştirirken diğer taraftan işletmelerin katma değerli ürünleri üretip ve pazarlaması noktasında yatırım yapması beklenilmektedir. Bu çalışmada Türkiye’deki işletmelerin 2006-2016 yılları arasındaki net satışları ile Ar-Ge, Pazarlama Satış Dağıtım (PSD) ve Genel Yönetim (GY) harcamalarının ölçeksel bazda yıllar itibariyle karşılaştırılması ve bu giderlerin birbirleri ile ilişkileri analiz edilmiştir. Ölçekler arasında faaliyet giderlerine yapılan harcamaların farklılaştığı, Ar-Ge’ye ayrılan pay ile PSD’ye ayrılan pay arasında pozitif yönlü ve güçlü bir ilişki olduğu, Ar-Ge ve PSD ile GY’ye ayrılan pay arasında negatif yönlü ve güçlü bir ilişki bulunduğu görülmüştür. İşletme başına düşen net satışların göreceli olarak düşük kaldığı bir diğer bulgudur. Bu çalışmada Girişimci Bilgi Sistemi’nden (GBS) alınan konsolide bilançolar üzerinden analiz yapılmış olup sonraki çalışmalarda işletme bazında çalışmalar gerçekleştirilebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Rekabet Gücünün Geliştirilmesi, Pazarlama-Satış-Dağıtım Giderleri, Araştırma-Geliştirme Giderleri, Genel Yönetim Giderleri, Net Satışlar

THE STRUCTURE OF THE ENTERPRISES IN TURKEY GETTING STRONGER? EVALUATION OF NET SALES AND OPERATING EXPENSES OF TURKISH ENTERPRISES BETWEEN 2006-2016

Öz

Enterprises are the main component of socio-economic development of the countries and policymakers improve the business environment for the enterprises through various policies and supports to ensure that they can get ahead in the global competition. On the other hand, enterprises are expected to invest in producing and marketing value-added products. In this study, net sales and operating expenses of the enterprises in Turkey between 2006-2016 were compared and analyzed based on the scalar relations with each of these expenses. Expenditure on operating expenses varies between scales and it is seen that there is a positive and strong relationship between the share allocated to R&D and the share allocated to (Marketing-Sales-Distribution) PSD, and there is a negative and strong relationship between R&D / PSD and the share allocated to (General Management) GY. Another finding is that net sales per enterprise remained relatively low. In this study, analysis has been made on the consolidated balance sheets obtained from Enterpreneur Information System (GBS) and future studies can be carried out on an enterprise basis.

Anahtar Kelimeler

Improving Competitiveness, Marketing-Sales-Distribution Expenditures, R&D Expenditures, General Management Expenditures, Net Sales.

Kaynakça

• • ALCHIAN, A. A., (1950), Uncertainty, Evolution and Economic Theory, Journal of Political Economy, 58 (3), 211-221.
• • ANAGNOSTOPOULOU, S. & LEVIS, M., (2008), R&D and Performance Persistence: Evidence from the United Kingdom, The International Journal of Accounting, 43 (3), 293–320.
• • AUTIO, E., KEELEY, R. H., KLOFSTEN, M., PARKER, G. C. & HAY, M., (2001), Entrepreneurial Intent Among Students in Scandinavia and in the USA, Enterprise and Innovation Management Studies, 2 (2), 145-160.
• • AYDIN, N., ALRAJHI A. N. & JOUINI, H. J., (2018), Estimating the Impact of R&D Spending on Total Factor Roductivity for OECD Countries: Pooled Mean Group Approach, The Journal of Developing Areas, 52 (2), 159-168.
• • BARNEY, J. B., (1991), Firm Resources and Sustained Competitive Advantage, Journal of Management, 17 (1), 99-120.
• • CAMBRIDGE, (2019), Cambridge Dictionary, Kasım 2019, https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/entrepreneurship.
• • CHUA, S. R., CHONG, C. T., DY, M. C. S. & VILLAVICENCIO, A. M. E., (2016), The Relationship of Corporate Financial Performance and Innovation Among Manufacturing Industries, De La Salle University Araştırma Kongresi Sunumu, Manila, Philippines, 1-6.
• • ÇİFCİ, S., DOĞANAY, M. ve GÜLŞEN, A., (2010), Pazarlama Giderlerinin İşletme Kârlılıkları Üzerindeki Etkisi, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 47 (544), 95-102.
• • ÇİFTÇİ, C., (2014), Türkiye İmalat Sanayinde Ölçek Bazında Kârlılık ve Temel Giderler İlişkisi: 1998-2009 Dönemi, Sosyo-Ekonomi, 22, 229-252.
• • COASE, R., (1937), The Nature of the Firm, Economica, 4 (16), 386-405.
• • DEMİRGÜNEŞ, K. ve ÜÇLER, G., (2016), Ar-Ge Yatırımları ve Büyüme: İmalat Sektörü Üzerine Ampirik Bir Çalışma, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 45 (1), 53-64.
• • DRUCKER, P., (2014), Innovation and Entrepreneurship, London: Routledge.
• • ERDOĞAN, S. ve CANBAY, Ş., (2016), İktisadi Büyüme ve Araştırma & Geliştirme (Ar-Ge) Harcamaları İlişkisi Üzerine Teorik Bir İnceleme, Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 29-44.
• • FRIEDMAN, M., (1953), The Methodology of Positive Economics, In Essays In Positive Economics, Chicago: University of Chicago Press.
• • GBS, (2019), Girişimci Bilgi Sistemi, Kasım 2019, https://gbs.sanayi.gov.tr/GbsHakkinda.aspx.
• • GEROSKI, P., (2005), Understanding the Implications of Empirical Work on Corporate Growth Rates, Managerial and Decision Economics, 26 (2), 129-138.
• • GOSWAMI, A., MEDVEDEV, D. & OLAFSEN, E., (2019), High-Growth Firms : Facts, Fiction and Policy Options for Emerging Economies, Washington, DC: World Bank.
• • KARAKURT, M., (2019), Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma ve Kurumsal Yönetim, Kasım 2019, PWC, https://www.okul.pwc.com.tr/images/uploadfile/content/ 635224429789350499.pdf.
• • MUHASEBETÜRK, (2019), Faaliyet Giderleri Nedir?, Kasım 2019, https://www.muhasebeturk.org/nedir /faaliyet-giderleri-nedir.
• • NG, P. Y., (2013), Characterising High Growth Firms: Perspectives from the Asia-Pacific Region, University of Canterbury, Department of Management, Doktora Tezi.
• • OTRAR, M., (2019), Kruskal Wallis-H Testi, Kasım 2019, http://mustafaotrar.net/istatistik/kruskal-wallis-h-testi.
• • PETERAF, M. A., (2006), The Cornerstones of Competitive Advantage: A Resource‐Based View, Strategic Management Journal, 14 (3), 179-191.
• • TCMB, (2019), Enflasyon Hesaplayıcısı, Kasım 2019, http://www3.tcmb. gov.tr/enflasyoncalc/enflasyon_anayeni.php.
• • TOPUZ, V. Y. ve AKŞIT, N., (2013), İşletmelerin Pazarlama Giderlerinin Hisse Senetleri Getirileri Üzerindeki Etkisi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (1), 53-60.
• • VECIANA, J., APONTE, M. & URBANO, D., (2005), University Students’ Attitudes Towards Entrepreneurship: A Two Countries Comparison, International Entrepreneurship and Management Journal, 1 (2), 165-182.
• • VINER, J., (1932), Cost Curves and Supply Curves, Zeitschrift für Nationalökonomie, 3 (1), s. 23-46.
• • WANG, C. K. & WONG, P. K., (2004), Entrepreneurial Interest of University Students in Singapore, Technovation, 24 (2), 163-172.
• • XIANG, D., CHEN, J., TRIPE, D. & ZHANG, N., (2019), Family firms, sustainable innovation and financing cost: Evidence from Chinese hi-tech small and medium-sized enterprises, Technological Forecasting and Social Change, 144, 499-511.
• • YÜCEL, T. ve KURT, G., (2003), Araştırma-Geliştirme ve Pazarlama Giderlerinin Firma Kârlılığı Üzerine Etkisi, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 18 (209), 18-24.