PARVOVİRAL ENTERİTLİ KÖPEKLERİN BİYOKİMYASAL PARAMETRELER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 39 - 46, 29.04.2024

Esengül Anıl , Murat Gökgöz

https://doi.org/10.38137/vftd.1426231

Öz

Canine parvovirüs (CPV) enfeksiyonu, 1967 yılında keşfedilmesinden itibaren özellikle genç köpeklerin etkilendiği viral kökenli hastalıklardan biridir. Virüsün hızlı bölünen hücrelere affinitesinin bulunması ve dirençli varyantlara dönüşebilme kabiliyetinden dolayı yüksek morbidite ve mortalite ile seyretmektedir. Canine parvovirüs enfeksiyonu ile literatürlerde hastalığın hematolojik bulguları, böbrek-karaciğer enzimleri, akut faz proteinleri, sitokinler, asit-baz bozuklukları, sıvı elektrolit düzeyleri, kan gazları, bağırsak bozukluğu bulguları, lipid profilleri, tiroksin ve kortizol bulguları, koagülasyon profilleri ve kalp biyobelirteçleri tasvir edilmiştir. Bu derleme makalesinin amacı parvovirüs ile enfekte olan köpeklerin biyokimyasal parametreler açısından incelenip, benzer ve farklı sonuçların, oluşan eksikliklerin ve biyokimyasal yönden yapılabileceklerin sentezi yapılarak, hastalığın tanısına, prognozuna ve tedavisine yardımcı olabilecek bilgilerinin derlenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Biyokimyasal belirteçler, hipotiroksinemi, köpek, hiperkortizolemi, parvoviralenteritis

EVALUATION OF DOGS WITH PARVOVIRAL ENTERITIS IN TERMS OF BIOCHEMICAL PARAMETERS

Öz

Canine parvovirus (CPV) infection is one of the viral diseases that has affected especially young dogs since its discovery in 1967. It progresses with high morbidity and mortality due to the virus's affinity for rapidly dividing cells and its ability to transform into resistant variants. Regarding canine parvovirus infection, the literature describes hematological findings of the disease, kidney-liver enzymes, acute phase proteins, cytokines, acid-base disorders, fluid electrolyte levels, blood gases, intestinal disorder findings, lipid profiles, thyroxine and cortisol findings, coagulation profiles and cardiac biomarkers. Has been made. The aim of this review article is to examine parvovirus-infected dogs in terms of biochemical parameters, synthesize similar and different results, deficiencies that occur and what can be done biochemically, and compile information that may help the diagnosis, prognosis and treatment of the disease.

Anahtar Kelimeler

Biochemical markers, dog, hypercortisolemia, hypothyroxinemia, parvoviralenteritis

Kaynakça

• Ballıtaş, U. (2021). Parvoviral ve tedavi edilmiş köpeklerde Bnp Nt-ProBnp, ve cTn-1 düzeylerinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Baştan, İ. (2011). Parvovirüs enfeksiyonlu köpeklerde yaşama şansını etkileyen parametrelerin araştırılması. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bonville, D. A., Parker, T. S., Levine, D. M., Gordon B. R., Hydo, L. J., Eeachempati, S. R. & Barie, P. S. (2004). The relation of hypocholesterolemia to cytokine concentrations and mortality in critically ill patients with sytemic infllammatory response syndrome. Surgical Infections, 5(1), 39-49.
• Burchell, R. K., Gal, A., Friedlein, R. & Leisewitz, A. L. (2020). Role of electrolyte abnormalities and unmeasured anions in the metabolic acid-base abnormalities in the dogs with parvoviral enteritis. Journal of Veterinary Internal Medicine, 34(2), 857-866.
• Burchell, R. K., Schoeman, J. P. & Leisewitz, A. L. (2014). The central role of in the metabolic acid –base changes in canine parvoviral enteritis. Veterinary Journal, 200(1), 152-156.
• Chalifoux, N. V., Parker, S. E. & Cosford, K. L. (2021). Prognostik indicators at presentation for canine parvoviral enteritis: 322 cases (2001-2018). Journal of Veterinary Emergency and Critical Care, 31(3), 402-413.
• Corda, F., Ballocco, I., Corda, A., Mollica, A., Cilano, A., Polinas, M. & Parpaglia, M. L. P. (2023). Coagulation abnormalities in dogs with parvoviral enteritis. Veterinary Sciences, 10(1), 41.
• Dossin, A., Rupassara, S. I., Weng, H. Y., Williams, D. A., Garlich, J. P. & Schoeman, J. P. (2011). Effect of parvoviral enteritis on plasma citrulline concentration in dogs. Journal of Veterinary Internal Meidicine, 25(2), 215-221. Elisa, M. & Mazzeferro, M. S. (2020). Update on canine parvoviral enteritis. Vet Clin North Am Small Anim Pract, 50(6), 1307-1325.
• Engelbrecht, M., Atkinson, B., Goddard, A., Pazzi, P. & McClure, V. (2021). Mean platelet volume and platelet volume distribution width in parvoviral enteritis. Front Vet Sci, 8, 722280.
• Engelbrecht, M., Botha, W. J., Pazzi, P., McClure, V. & Hooijberg, E. (2022). Serum cobalamin concentrations in dogs infected with canine parvoviral enteritis. Journal of The American Medical Association, 260(7), 1-8. Er, C. (2013). Parvoviral enteritli köpeklerde kalp biyomarkırları ve pıhtılaşma profilleri üzerine araştırma. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Ford, Ü., McEndaffer, L., Renshaw, R., Molesan, A. & Kelly, K. (2017). Parvovirus infection ıs associated with myocarditis and myocardiyal fibrosis in young dogs. Veterinary Pathology, 54(6), 964-971.
• Gargari, S. (2015). Gastroenteris semptomlu köpeklerde canine parvovirüs tip 2’nin tespiti ve moleküler karakterizasyonu. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gülersoy, E., Tamam, M., Yıldız, R., Koral, E., Ider, M., Sevinç, M. & Zhunushova, A. (2020). Assessment of intestinal and cardiac-related biomarkers in dogs with parvoviral enteritis. Polish Journal of Veterinary Sciences, 23(2), 211-219.
• Kocatürk, M., Martinez, S., Eralp, O., Tvarijonaviciute, A., Ceron. & Yılmaz, Z. (2012). Tei index (myocardial performance index) and cardiac biomarkers in dogs with parvoviral enteritis. Research Veterinary Science, 9(1), 24-29.
• Kocatürk, M., Martinez., Eralp, E., Tivarijonaviciute, B., Ceren, J. & Yılmaz, Z. (2010). Prognostik value of serum acute-phase proteins in dogs with parvoviral enteritis. Journal of Small Animal Practice, 51 (9), 478-483.
• Kocatürk, M., Tvarijonaviciute, B., Martinez- Subule, S., Tecles, F., Eralp, O., Yılmaz, Z. & Ceron, J. J. (2015). Inflammatory and oxidative biomarkers of disease severity in dogs with parvoviral enteritis. Journal of Small Animal Practice, 56(2), 119-124.
• Mann, F. A., Bonn, G. D., Wagner-Mann, C. C & Ruben, D. S. (1998). Ionized and total magnesium concentrations in blood of dogs with naturally acquired parvoviral enteriris. Journal of American Veterinary Medical Assocation, 212(9), 1398-1401.
• Martin, L. G. & Groman, R. P. (2004), Realivite adrenal insufficiency in criticalillness. Journal of Veterinary Emergency and Critical Care, 14(3), 149-157.
• McClure, V., Schoor, M. V., Thompson, N. P., Hansen, M. K. & Goddard, A. (2013). Evaluation of the use evaluation of the use of serum C-reactive protein concentration to predict out come in puppies infected with canine parvovirus. Journal of the American Veterinary Medical Assocaciation, 243(3), 361-366.
• Oikonomidis, I. L., Theodorou, K., Papaioannou, E., Xenoulis, P. G., Adamama-Moraitou, K. K., Steiner, J. M., Kritsepi-Konstantinou, M., Suchodolski, J. S., Rallis, T. & Soubasis, T. (2023). Serial measurement of cardiac troponin I in hospitalised dogs with canine parvoviral enteritis: Association with out come and canine pancreas-specific lipase concentration. Research Veterinary in Science, 157, 1-5.
• Oikonomidis, I. L., Theodorou, K., Papaioannou, E., Xenoulis, P. G., Adamama, K. K., Steiner, J. M., Kritsepi-Konstantinou, M., Suchodolski, J. S., Rallis, T. & Soubasis, N. (2021). Serial measurement of hormones in hospitalized dogs with canine parvovral enteritis incidence of extra thyroidal disease and its relation ship to out come and sytemic inflammatory response syndrome. The Veterinary Journal, 274, 105715.
• Otto, C. M., Rieser, T. M., Brooks, M. B. & Russell, M. W. (2000). Evidence of hypercoagulability in dogs with parvoviral enteritis. Journal of The American Medical Association, 217(10), 1500-1504.
• Otto, C. M., Drobaz, K. J. & Soter, C. (1997) Endotoxemia and tumor necrosis factor activity in dogs with naturally occurring parvoviral enteritis. Journal of Veterinary Internal Medicine, 11(2), 65-70.
• Pekmezci, D. & Çolak, Z. N. (2021). Parvovirüs ile enfekte köpeklerde nötrofil/lenfosit, monosit/lenfosit ve platelet/lenfosit oranlarının belirlenmesi. Anadolu Çevre ve Hayvan Bilimleri Dergisi, 6(4), 585-591.
• Schoeman, J. P. & Herrtage, M. E. (2008). Serum thyrotropin, thyroxine and free thyroxine concentrations as predictors of mortality in critically illpuppies with parvovirus infection: a model for human paediatric critical illness? Microbes and Infection, 10(2), 203-207.
• Schoeman, J. P., Goddard, A. & Herrtage, M. E. (2007), Serum cortisol and thyroxine concentrations as predictors of death in critically illpupies with parvoviral diarrhea. Journal of American Veterinary Medical Association, 231(10), 1534-1539.
• Schoeman, J. P., Goddard, B. & Leisewitz, A. (2013). Biomarkers in canine parvovirus enteritis. New Zealand Veterinary Journal, 61(4), 217-222.
• Sevgisunar, S. N. & Şahinduran Ş. (2014). Hayvanlarda akut faz proteinleri, kullanım amaçları ve klinik önemi. Mehmet Akif Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1), 50-72.
• Şimşek, E. (2018). Parvovirüs ile enfekteli köpeklerde serum c reaktif protein değerlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale.
• Taşçene, N. (2017). Akut faz proteinlerinin hayvanlarda önemi. Lalahan Hay Araşt Enst Der, 57(1), 52-60.
• Venn, E. C., Barnes, A. J., Hansen, R. J., Boscan, P. L., Twedt, D. C. & Sullivan, A. L. (2020). Serum D-lactate concentrations in dogs with parvoviral enteritis. Journal of Veterinary Internal Medicine, 34(2), 691-699.
• Whitehead, Z., Goddard, A., Bota, W. J. & Pazzi, P. (2020), Haemostatic change sassociated with fluid resuscitation in canine parvoviral enteritis. Journal of the South African Veterinary Association, v.91, 2020.