Kangal Akkaraman koçlarında bazı androlojik özelliklerin belirlenmesi

Yıl 2021, , 121 - 131, 15.06.2021

Alper Koçyiğit , Oğuz Burak Yılmaz

https://doi.org/10.33188/vetheder.842857

Öz

Bu çalışmada Kangal Akkaraman koçlarının androlojik özelliklerinin incelenmesi, bu özelliklerin mevsimle ilişkisinin araştırılması amaçlandı. Bu amaçla dokuz adet Kangal Akkaraman koçunda testis ölçüleri belirlendi. Hayvanlardan elektro-ejakulatör yöntemiyle sperma alındı. Ayrıca kan alınarak serum testosteron ve çinko seviyeleri araştırıldı. Koçlarda testislere ait ölçüm sonuçlarına göre testis uzunluğu mevsim dışı grupta ortalama 11,72 ± 1,30 cm iken mevsim içi grupta 12,21 ± 1,30 cm olarak belirlendi. Spermatolojik muayeneler sonucu sperma miktarı mevsim dışı grupta ortalama 1,02 ± 0,21 ml iken mevsim içi grupta 1,26 ± 0,12 ml olarak ölçüldü. Koçlarda biyokimyasal analiz sonuçlarına göre serum testosteron düzeyi mevsim dışı grupta ortalama 1,77 ± 0,53 ng/ml iken mevsim içi grupta 6,46 ± 1,33 ng/ml olarak belirlendi. Çinko düzeyi ise mevsim dışı grupta ortalama 87,58 ± 11,22 μg/dL iken mevsim içi grupta 83,97 ± 13,46 μg/dL olarak ölçüldü. Çalışma sonucunda Akkaraman ırkının, Kangal varyetesinin iri vücut yapısı testis morfolojisine de yansıdığı görüldü. Koçların sperm konsantrasyonu dışındaki spermatolojik özellikleri ile serum testosteron seviyesi Akkaraman ırkı ile paraleldir. Bu çalışma sonuçlarının, suni tohumlama uygulamasını da içeren ve gebelik oranı bulgularıyla desteklenecek başka çalışmalarla geliştirilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Çinko, Kangal Akkaraman koçları, Sperm, Testosteron

Destekleyen Kurum

Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (CÜBAP)

Proje Numarası

V-090

Determination of some andrologic properties in Kangal Akkaraman rams

Öz

In this study, it was aimed to investigate the andrological features of Kangal Akkaraman rams and the relationship between these features and the season. For this purpose, testicular dimensions were determined in nine Kangal Akkaraman rams. Semen were collected from animals with electro-ejaculators. Blood sample was taken and serum testosterone and zinc levels were measured. According to the test results of testes, the testicular length was 11.72±1.30 cm in the off-season group and 12.21±1.30 cm in the seasonal group. As a result of spermatological examinations, the mean amount of sperm was 1.02±0.21 ml in the off-season group, and was 1.26±0.12 ml in the seasonal group. As for serum testosterone level, it was 1.77±0.53 ng/ml in the off-season group and 6.46±1.33 ng/ml in the seasonal group. The level of zinc was 87.58±11.22 μg/dL in off-season group, and was 83,97±13,46 μg/dL in the seasonal group. As a result of the study it was seen that the Akkaraman breed was also reflected in the testicular morphology of the Kangal variety. The serum testosterone level is parallel to the Akkaraman breed with the spermatological characteristics of the rams other than the sperm concentration. In our consideration the results of this study should be improved with further studies that include artificial insemination and should be supported with pregnancy rate findings.

Anahtar Kelimeler

Zinc, Kangal Akkaraman Rams, Semen, Testosterone

Proje Numarası

V-090

Kaynakça

• 1. Tüik Bülten. (2020): http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33680;Yayın tarihi: 11.02.2020
• 2. Akçapınar H, Kadak R, Odabasıoglu F (1982): Morkaraman ve Kangal -Akkaraman koyunlarının döl verimi ve süt verimi üzerinde karşılaştırmalı araştırmalar. A. Ü. Vet. Fak. D. 29(3-4)
• 3. Tebliğ No (2004/39): Yerli Hayvan Irk Ve Hatlarının Tescili Hakkında Tebliğ, https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/35576; Yayın tarihi: 12.12.2004
• 4. Örkiz M, Kaya F, Çalta H (1984): Kangal Tipi Akkaraman Koyunlarının Bazı Önemli Verim Özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 24(1-4), 15-33.
• 5. Kurar E, Bulut Z, Çağlayan T, Garip M, Yılmaz A, Nizamlıoğlu M (2012): Kangal Akkaraman koçlarında genetik çeşitlilik ve ebeveyn testinin uygulanabilirliğinin mikrosatellit belirteçler kullanılarak araştırılması. Kafkas Univ Vet Fak Dergisi. 18(6), 973-977.
• 6. Yılmaz A, Tepeli C, Tekin ME, Akmaz A, Garip M, Polat ES, Çağlayan T (2011): Determination of live weights and body measurements of Kangal Type Akkaraman sheep in producers conditions. J. Food Agr. Environ. (9), 366-370.
• 7. Tekin N (1994): Spermanın Muayenesi ve Değerlendirilmesi. In: Alaçam, E. Ed. Evcil Hayvanlarda Reprodüksiyon Sun'i Tohumlama, Doğum ve İnfertilite. Dizgievi, Konya. 69-79.
• 8. Cameron RDA (1977): Semen collection and evaluation in the ram. The effect of method of stimulation on response to electroejaculation. Aust Vet J. 53, 380-383.
• 9. Bearden HJ, Fuquay JW, Willard ST (2004): Applied Animal Reproduction, 6th Edition, New Jersey: Pearson Prentice Hall, Upper Saddle River.
• 10. Demirci E (2002): Evcil Hayvanlarda Reprodüksiyon, Suni Tohumlama ve Androloji Ders Notları. Elazığ: F Ü Vet Fak Ders Teksiri No: 53.
• 11. Hayat MA (1981): Principles and techniques of electron microscopy. Biological applications. Edward Arnold.
• 12. Courot M, Ortavant R (1981): Endocrine control of spermatogenesis in the ram. J Reprod Fertil Suppl. 30, 47-60.
• 13. Aksoy M, Ataman MB, Karaca F, Kaya A (1994): Merinos koçlarda testisin morfometrik ölçüleri ve sperma kalitesi arasındaki ilişkinin araştırılması. Veteriner Bilim dergisi. 10(1-2), 127-129.
• 14. Gündoğan M, Mehmet U, Tekerli M (2003): Afyon koşullarında yetiştirilen koçlarda aşım sezonu öncesi, esnası ve sonrasında testislerin morfometrik ölçümleri ile diğer spermatolojik özellikler arasındaki ilişkinin araştırılması. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 43(1), 9-22.
• 15. Poland MP, Al-Kamali AA, Crosby TF, Haynes NB, Howles CM, Kelleher DL, Gordon I (1985): The influence of breed, season and photoperiod on semen characteristics, testicular size, libido and plasma hormone concentrations in rams. Animal Reprod Sci. 9, 241-252.
• 16. Kaya A (1999): Konya Merinosu koçlarında sperma kalitesi, testis ölçüleri ve kan testosteron düzeylerine ilişkin mevsimsel değişikliklerin araştırılması. Hayvancılık Araştırma Dergisi. 9(1-2), 1-5.
• 17. Kafi M, Safdarian M, Hashemi M (2004): Seasonal variation in semen characteristics, scrotal circumference and libido of Persian Karakul rams. Small ruminant research. 53(1-2), 133-139.
• 18. Karagiannidis A (2000): Seasonal variation in semen characteristics of Chios and Friesian rams in Greece. Small Ruminant Research. 37(1-2), 125-130.
• 19. Aral F, Tekin N (1996): Koçlarda sperma kalitesi üzerine mevsimin etkisi. Hayvancılık Araştırma Dergisi. 6, 15-20.
• 20. Türk G, Demirci E (2005): Akkaraman koçların serum testosteron düzeylerinde ve spermatogenesisindeki mevsime bağlı değişikliklerin araştırılması. Spermatolojik özelliklerle testosteron miktarı arasındaki ilişki.
• 21. Aksoy M (1994): Konya hayvancılık araştırma enstitüsü’ne ait çeşitli ırklardan koçların spermatolojik özellikleri üzerinde araştırmalar. Veteriner Bilim Dergisi. 10, 111-112. 22. Cummins JM, Woodall PF (1985): On mammalian sperm dimensions. J. Reprod. Fertil. 75, 153-175.
• 23. Cardullo RA, Baltz JM (1981): Metabolic regulation in mammalian sperm: mitochondrial volume determines sperm length and flagellar beat frequency. Cell motility and the cytoskeleton. 19(3), 180-188.
• 24. Stockley P, Gage MJG, Parker GA, Moller AP (1996): Female reproductive biology and the coevolution of ejaculate characteristics in ¢sh. Proc. R. Soc. Lond. B 263, 451-458.
• 25. Matthev MJ Gage (1998): Mammalian sperm morphometry. Proceedings of the Royal Society of London. Series B: Biological Sciences. 265(1391), 97-103.
• 26. Boland M (1985): The influence of breed, season and photoperiod on semen characteristics, testicular size, libido and plasma hormone concentrations in rams. Animal Reproduction Science. 9(3), 241-252.
• 27. Yeni D, Gündoğan M (2018): Koçlarda Bazı Androlojikal Parametrelerin ve Biyokimyasal Özelliklerin Mevsimle İlişkisi. Kocatepe Veteriner Dergisi. 11(1), 70-85.
• 28. Cheah Y, Yang W (2011): Functions of essential nutrition for high quality spermatogenesis. Advances in Bioscience and Biotechnology. 2, 182-197.
• 29. Kumar N, Verma RP, Singh LP, Varshney VP, Dass RS (2006): Effect of different levels and sources of zinc supplementation on quantitative and qualitative semen attributes and serum testosterone level in crossbred cattle (Bos indicus Bos taurus ) bulls. Reprod Nutr Dev. 46(6), 663-75
• 30. Kurt D (2014): Diyarbakır bölgesi Akkaraman koyunlarında kan serumunda Cu, Zn, Se ve yünde Cu, Zn düzeylerinin araştırılması. Doktora tezi, Dicle Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.