Kızılırmak Deltası meralarında yetişen bazı bitki türlerinin besin madde değerleri

Yıl 2017, Cilt: 88 Sayı: 1, 21 - 30, 01.01.2017

Bugra Genc Nurcan Cetinkaya Zehra Selcuk Mustafa Salman

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de bulunan bir doğal deltada hayvanların ekstansif olarak beslenmesinde kullanılan doğal bitki türlerinin besleyicilik değerlerinin yıl içindeki aylık değişiminin saptanması amaçlanmıştır. Delta içinde dört farklı noktadan toplanan bitkilerin Smilax excelsa (S.excelsa), Trifolium campestre (T.campestre), Tamus communis (T. communis), Salvia verbenaca (S. verbanaca), Plantago lanceolate (P. lanceolata), Agropyron repens (A. repens), Juncus acutus (J. acutus) ve Carum carvi (C. carvi) türlerinine ait olduğu belirlenmiştir. J. acutus türünün deltadaki doğal merada en sık (%34.62) rastlanan sulak alan bitkisi olduğu ve toprak alanda ise P.lanceolata’nın en yüksek değerde (%18.27) olduğu görülmüştür. Aylık olarak toplanan bitkilerde ham kül, ham protein, asit detejan fiber, nötral deterjan fiber ve metabolize olabilir enerji değerleri arasında istatistiksel farka rastlanmamıştır (P>0.05). Ortalama çinko, bakır, demir, magnezyum ve kalsiyum değerlerinde istatistiksel anlamda farklı olmadığı (P>0.05) Se değerinde ise anlamlı fark olduğu görülmüştür (P<0.05). Sonuç olarak ruminantların ekstansif olarak beslendiği Nisan-Ekim ayları arasında deltadaki yem olarak tüketilen bitki türlerinde Se hariç besin maddeleri değerliğinin önemli oranda değişmediği (P>0.05) saptanmıştır. Ancak özellikle Anadolu Mandalarının doğal beslenme alanı olan deltada enerji ve protein yönünden katkı yapılmasının ve Se toksisitesinin araştırılması gerektiği ve bu uygulamanın manda ve ürünlerinin üretiminin artırılmasını varılmıştır. destekleyeceği kanısına

Anahtar Kelimeler

Besin maddeleri, bitki türleri, Kızılırmak Deltası, mera

Nutritive values of common plant species on natural grassland in Kizilirmak Delta

Öz

The aim of this study was to determine the monthly changes of nutritive values of plant species of natural grassland in Kızılırmak Delta listed under the Ramsar Convention which is natural habitat of Anatolian buffalos. Collected plant species from four different points were Smilax excelsa (S.excelsa), Trifolium campestre (T.campestre), Tamus communis (T. communis), Salvia verbenaca (S. verbanaca), Plantago lanceolate (P. lanceolata), Agropyron repens (A. repens), Juncus acutus (J. acutus) and Carum carvi (C. carvi). Nutritive values of monthly collected plant species were determined. The percentage of availability of J. acutus which is the most common wetland plant was higher (34.62%) than other plant species on natural grassland in Kızılırmak Delta. However, P.lanceolata was the highest as herb species (18.27%). There were no differences among mean values of ash, crude protein, acid detergent fibre, neutral detergent fibre and metabolizable energy of monthly collected plant species (P>0.05). Moreover, mean zinc, copper, iron, magnesium and calcium levels were not significantly different in monthly collected and combined plant species (P>0.05). Se levels were found significantly (P<0.05) and toxic. As a result, monthly nutrient supplies of plant species on

Anahtar Kelimeler

Kızılırmak Delta, natural grassland, nutrients, plant species