Sufi Interpretation of The Some Verses About Prophet Muhammad

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 3 - 16, 30.06.2022

Selim Çakıroğlu

https://doi.org/10.32955/neu.istem.2022.8.1.01

Öz

Muhammad (pbuh) is the last prophet sent by Allah to mankind. Qur'an is the last divine message sent through him. In some verses of the Qur'an, which contains many universal principles, the Prophet's struggle with polytheists and deniers is mentioned, as well as his distinguished position among the prophets. It is stated that it is "best example” (‘usva al-hasene) for believers, and some qualities related to him are also mentioned. For this reason, his personal characteristics are expressed in some verses. Allah addresses the Prophet in various verses of the Qur'an and draws attention to some of his qualities. In some verses, it is seen that certain features of him are emphasized. Muhammad, who is the last of the prophets (Hatam en-nebiyyin), is also the last of the prophets of ulu’l’azm (magic prophets). The names of “Muhammad” and “Ahmed” are clearly mentioned in the Qur'an. Allah has sent a prophet to every society since Adam. Hz. Muhammad is like a divine seal confirming all prophets. Therefore, there will be no messenger or prophet after him. The most important thing that distinguishes Muhammad from other prophets in terms of prophecy is that his prophethood is valid for all people who will come until the Day of Judgment. He is presented in the Qur'an as an exemplary and ideal person for all humanity. he is described as “usva al-hasene/the best example”. It is stated that he was a prophet of mercy to the worlds, and it is mentioned that he was very compassionate and merciful towards believers. It is noted that he is humble and soft-hearted in his attitudes towards his society. It is also reported that he experienced the event of Isra, which no human being, including the prophets, had ever experienced. It has been especially emphasized that Hz. Muhammad who called people to the Truth (Haqiqah) throughout his twenty-three-year prophethood, was never coercive, tyrannical and hard-hearted when conveying Islam. He always explained the truth to people in a gentle and advising style; He cleansed them of polytheism, unbelief and hypocrisy, and taught them the book, wisdom and what they did not know. In order to enter the world of meaning of the Qur'an, which is a miraculous word, Muslims have developed three methods of understanding in the historical process: tafsir, interpretation (ta’wil) and sign (isharah). Among these methods, while tafsir and ta'wil are based on the literal and literal aspects of the word, ishari tafsir makes use of both, but mostly concentrates on esoteric meanings. At the center of this method is the discovery of some tools of understanding such as discovery and inspiration by purifying one's self and purifying his heart. In this respect, this method of interpretation developed by the Sufis differs from tafsir and ta'wil. The verses describing Hz. Muhammad have been interpreted within the framework of the method of narration and insight in the literature of tafsir. The works that contain the interpretations of the Sufis about the texts have been examined under the title of ishari tafsir as a separate genre from tafsir and ta'wil due to the difference in their methodologies. Sufi commentators also commented on the relevant verses in accordance with their methodology. In this article, the interpretations of the verses about Muhammad in the ishari tafsir will be determined and evaluated. Since there is no study on the subject so far, the results of the research will make a serious contribution to the interpretations formed within the framework of the Qur'an.

Anahtar Kelimeler

Muhammad, Tafsir, Ishari Interpretation, Sufism

Hz. Muhammed (s.a.v.) ile İlgili Bazı Âyetlerin İşârî Yorumu

Öz

Hz. Muhammed (s.a.v.), Allah’ın insanlara gönderdiği son peygamberdir. Kur’ân-ı Kerîm onun vasıtası ile insanlığa gönderilmiş son ilahî mesajdır. Pek çok evrensel ilkeyi ihtiva eden Kur’an’ın kimi âyetlerinde Hz. Peygamber’in müşrikler ve inkârcılarla yaptığı mücadeleden bahsedilmesinin yanı sıra peygamberler arasındaki seçkin konumuna da işaret edilmektedir. İnananlar için “üsve-i hasene” olduğu ifade edildiği gibi onunla ilgili birtakım niteliklerden de bahsedilir. Bu nedenle bazı âyetlerde onun kişisel özellikleri dile getirilir. Allah Teâlâ, çeşitli âyetlerde Hz. Peygamber’e hitapta bulunur, onun bazı vasıflarına dikkat çeker. Hâtemü’n-nebiyyîn olan Hz. Muhammed (s.a.v.), ülü’l-azm peygamberlerin de sonuncusudur. Kur’an’da “Muhammed” ve “Ahmed” isimleri açıkça zikredilir. Allah Teâlâ, Hz. Âdem’den beri her topluma bir peygamber göndermiştir. Hz. Peygamber, bütün peygamberleri tasdik eden ilâhî bir mühür mesabesindedir. Bu nedenle ondan sonra herhangi bir resûl ve nebî gelmeyecektir. Risâlet bakımından Hz. Muhammed’i diğer peygamberlerden ayıran en önemli husus, nübüvvetinin kıyamete kadar gelecek bütün insanlar için geçerli olmasıdır. Hz. Peygamber Kur’an’da, bütün insanlık için örnek ve ideal bir insan ve üsve-i hasene/en güzel örnek olarak nitelenir. Âlemlere rahmet bir peygamber olduğu ifade edilir. Mü’minlere karşı çok şefkatli ve merhametli oluşundan bahsedilir. Toplumuna karşı tavırlarında alçak gönüllü ve yumuşak kalpli olmasına dikkat çekilir. Ayrıca peygamberler de dahil hiçbir beşerin tecrübe etmediği İsrâ olayını yaşadığı haber verilir. Yirmi üç yıllık risaleti boyunca insanları Hakka çağıran Hz. Peygamber’in İslâm’ı tebliğ ederken hiçbir zaman zorlayıcı, zorba ve katı kalpli olmadığı da Kur’an’da özellikle vurgulanmıştır. O, daima yumuşak davranışlı ve öğüt verici bir üslupla insanlara Hakkı anlatmış; onları şirk, küfür ve nifaktan temizlemiş, kitabı, hikmeti ve bilmediklerini öğretmiştir. Müslümanlar mucizevî bir kelam olan Kur’an’ın anlam dünyasına girebilmek için tarihi süreçte tefsir, te’vil ve işaret şeklinde üç anlama metodu geliştirmişlerdir. Bu metodlar arasında tefsir ve te’vil lafzın zâhir ve literal yönünü esas alırken işârî tefsir bu ikisinden de istifade etmekle birlikte daha çok bâtınî manalar üzerine yoğunlaşmıştır. Bu metodun merkezinde kişinin nefsini tezkiye ve kalbini tasfiye ederek keşf ve ilham gibi bir takım idrak araçlarının ortaya çıkarılması yer alır. Bu açıdan sûfîlerin geliştirdiği bu yorum metodu, tefsir ve te’vilden ayrışmaktadır. Sûfîlerin naslarla ilgili yorumlarını ihtiva eden eserler, metodolojilerindeki farklılıktan dolayı tefsir ve te’vilden ayrı bir tür olarak işârî tefsir başlığı altında incelenmiştir. Hz. Peygamber ile ilgili âyetler tefsir literatürü içinde rivâyet ve dirâyet metodu çerçevesinde yorumlanmıştır. Sûfî müfessirler de ilgili âyetler hakkında metodolojilerine uygun yorumlarda bulunmuşlardır. Bu makalede işârî tefsirlerde Hz. Muhammed (s.a.v.) ile ilgili âyetlere dair yapılan yorumların tespit ve değerlendirilmesi yapılacaktır. Konuya dair şu ana kadar yapılmış müstakil bir çalışma olmadığından, araştırmada ortaya çıkacak sonuçlar Kur’an çerçevesinde oluşan yorumlara ciddi bir katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hz. Muhammed, Tefsir, İşârî Yorum, Tasavvuf

Kaynakça

• Baklî, Rûzbihân-ı. Arâisü’l-beyan fi hakâiki’l-Kur’an. thk. Ahmed Ferid el-Mizyadi. 3 Cilt. Beyrût: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2008.
• Bursevî, İsmâil Hakkı. Rûhu’l-beyân. thk. Abdullatif Hasan Abdurrahman. 10 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2018.
• Dâye, Necmeddin-i. et-Te’vilâtu’n-Necmiyye. thk. Ahmed Ferid Mizyâdî. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2009.
• İbn Acîbe, Ebü’l-Abbâs Ahmed b. Muhammed b. Mehdî el-Hasenî eş-Şâzelî. el-Bahru’l-medîd fi tefsîri’l-Kur’âni’l-mecîd. thk. Ömer Ahmed er-Râvî. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2002.
• Kâşânî, Abdürrezzâk. Te’vîlât-ı Kâşânî [Eser Muhyiddîn İbnü’l-Arabî’ye nisbetle Tefsîru İbnü’l-Arabî ismi ile basılmıştır] ed. Semir Mustafa Rebab. 2 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi Türâsi'l-Arabî, 2001.
• Kılıç, Mahmut Erol. “İbnü’l-Arabî, Muhyiddin”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20/493-516. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
• Kuşeyrî, Abdülkerîm b. Hevâzin. Letâifuʼl-işârât. thk. Abdullatif Hasan Abdurrahmân. 3 Cilt. Beyrut: Dâruʼl-Kütübiʼl-İlmiyye, 2007.
• Sülemî, Muhammed b. Hüseyin. Hakâiku’t-tefsîr. thk. Seyyid İmran. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
• Tüsterî, Sehl b. Abdullah. Tefsîrü’l-Kur’âni’l-azîm. thk. Taha Abdurrauf Sa’d – Sa’d Hasan Muhammed Ali. Kahire: Dâru’l-Harem Li’t-Türâs, 2004.