Sosyal öğrenme sürecinde önemli bir rolü olan epistemik güven kavramı, bireylerin başkaları tarafından iletilen bilgileri değerlendirme becerisi olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada daha önce Türkçe uyarlama ve geçerlik güvenirlik çalışması ergenlerde yapılan Epistemik Güven, Güvensizlik ve Saflık Ölçeği’nin psikometrik özelliklerinin yetişkin örnekleminde incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya kolayda ve kartopu örnekleme yöntemiyle ulaşılan toplum örnekleminden 18-65 yaş aralığında (33.55±11.82) 180’i (%54.4) kadın, 151’i (%45.6) erkek olmak üzere 331 kişi katılmıştır. Katılımcılara Epistemik Güven, Güvensizlik ve Saflık Ölçeği, Mentalizasyon Ölçeği, Çocuklukta Onaylamayan Çevre Ölçeği, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilen doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen uyum iyiliği indeks değerlerinin (X2/df = 2.54, AGFI = 0.89, GFI = 0.92, CFI = 0,90, sRMR = 0.069) kabul edilebilir düzeyde olduğu ve orijinal çalışmada önerilen 3 faktörlü yapının doğrulandığı ve tüm maddelerin faktör yüklerinin .34 ila .78 aralığında değiştiği tespit edilmiştir. Yakınsak geçerliği değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilen korelasyon analizi sonucunda değişkenler arasında istatistiksel açıdan anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ayırt edici geçerliği değerlendirmek amacıyla yapılan Bağımsız Gruplar t-testi sonucunda alt ölçek puanlarının psikiyatrik veya psikolojik rahatsızlığa sahip olma, psikolojik yardım alma, psikolojik yardım alma ihtiyacı hissetmeye göre farklılaştığı belirlenmiştir. Cronbach Alfa katsayısı epistemik güven için .78, epistemik güvensizlik için .69 ve epistemik saflık için ise .77 olarak bulunmuştur. Bütün maddelerin madde toplam korelasyon katsayılarının .30’un üzerinde olduğu saptanmıştır. Madde ayırt ediciliğini değerlendirmek amacıyla %27’lik üst ve alt grubun karşılaştırılması sonucunda ise ölçeğin tüm maddelerinin ayırt edici güce sahip olduğu tespit edilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda Epistemik Güven, Güvensizlik ve Saflık Ölçeği’nin yeterli psikometrik özelliklere sahip geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu, Türk toplumunda yapılacak olan araştırmalarda ve klinik pratikte ölçüm aracı olarak kullanılabileceği görülmüştür.
Epistemik güven Epistemik güvensizlik Epistemik saflık geçerlik güvenirlik uyarlama
The concept of epistemic trust, which has an important role in the social learning process, is defined as the ability to evaluate the information conveyed by others. The aim of this study was to examine the psychometric properties of the Epistemic Trust, Mistrust and Credulity Questionnaire (ETMCQ) in an adult sample; the Turkish adaptation, validity, and reliability of this scale were previously studied in adolescents. A total of 331 people, 180 (54.4%) female and 151 (45.6%) male, aged between 18-65 (33.55±11.82) participated in the study from a community sample reached through convenience and snowball sampling methods. The Epistemic Trust, Mistrust, and Credulity Questionnaire (ETMCQ), Mentalization Questionnaire (MZQ), Invalidating Childhood Environment Scale (ICES), Intolerance Of Uncertainty (IUS-12) Scale and Brief Symptom Inventory (BSI) were administered to the participants. As a result of confirmatory factor analysis (CFA) performed to evaluate the construct validity of the scale, it was determined that the goodness of fit index values (X2/df = 2.54, AGFI = 0.89, GFI = 0.92, CFI = 0.90, sRMR = 0.069) were at an acceptable level and the 3-factor structure proposed in the original study was confirmed. It was determined that all item factor loadings ranged from .34 to .78. As a result of the correlation analysis performed to evaluate convergent validity, statistically significant relationships were found between the variables. As a result of the Independent Groups t-test performed to evaluate discriminant validity, it was determined that the subscale scores differed according to having a psychiatric or psychological disorder, receiving psychological help, and feeling the need to receive psychological help. Cronbach's alpha coefficient was found to be .78 for epistemic trust, .69 for epistemic mistrust and .77 for epistemic credulity. It was determined that the item total correlation coefficients of all items were above .30. In order to evaluate the item discrimination, it was determined that all items had discriminatory power as a result of the comparison of the upper and lower 27% groups. As a result of the analyses performed, it was determined that the Epistemic Trust, Mistrust, and Credulity Questionnaire is a valid and reliable scale with sufficient psychometric properties and can be used as a measurement tool in studies to be conducted in Turkish society and in clinical practice.
Epistemic trust Epistemic mistrust Epistemic credulity Validity Reliability Adaptation
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Psikolojide Davranış-Kişilik Değerlendirmesi |
Bölüm | Cilt:9, Sayı:1 Haziran |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 21 Haziran 2025 |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
Gönderilme Tarihi | 3 Mayıs 2025 |
Kabul Tarihi | 21 Haziran 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 9 Sayı: 1 |