Uluslararası Yatırım Tahkiminde Vatandaşlık Meselesine (Yeniden) Bakış: Serafin Garcia Armas v Venezuela

Yıl 2023, Sayı: 1, 223 - 241, 29.01.2023

Aysun Bolaca

https://doi.org/10.33432/ybuhukuk.1183523

Cited By: 1

Öz

Uluslararası yatırım tahkiminde yatırımcının vatandaşlığının tespiti kritik bir öneme sahip- tir. Çünkü tahkimin kalbi olan yetki meselesi, vatandaşlık esasına göre saptanır. Yatırımcının, iki taraflı veya çok taraflı uluslararası yatırım antlaşmalarında kararlaştırılan koruma standartların- dan yararlanabilmesi ve söz konusu koruma standartlarının ihlali durumunda yatırıma ev sa- hipliği yapan Devlete karşı tahkim yargılamasına başvurabilmesi için ise ‘yabancı’ olma niteli- ğini haiz olması gerekmektedir, bir diğer ifadeyle, yatırımcının yatırım yaptığı devletin vatan- daşı olmaması şartı gözetilir. Uygulamada, yatırımcının aynı zamanda iki veya daha fazla va- tandaşlığa sahip olduğu durumlarda uluslararası yatırım tahkimine ilişkin bazı soru(n)larla karşılaşılabilmektedir. Örneğin yatırıma ev sahipliği yapan Devletin de vatandaşlığını taşıyan yabancı yatırımcının (çifte vatandaşlığı bulunması durumunda), ilgili yatırım antlaşmasına dayanarak kendi devletine karşı uluslararası tahkim prosedürünü başlatıp başlatamayacağı meselesi bu soru(n)ların başında gelmektedir.

Bu çalışma, antlaşma-temelli yatırım tahkiminde çifte vatandaşlığa sahip yatırımcının kendi devletine karşı tahkim prosedürünü başlatmasına geçit veren (yayınlanmış) ilk uluslara- rası tahkim kararını, Serafin Garcia Armas v Venezuela, inceleyecek ve bu kararın uluslararası yatırım tahkimi bakımından önemini, sonucunu ve gelecekteki tahkim uyuşmazlıklarına ilişkin verilecek kararlar üzerindeki olası etkilerini tartışacaktır.

Anahtar Kelimeler

uluslararası tahkim, yatırım, çifte vatandaşlık, uluslararası antlaşma, iki taraflı yatırım antlaşmaları

Nationality of Investor in Investment Arbitration Revisited: Serafin Garcia Armas v Venezuela

Öz

Determining the nationality of an investor plays a critical role in international investment arbitration. This is because, jurisdictional matters - the heart of arbitration have been determined on the basis of nationality. In order for the investor to benefit from the protection standards agreed in international (bilateral or multilateral) investment agreements and to apply arbitration against the host State in case of any violations; the claimant/ investor must be a ‘foreign’ investor as a general rule. In instances, where the investor has two or more nationalities at the same time, some serious arbitration-related concerns/questions can come to the fore. For instance, can a foreign investor, who has the nationality of the host State, initiate an arbitration procedure against her or his own State through the relevant investment agreement?

This study will examine the very first international (published) award, Serafin Garcia Armas v Venezuela, which allows the investors with dual nationals to initiate the arbitration against their own State in investment treaty arbitration and will discuss the importance and potential impact of this award on future arbitral tribunals while rendering investment awards.

Anahtar Kelimeler

international arbitration, investment, international investment agreements, investor, BITs, dual nationality

Kaynakça

• Bregante, Pablo Mori, Kluwer Arbitration Blog, (20 Ocak 2020) “The Passports’ Game: Chronicle of a Foretold Death of Dual Nationals’ Claims”, <http://arbitrationblog. kluwerarbitration.com/2020/01/20/the-passports-game-chronicle-of-a-foretold-death- for-dual-nationals-claims/> s.e.t. 01.08.2022.
• Çal, Sedat (2009) Uluslararası Yatırım Tahkimi ve Kamu Hukuku İlişkisi, Seçkin Yayıncılık.
• Debevoise & Plimpton - Debevoise Update (30 Haziran 2020) “Double Trouble: Paris Court Annuls Dual National Treaty Award (Again)” <https://www.debevoise.com/ insights/publications/2020/06/double-trouble-paris-court-annuls-dual> s.e.t. 01.08.2022.
• Demir, Işıl Egemen (2013) “Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıklarının Halli Merkezi (ICSID) Tahkiminde Kişi Bakımından Yetki - Jurisdictio Rationae Personae” (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Özel Hukuk Anabilim Dalı.
• Demirkol, Berke (2015) “Uluslararası Hukukta Dikkate Alınan Vatandaşlık: Gerçek Kişilerde “Etkin Vatandaşlık” Sorunsalı”, Galatasaray Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, s. 159- 193.
• Doğan, Vahit (2015) Türk Vatandaşlık Hukuku - 12. Tıpkı Basım, Savaş Yayınevi.
• Dolzer, Rudolf/ Schreuer, Christoph (2012) Principles of International Investment, Law - Second Edition, Oxford University Press.
• Gölcüklü, İlyas (2018) “ICSID Tahkiminde Yetkiden Kaynaklanan Bazı Sorunlar”, Public and Private International Law Bulletin, C: 38, S: 2, s. 285- 309.
• Güngör, Gülin (2018) Tabiiyet Hukuku: Gerçek Kişiler - Tüzel Kişiler - Şeyler 6. Bası, Yetkin Yayınları.
• Kaufmann-Kohler, Gabrielle (2007) “Arbitral Precedent: Dream, Necessity or Excuse? - The 2006 Freshfields Lecture’ “, Arbitration International, C: 23, S: 3, s. 357- 378.
• Macdonald, Laura P/ O’Reilly, Ronan, The Law Reviews, (14 Haziran 2022) “The Invest- ment Treaty Arbitration Review: Covered Investors”, <https://thelawreviews.co.uk/title/ the-investment-treaty-arbitration-review/covered-investors#footnote-064-backlink> s.e.t. 01.08.2022.
• McLachlan, Campbell/ Shore, Laurence/ Weiniger, Matthew (2007) International Investment Arbitration - Substantive Principles, Oxford University Press.
• Michalopoulos, Stavros/ Hicks, Edward (2019) “Dual nationality revisited: a modern approach to dual nationals in non-ICSID arbitrations”, Arbitration International, C: 35, s. 121-148.
• Olmedo, Javier Garcia, EJIL: Talk!, (9 Aralık 2015) “Claims by Dual Nationals Under Investment Treaties: A New Form of Treaty Abuse?”, <https://www.ejiltalk.org/ cla- ims-by-dual-nationals-under-investment-treaties-a-new-form-of-treaty-abuse/> s.e.t. 01.08.2022.
• Olmedo, Javier Garcia (2017) “Claims by Dual Nationals Under Investment Treaties: Are Investors Entitled to Sue Their Own States?”, Journal of International Dispute Settlement, C: 8, S: 4, s. 695- 727.
• Pietro, Domenico Di/ Cheung, Kevin (2021) “The Definition of Investor in Investment Treaty Arbitration: Overview of Common Issues in the Context of the ICSID Con- vention”: Chaisse, Julien/Choukroune, Leila/Jusoh, Sufian (Editörler), Handbook of International Investment Law and Policy, Springer.
• Schreuer, Christoph/ Weiniger, Mathew (2008) “A Doctrine of Precedent”: Muchlins- ki, Peter/ Ortino, Federico/ Schreuer, Christoph, The Oxford Handbook of Interna- tional Investment Law, Oxford University Press.
• Stefano, de Carlo (2021) “The Nationality of Natural and Juridical Persons in Internati- onal Investment Law” s. 59-80: Gomez, Katia Fach (Editör), European Yearbook of International Economic Law - Special Issue: Private Actors in International Invest- ment Law, Springer.
• Treves, Eva Paloma (2017) “Investment Treaty Arbitration: Dual Nationals are Now Welcome: A Way Out of ICSID’s Dual Nationality Exclusion” International Law and Politics, C: 49, s. 607- 618.
• UNCTAD, Investment Policy Hub, <https://investmentpolicy.unctad.org/international -investment-agreements> s.e.t. 01.08.2022.
• Üstün, Esra Yıldız (2018) Parallel Proceedings in International Investment Treaty Ar- bitration, On İki Levha Yayıncılık.
• Vijayvergia, Chitransh (2021) “Dual Nationality of a Private Investor in Investment Treaty Arbitration: A Potential Barrier to the Exercise of Jurisdiction Ratione Perso- nae”, ICSID Review, C: 36, S: 1, s. 150- 170.
• Yılmaz, İlhan (2021) “Gerçek Kişilerin Vatandaşlığında ‘Gerçek Bağlantı’ İlkesi: Nottebohm Romantizminin Sonu”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, s. 965- 1011.
• Zenginkuzucu, Dikran Migırdiç (2012) “Devlet ve Yabancı Yatırımcılar Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözümünde Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Merkezi (ICSID)’nin Kuruluşu ve İşlevi” (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sos- yal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı.