Düalist Zihin Felsefesi Bağlamında Kavramsal Sanat Kavrayışını Anlamaya Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2020, Sayı: 24, 29 - 36, 24.07.2020

Tayfun Akdemir

https://doi.org/10.17484/yedi.696861

Öz

Bu çalışma, düalist zihin felsefesi bağlamında kavramsal sanat kavrayışını anlamaya yönelik bir araştırmadır. Çalışmanın amacı kavramsal sanat kavrayışının içerisinde örtük olarak bulunduğu iddia edilen düalist dünya varsayımını aydınlatmaktır. Kavramsal sanat ile birlikte gündeme gelen sanatın zihinsel bir etkinlik olduğu iddiası, düalist zihin felsefesi çerçevesinden bakıldığında sanatın duyulur dünyaya indirgenemez bir gerçeklik olduğu varsayımını taşımaktadır. Çünkü düalist zihin felsefesi içerisinde zihinsellik ve fiziksellik birbirlerinden ayrı gerçeklikler olarak kabul edilmektedir. Zihinsellik, maddi gerçekliğin bir ürünü olarak değil, insanın akıllı ruh ile yaratılmış olmasının bir göstergesi sayılmaktadır; beden de dahil olmak üzere fiziksel dünya evrenin yasalarına bağlı maddesel bir gerçeklik olarak tasarlanmaktadır. Sanatın zihinsel bir etkinlik olarak kabul edilmesi ve düşünsel süreçlerin sanat yüklemi taşıdığı düşüncesi, düalist zihin felsefesi bağlamında sanatın herhangi bir fiziksellik içermeden, salt zihinsel bir etkinlik olarak gerçekleştirilebileceği ve bunun sanatın varlığı için yeter kabul edilebileceği olasılığını doğurur. Bu türden bir olasılıkta, herkes tarafından algılanabilir, fiziksel gerçekliğe dayalı bir sanatın varlığından söz etmek olanaksız görünmektedir. Sonuç olarak, düalist zihin felsefesi çerçevesinden bakıldığında kavramsal sanat kavrayışı öznel gerçekliğe dayalı bir sanat kavrayışı olarak yorumlanabilir; kavramsal sanat içerisinde zihinselliğin dayanak alınması ile birlikte fiziksellik sanatın koşulları dışına itilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

sanat, kavramsal sanat, zihinsellik, fiziksellik, düalizm

A Research to Understand Conception of Conceptual Art in the Context of Dualist Philosophy of Mind

Öz

This study is a research to understand conception of conceptual art in the context of dualist philosophy of mind. The main purpose of this study is to analyze the hypothesis of dualist world that is implicitly present in the conception of conceptual art. The claim that art is an intellectual activity which emerges with the conceptual art assumes that, through the perspective of dualist philosophy of mind, art is a reality that is irreducible to the material world. Because, in the dualist philosophy of mind, intellectuality and physicality are assumed to be separate realities. Intellectuality is not regarded as the product of physical reality, but as a result of humans being created with an intelligent spirit; the physical world including the body is designed as material reality that is bound to the laws of the universe. Acceptance of art as an intellectual activity and the idea that intellectual prosesses carry art value, raises the possibility that art can be realized as a pure intellectual activity that does not have and physicality and it can exist as an intellectual activity only in the context of dualist philosophy of mind. In this possibility, it seems impossible to talk about the existence of art in the physical world that can be percevied by everyone. As a result, in the context of the dualist philosophy of mind, conception of conceptual art can be interpreted as an art that is based on subjective reality; with the reference of mentality in art phyciality is pushed out of the conditions of art. 

Anahtar Kelimeler

conceptual art, Art, , intellectuality, , physicality, dualism

Kaynakça

• Akdemir, T. ve Köse, E. (2018). Kavramsal sanatın yapısı üzerine bir araştırma. II. Uluslararası sanat araştırmaları sempozyumu bildiri kitabı içinde (s. 324-330). Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Churchland, P. M. (2012). Madde ve bilinç. (B. Ersöz, Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları.
• Danto, A. (2012). Sıradan olanın başkalaşımı. (E. Berktaş, Ö. Ejder, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Descartes, R. (2015). Duygular ya da ruh halleri. (Ç. Dürüşken, Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları.
• ———. (2019a). Meditasyonlar - Metafizik üzerine düşünceler. (Ç. Dürüşken, Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları.
• ———. (2019b). Yöntem üzerine konuşma. (Ç. Dürüşken, Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları.
• Edelman, G. ve Tononi, G. (2019). Bilincin evreni: Maddenin hayale dönüşümü. (A. Subaşı, Çev.) İstanbul: Küre Yayınları.
• Günday, Ş. (2002). Zihin felsefesi. Bursa: Asa Kitapevi.
• Hançerlioğlu, O. (Ed.). (1992). Felsefe ansiklopedisi: Kavramlar ve akımlar. Cilt 1. (2. bs.) İstanbul: Remzi Kitapevi.
• LeWitt, S. (1980a). Kavramsal sanat üzerine paragraflar. (Ş. Aysan, N. Damlacı, F. Ulay, Çev.) Sanat olarak betik içinde (s.19-22). İstanbul: Sanat Tanımı Topluluğu Yayımı.
• ———. (1980b). Kavramsal sanat üzerine tümceler. (Ş. Aysan, N. Damlacı, F. Ulay, Çev.) Sanat olarak betik içinde (s.23-24). İstanbul: Sanat Tanımı Topluluğu Yayımı.
• Lippard, L. (1997). Six years: The dematerialization of the art object from 1966 to 1972. California: University of California Press.
• Özcan, M. (2009). Aristoteles'in varlık görüşü. Kaygı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 13, 113-131.
• Priest, S. (2018). Zihin üzerine teoriler. (A. Dereko, Çev.) İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Revonsuo, A. (2017). Bilinç: Öznelliğin bilimi. (S. Değirmenci, Çev.) İstanbul: Küre Yayınları.
• Russell, B. (2000). Felsefe sorunları. (V. Hacıkadiroğlu, Çev.) İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Zeman, A. (2017). Bilinç: Kullanım kılavuzu. (G. Koca, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.