Redesign of Bojagi-Jogakbo with Domestic Organic Waste in the Context of Sustainable Textiles

Yıl 2023, Sayı: 29, 115 - 127, 27.01.2023

Elif Kurtuldu Leyla Öğüt

https://doi.org/10.17484/yedi.1030417

Öz

In this study, the Bojagi-Jogakbo technique, which is a traditional textile technique in Korean culture; It has been reinterpreted by using waste natural fabrics colored with domestic organic wastes. Thus, a sustainable perspective has been tried to be realized in terms of both dyestuff and material.
In addition to the domestic wastes used in the study, plants that can be considered as waste foods, whose expiration date has passed, were also used to provide visual color diversity. Waste fabrics colored with natural dyestuffs obtained from domestic organic wastes; Jogakbos, a type of bojagi, were designed by combining them with the Bojagi technique, which is one of the Far Eastern patchwork types.
The fabrics used in design applications consist of 100% silk, 100% linen and 100% wool waste fabric scraps in different sizes ranging from 70 gr/m2 to 160 gr/m2.
As a dyestuff, sumac and hibiscus flowers were used as well as domestic organic wastes such as pomegranate peel, banana peel, onion peel, artichoke peel, and spinach. Dyeing was done under the same conditions with the dyestuff extracted in 60 minutes at 100C. The color gamut was tried to be obtained by making pre, simultaneous and post mordanting with 0.2 gr/L mordant ratio.
As a result; It has been revealed that many concepts suggested for sustainable textiles such as recycling, reuse, upcycling etc. can be applied together using natural dyeing and bojagi technique.
Keywords: sustainability, textile design, natural dyeing, domestic organic wastes, jogakbo, quilting, bojagi, sustainable design.

Anahtar Kelimeler

sustainability, textile design, natural dyeing, domestic organic wastes, jogakbo, quilting, bojagi, sustainable design

Sürdürülebilir Tekstiller Kapsamında Evsel Organik Atıklarla Bojagi-Jogakbo’nun Yeniden Yorumlanması

Öz

Tekstil ürünlerinin tasarımında ve üretiminde sürdürülebilirlik kavramı bir gereklilikten zorunluluğa dönüşmüş ve günümüz çalışmaları da sürdürülebilir yöntemlerin estetik bağlamda yorumlanması ile çeşitlilik kazanmıştır. Geçmişte gerçekleşen pek çok tekstil tasarım ve üretiminin de sürdürülebilir bir bakış sergilenerek ortaya konması, günümüz sürdürülebilir tekstillerinin temelini oluşturmuş ve bu teknikler geleceğe taşınarak geleneğin de sürdürülmesine olanak sağlamıştır. Bu çalışmada da Kore kültüründe geleneksel bir tekstil tekniği olan Bojagi-Jogakbo tekniği; evsel organik atıklarla renklendirilmiş atık doğal kumaşlar kullanılarak yeniden yorumlanmıştır. Çalışma sürecinde; tekniğe dair alanyazın araştırmasının ardından, deneysel boyamalar yapılmış ve en iyi sonuçlar seçilerek nihai ürünün tasarımının gerçekleştirildiği bir uygulama yöntemi izlenmiştir. Böylelikle hem boyar madde hem de malzeme açısından sürdürülebilir bir bakış açısı gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Çalışmada kullanılan evsel atıklara ilave olarak görsel renk çeşitliliğini sağlamak için son tüketim tarihi geçmiş atık kapsamına giren gıda kapsamındaki bitkiler de kullanılmıştır. Evsel organik atıkların kullanıldığı doğal boyama ile renklendirilen atık kumaşlar, Uzak Doğu kırkyama çeşitlerinden biri olan Bojagi ile birleştirilerek bojagilerin bir çeşidi olan Jogakbo’lar tasarlanmıştır. Tasarım uygulamalarında kullanılan kumaşlar 70 gr/m2 - 160 gr/m2 arasında değişen farklı boyutlardaki %100 ipek, %100 keten ve %100 yünlü atık parçalardan oluşmaktadır. Boyarmadde olarak nar kabuğu, muz kabuğu, soğan kabuğu, enginar kabuğu, ıspanak olmak üzere evsel organik atıkların yanı sıra sumak ve hibisküs çiçeği de kumaşların boyanmasında kullanılmıştır. 1000C’de 60 dakikada özütü alınan boyar madde ile yine aynı koşularda boyamalar yapılmıştır. 0.2 gr/L. mordan oranı ile ön, aynı anda ve ard mordanlamalar yapılarak renk gamı elde edilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak; doğal boyama ve bojagi tekniği kullanılarak geri kazanım, tekrar kullanım, ileri dönüşüm vb. sürdürülebilir tekstiller için öne sürülen birçok kavramın bir arada uygulanabileceği ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, tekstil tasarımı, doğal boyama, evsel organik atıklar, jogakbo, kırkyama, bojagi, sürdürülebilir tasarım

Kaynakça

• Beşat, M. (2006). Sosyal destek programı (social assistance program) ile ürün maliyet hesaplanmasında fire ve artıkların değerlemesi: Örnek bir uygulama (Tez No. 189511) [Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Ulusal Tez Merkezi].
• Bursalıgil, G. (2019). Giysi tasarımında sıfır atık yöntemlerinin ve uygulamalarının incelenmesi. Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art, 4(7), 81-100.
• Erdem İşmal, Ö. (2019). Doğal boya uygulamalarının değişen yüzü ve yenilikçi yaklaşımlar, Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 22, 41- 58.
• Gardetti, M. A. (2016). Environmental footprints and eco-design of products and processes. In M.A. Gardetti M.A. & S. M. Subramanian (Eds.), Ethnic fashion, 68. Springer.
• Grzych, H. (2017). Pojagi piecing the modern way, we all sew. https://weallsew.com/pojagi-piecing-modern-way/
• İşmal, Ö. E. & Yıldırım L. (2019). Metal mordants and biomordants. In Shahid ul-Islam – B. S. Butola (Eds.), The impact and prospects of green chemistry for textile technology (57-82). Elsevier, Woodhead Publishing.
• İşmal, Ö. E., Yıldırım, L. & Özdoğan, E. (2015). Valorisation of almond shell waste in ultrasonic biomordanted dyeing: alternatives to metallic mordants. The Journal of The Textile Institute, 106(4), 343-353. 10.1080/00405000.2014.949503
• Jeon Y. H. (2011). A study on traditional beauty of Korean bojagi- Focused on the bojagi and patchwork wrapping cloth of the Joseon dynasty. http://academic.naver.com/
• Kipöz, Ş. (2020). Modada yavaşlık. Yeni İnsan Yayınevi - Ekoloji Kitaplığı.
• Kurtuldu Dönmez, E. (2021). II. Çevre günleri etkinlikleri öğretim elemanları karma sergisi [Sergi]. Sabancı Kültür Merkezi, İzmir, Türkiye.
• Mee-Yoo, K. (2016). Beauty of 'jogakbo' rediscovered. Korea Times. http://www.koreatimes.co.kr/www/news/culture/2016/12/317_219470.html
• Meriç, D. ve Yıldırım, L. (2017). Yokluk/bolluk ve sürdürülebilirlik açısından zorunluluk kapsamında kırkyamanın kavramsal dönüşümü, II. Uluslararası Akdeniz’de Güzel Sanatlar Sempozyumu ve Kültür Sanat Çaliştayı, Bildiriler Kitabı, 158-164.
• Roberts C. & Huh, D. H. (1998). Rapt in colour. Powerhouse Publishing.
• Sanchez, Y. (2011). Peace is entering the river detail, https://textilesocietyofamerica.org/6466/aesthetics-of-pleasure
• Scanlan, J. (2018). Çöp üzerine: çöpün sanat, siyaset, edebiyat ve felsefedeki yeri. Sub Yayımları.
• Shin M.J., Cassidy, T. & Moore, E. M. (2011). Cultural reinvention for traditional Korean bojagi. International Journal of Fashion Design, Technology and Education, 4(3), 213–223.
• Tirensia, N. & Panggabean, R. (2012). Eksplorasi bojagi produk fashion. Jurnal Tingkat Sarjana Bidang Senirupa dan Desain. https://onesearch.id/Record/IOS195.article-407
• Victoria and Albert Museum, (2020). Jogakbo- traditional Korean patchwork, https://www.vam.ac.uk/articles/jogakbo-traditional-korean-patchwork