Sosyal Medya Mantığını Anlamak

Yıl 2020, Sayı: 9, 110 - 128, 30.12.2020

Jose Van Dıjck Thomas Poell Çevirmen: Şeyda Koçak Kurt

Öz

Geçtiğimiz on yılda, sosyal medya platformları, insanların resmi olmayan etkileşimlerinin yanı sıra kurumsal yapıları ve profesyonel rutinleri de etkileyerek günlük yaşamın mekaniklerine derinlemesine nüfuz etti. Herkes için tarafsız platformlar olmaktan çok uzak olan sosyal medya, toplumsal etkileşim koşullarını ve kurallarını değiştirdi. Bu makalede, sosyal medya platformları, kitle iletişim araçları, kullanıcılar ile sosyal kurumlar arasındaki karmaşık dinamiği, dinamiklerinin temelini oluşturan sosyal medya mantığına – normlar, stratejiler, mekanizmalar ve ekonomiler – dikkat çekerek inceliyoruz. Bu mantık, medyanın güçlü söyleminin kurumsal sınırlarının dışına yayılmasına yardımcı olan ve kitle iletişim araçları mantığı olarak tanımlanan şeyin ışığında değerlendirilecektir. Sosyal medya mantığını kuramlaştırarak, dört temel ilkeyi – programlanabilirlik, popülerlik, bağlanabilirlik ve verileştirme – tanımlamakta ve bu ilkelerin kitle iletişim araçları mantığıyla giderek daha fazla karışık hale geldiğini öne sürmekteyiz. Bu temel ilke ve stratejilere dayanan sosyal medya mantığı, giderek kamusal yaşamın tüm alanlarını istila etmektedir. Basılı haberler ve yayıncılığın yanı sıra, aynı zamanda yasa ve düzeni, toplumsal aktivizmi, siyaseti ve benzerlerini de etkilemektedir. Bu nedenle, çeşitli alanlardaki etkisini daha iyi anlamak için sürdürülebilir mantığı ve geniş çaptaki dağılımı ayrıntılı olarak incelenmeyi hak etmektedir. Sosyal medya mantığında iş başında olan taktikler ve stratejiler üzerinde odaklanarak, sosyal uygulamaların ortaya çıktığı güç ilişkileri kümesini yeniden değerlendirmekte ve şu soruları gündeme getirmekteyiz: Sosyal medya mantığı mevcut kitle iletişim araçları mantığını nasıl değiştirir veya geliştirir? Ve bu yeni medya mantığı, (sosyal veya kitlesel) medyanın sınırlarının ötesine nasıl aktarılır? Altı çizilen temel ilkelerin, taktiklerin ve stratejilerin tanımlanması görece basit olabilir, ancak bu mantığı düzenleyen platformlar – kullanan kullanıcılar, yönlendiren teknolojiler, destekleyen ekonomik yapılar ve kapsayan kurumsal bedenler – arasındaki karmaşık bağlantıları haritalamak çok daha zordur.

Anahtar Kelimeler

Facebook, Kitle İletişimi, Medya Aktivizmi, Platform Analizi, Sosyal Medya, Twitter, Viral

Kaynakça

• Referans1. www.nydailynews.com/news/world/dutch-teen-sweet-16-party-invitation-viral-facebook-ends-3-000-rioting-groningen-suburb-article-1.1165386 (29 Temmuz 2013 tarihinde erişildi).
• Referans2. (Trouw başyazı, 22 Eylül 2012; yazarlar tarafından çevrildi).
• Referans3. Groningen, Hollanda: Komisyon 'X Projesi' Haren; 15 Mart 2013. http: //www.burgemeeste rs.nl/facebookrellenv (29 Temmuz 2013'te erişildi).
• Referans4. Altheide DL, Snow RP. Media Logic. Beverly Hills, CA, USA: Sage; 1979.
• Referans5. Williams R. Television: Technology and Cultural Form. London, UK: Fontana; 1974.
• Referans6. Auslander P. Liveness: Performance in a Mediatized Culture. London, UK: Routledge; 1999.
• Referans7. Bolter JD, Grusin R. Remediation. Understanding New Media. Cambridge, MA, USA: MIT Press; 1999.
• Referans8. Couldry N. Liveness, "Reality", and the Mediated Habitus from Television to the Mobile Phone. The Communication Review. 2004;7(4):353–362.
• Referans9. Delli Carpini MX, Williams BA. Let Us Infotain You: Politics in the New Media Age. Bennett WL, Entman R, editors. Mediated Politics: Communication in the Future of Democracy içinde. Cambridge, UK: Cambridge University Press; 2001. ss. 160–181.
• Referans10. McChesney RM. Rich Media, Poor Democracies. Urbana, IL, USA: University of Illinois Press; 1999.
• Referans11. Murdock GJ, Wasko J, editors. Media in the Age of Marketization. Creskill, NJ, USA: Hampton Press; 2007.
• Referans12. Livingstone S, Lunt P. Talk on Television: Audience Participation and Public Debate. London, UK: Routledge; 1994.
• Referans13. Bennett WL, Entman R, editors. Mediated Politics: Communication in the Future of Democracy. Cambridge, UK: Cambridge University Press; 2001.
• Referans14. Bennett WL, Lawrence RG, Livingstone S. When the Press Fails: Political Power and the News Media from Iraq to Katrina. Chicago, IL, USA: University of Chicago Press; 2007.
• Referans15.Cottle S, editor. News, Public Relations and Power. London, UK: Sage; 2003.
• Referans16. Gaber I. Government by spin: An analysis of the process. Media, Culture and Society. 2000;22(4): 507–518.
• Referans17. Castells M. Communication Power. Oxford, UK: Oxford University Press; 2009.
• Referans18. Castells M. Networks of Outrage and Hope: So- cial Movements in the Internet Age. Cambridge, UK: Polity Press; 2012.
• Referans19. Cottle S. Mediatized Conflict. Maidenhead, UK: Open University Press; 2006.
• Referans20. Kaplan AM, Haenlein M. Two hearts in three- quarter time: How to waltz the social media/viral marketing dance. Business Horizons. 2011;54(3):253– 263.
• Referans21. Van Dijck J. The Culture of Connectivity. A Critical History of Social Media. New York, NY, USA: Oxford University Press; 2013.
• Referans22. Uricchio W. Television's next generation: Technology/interface culture/flow. Spigel L, Olsson J, editors. Television after TV: Essays on a Medium in Transition içinde. Durham, NC, USA: Duke University Press; 2004. ss. 232–261.
• Referans23. Berry DM. The Philosophy of Software. Code and mediation in the digital age. London, UK: Pal- grave; 2011.
• Referans24. Bucher T. Want to be on the top? Algorithmic power and the threat of invisibility on Facebook. New Media & Society. 2012;14(7):1164–1180.
• Referans25. Beer D. Power through the algorithm? Participatory web cultures and the technological unconsciousness. New Media & Society. 2009;11(6):985–1002.
• Referans26. Ellison NB, Steinfeld C, Lampe C. Connection strategies: Social capital implications of Facebook-enabled communication practices. New Media & Society. 2011;13(6):873–8892.
• Referans27. Gillespie TL. The Politics of Platforms. New Media & Society. 2010;12(3):347–364.
• Referans28. Gillespie TL. The relevance of algorithms. In: Gillespie TL, Bockzkowski P, Foot K, editors. Media Technologies. Cambridge, MA, USA: MIT Press; baskıda.
• Referans29. Uricchio W. The algorithmic turn. Photosynth, augmented reality and the changing implications of the image. Visual Studies. 2011;26(1):25–35.
• Referans30.Aalberg T, Stromback J, de Vreese C. The Framing of Politics as Strategy and Game: A Review of Concepts, Operationalizations and Key Findings. Journalism. 2012;13(2):162–178.
• Referans31. Rieder B. The refraction chamber: Twitter as sphere and network. First Monday. 2012:17(11). doi: 10.5210/fm.v17i11.4199. Şu adresten erişilebilir: http://firstm onday.org/htbin/cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/issue/view/375 (29 Temmuz 2013’te erişildi).
• Referans32. Gerlitz C, Helmond A. The Like Economy: Social buttons and the data-intensive web. New Media & Society. 2013; baskıda. Şu adresten erişilebilir: http://nm- s.sagepub.com/content/early/2013/02/03/146144481 2472322.abstract (29 Temmuz 2013’te erişildi).
• Referans33. Klout ana sayfası. http://klout.com/home (29 Temmuz 2013’te erişildi).
• Referans34. Lotan G. Data Reveals that Occupying Twitter Trending Topics Is Harder Than It Looks. Social Flow. 12 October 2011. Şu adresten erişilebilir: http://blog.socialflo w.com/post/7120244374/data-reveals-that-occupying-twitter-trending-topics-is-harder-than-it-looks (29 Temmuz 2013’te erişildi).
• Referans35. On 1 May 2012, Mark Zuckerberg announced the implementation of a Facebook tool that promotes organ donation; see, for instance: Blagdon J. The Verge. Şu adresten erişilebilir: http://www.theverge.com/2012/ 5/1/2990831/facebook-organ-donor-timeline. (29 Temmuz 2013’te erişildi).
• Referans36. Jenkins H, Ford S, Green J. Spreadable Media. Creating Value and Meaning in a Networked Culture. New York, NY, USA: New York University Press; 2013.
• Referans37. Rasmussen T. Internet-based media, Europe and the political public sphere. Media, Culture & Society. 2013;35(1):97–104.
• Referans38. Haythornthwaite C, Wellman B. Work, friend- ship and media use for information exchange in a net- worked organization. Journal of the American Society for Information Science. 1998;49(12):1101–1114.
• Referans39. Wellman B. Little Boxes, Glocalization, and Networked Individualism. Tanabe M, Besselaar P, Ishida T, editors. Digital Cities II—Second Kyoto Workshop on Digital Cities içinde. Berlin, Germany: Springer Verlag; 2002. ss. 10–25.
• Referans40. Pariser E. The Filter Bubble. What the Internet Is Hiding from You. New York, NY, USA: Viking; 2011.
• Referans41. Sunstein CR. Republic.com 2.0. Princeton, PA, USA: Princeton University Press; 2007.
• Referans42. Bennett WL, Segerberg A. The Logic of Connective Action, Information. Communication & Society. 2012;15(5):739–768.
• Referans43. McAdam D, McCarthy JD, Zald MN. Introduction: Opportunities, mobilizing structures, and framing processes—Toward a synthetic, comparative perspective on social movements. McAdam D, McCarthy JD, Zald MN, editors. Comparative Perspectives on Social Movements: Political Opportunities, Mobilizing Structures, and Cultural Framings içinde. New York, NY, USA: Cambridge University Press; 1996. ss. 1–20.
• Referans44. Snow DA, Benford RD. Ideology, frame resonance, and participant mobilization. International Social Movement Research. 1988; 1:197–217.
• Referans45. Benford RD, Snow DA. Framing processes and social movements: An overview and assessment. Annual Review of Sociology. 2000; 26:611–639.
• Referans46. Mayer-Schoenberger V, Cukier K. Big Data. A Revolution that Will Transform How We Live, Work and Think. London, UK: John Murray Publishers; 2013.
• Referans47. Andrejevic M. The work that affective economics does. Cultural Studies. 2011;25(4–5):604–620.
• Referans48. Diakopoulos N, Shamma DA. Characterizing debate performance via aggregated Twitter sentiment. Proceedings of the CHI Conference. Atlanta, GA, USA, 10–15 April 2010. Şu adresten erişilebilir: http://dl.acm.org/cit ation.cfm?id=1753504 (29 Temmuz 2013’te erişildi).
• Referans49. Bollen J, Mao H, Pepe, A. Determining the public mood state by analysis of microblogging posts. Proceedings of the 12th International Conference on the Synthesis and Simulation of Living Systems. Odense, Denmark, October 2010. Şu adresten erişilebilir: http://pti.iu.edu/pubs/determining-public-mood-state-analysis- microblogging-posts. (12 Mart 2013’te erişildi).
• Referans50. Pak A, Paroubek P. Twitter as a corpus for sentiment analysis and opinion mining. Proceedings of the 7th Conference on International Language Re- sources and Evaluation LREC. Valletta, Malta, May 2010. Şu adresten erişilebilir: http://www.bibsonomy.org/bibte x/25656c3bb1adf00c58a85e3204096961c/frederik (29 Temmuz 2013’te erişildi).
• Referans51. Gitelman L, editor. "Raw data" Is an Oxymoron. Cambridge: MIT Press; 2013.
• Referans52. Bennett WL, Manheim J. The Big Spin: Strategic communication and the transformation of pluralist democracy. Bennett WL, Entman R, editors. Mediated Politics: Communication in the Future of Democracy içinde. Cambridge UK: Cambridge University Press; 2001. ss. 279–298.
• Referans53. Rosenthal R, Rosnow R. The Volunteer Subject. New York, NY, USA: John Wiley & Sons Inc.; 1975.
• Referans54. http://www.nielsen.com/us/en/press-room/2013/new-study-confirms-correlation-bet ween-twitter-and-tv-rating.html (29 Temmuz 2013 tarihinde erişildi).
• Referans55. Larsson AO, Moe H. Studying political microblogging: Twitter users in the 2010 Swedish election campaign. New Media & Society. 2012:14(5):729–747.
• Referans56. Burgess J, Bruns A. (Not) the Twitter election. The dynamics of the #ausvotes conversation in relation to the Australian media ecology. Journalism Practice. 2012;6(3):384–402.
• Referans57. Chun WHK. Programmed Visions. Software and Memory. Cambridge, MA, USA: MIT Press; 2011.
• Referans58. Amoore L. Data Derivatives on the Emergence of a Security Risk Calculus for Our Times. Theory, Culture & Society. 2011;28(6):24–43.
• Referans59. Latour B. Reassembling the Social. An Intro- duction to Actor-Network Theory. New York, NY, USA: Oxford University Press; 2005.
• Referans60. Morozov E. The Net Delusion. How Not to Liberate the World. New York, NY, USA: Penguin; 2011.
• Referans61. Poell T, Darmoni K. Twitter as a multilingual space: The articulation of the Tunisian revolution through #sidibouzid. The European Journal of Media Studies. 2012;1(1). Şu adresten erişilebilir: http://www.necsus-ejms.org/twitter-as-a-multilingual-space-the-articulation-of-the-tunisian-revolution-through-sidibouzid-by-thomas-poell-and-kaouthar-darmoni/ (29 Temmuz 2013 tarihinde erişildi).