Halka Açık Şirketlerin Sürdürülebilirlik Raporları Analizi: Borsa İstanbul’da Bir Uygulama

Yıl 2020, , 239 - 261, 24.08.2020

Ebru Saygılı , Seher Gören Yargı , Deniz Erginer

https://doi.org/10.18657/yonveek.599794

Cited By: 2

Öz

Sürdürülebilirlik kavramı, çevre, turizm ve mimari alanlarının yanı sıra işletmelerde ve ekonomide sürekli olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’de faaliyet gösteren ve BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alan işletmelerin sürdürülebilirlik raporları, Küresel Raporlama Girişimi Rehberi’ne dayanarak ekonomik, çevre ve sosyal kategorilerinde incelenmiştir. Çalışmanın amacı, işletmelerde sürdürülebilirlik ile ilgili kavramların ne ölçüde açıklandığının belirlenmesidir. Çalışmada BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alan şirketlerin sürdürülebilirlik raporları Nvivo programı ile içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiş ve BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alan şirketlerin sürdürülebilirlik kavramını nasıl raporladığına ilişkin analiz sonuçları değerlendirilmiştir. Ekonomik sürdürülebilirlikte en çok değinilen unsur ekonomik performans, çevresel sürdürülebilirlikte ürün ve hizmetler, sosyal sürdürülebilirlikte ise istihdam ile iş sağlığı ve güvenliği olmuştur. Ayrıca çalışma kapsamındaki regresyon sonuçlarına göre, firma yaşı ve çalışan sayısı arttıkça şirketlerin sürdürülebilirlik raporlarının içeriği de daha kapsamlı hale gelmektedir.
Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik, Küresel Raporlama Girişimi (GRI), BIST Sürdürülebilirlik Endeksi, Firma Yaşı, Firma Büyüklüğü
JEL Sınıflandırması: F65, M10, M40, M42, M49, O16, P45

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, Küresel Raporlama Girişimi (GRI), BIST Sürdürülebilirlik Endeksi

An Analysis of Sustainability Reports of Public Companies: Evidence From Borsa Istanbul

Öz

The concept of sustainability is continuously used in the environment, tourism, architecture, businesses and economy. In this study, the sustainability reports of public companies listed in BIST Sustainability Index are analysed under economic, environment and social categories identified by in the Global Reporting Initiative Reporting Guide. The aim of the study is to determine the disclosure practices of listed companies about sustainability issues. The sustainability reports of companies listed in BIST Sustainability Index are analysed with content analysis using Nvivo software programme and the result of the analysis are evaluated. The results of the study indicated that the most highlighted issues are as follows; in economic sustainability economic performance, in environmental sustainability products and services, in social sustainability employee and, health and safety issues. Further, the results of the regression analysis indicate that as the firm age and number of employees increase firms issue more comprehensive sustainability reports.
Key Words: Sustainability, Global Reporting Initiative (GRI), BIST Sustainability Index, Company Age, Company Size
JEL Classification: F65, M10, M40, M42, M49, O16, P45

Kaynakça

• Ağca, B. (2002). Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi (Johannesburg, 26 Ağustos-4 Eylül 2002), http://www.mfa.gov.tr/dunya-surdurulebilir-kalkinma-zirvesi_johannesburg_-26-agustos---4-eylul-2002_.tr.mfa. (erişim tarihi: 17.02.2018).
• Altuntaş, C. ve Türker, D. (2012). Sürdürülebilir Tedarik Zincirleri: Sürdürülebilirlik Raporlarının İçerik Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(3), 1302-3284.
• Aracı, H. ve Yüksel, F. (2017). Şeffaflık ve Hesap Verebilirliğin Sağlanmasında Sürdürülebilirlik Raporları: BIST Sürdürülebilirlik Endeksindeki Şirketlerin Sürdürülebilirlik Raporlarının İncelenmesi, Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İşletme Dergisi, 12(30), 786-801.
• Aras, G., Tezcan, N. ve Furtuna, Ö. K. (2018). Çok Boyutlu Kurumsal Sürdürülebilirlik Yaklaşımı ile Türk Bankacılık Sektörünün Değerlemesi: Kamu-Özel Banka Farklılaşması. Ege Akademik Bakis, 18(1), 47-61.
• Başdeğirmen, A. ve Tunca, M. Z. (2017). Lojistik sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin finansal performanslarının gri ilişkisel analiz ile değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 327-340.
• Boiral, O. (2013), Sustainability Reports as Simulacra? A Counter - Account of a A+ GRI reports, Journal of Accounting, Finance and Economics, 26(7), 1036-1071, https://doi.org/10,1108/AAAJ-04-2012-00998.
• Çetin, Ç. K., Varan, S. ve Fışkın, C. S. (2015). Sürdürülebilirlik raporlamasında paydaş katılımı: Türkiye’deki firmaların analizi. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 6(1), 9-35.
• Ekergil, V. ve Göde, M. Ö. (2017). Küresel Raporlama Girişimi (GRI) Standartlarına Göre Seçilen Otellerin Sürdürülebilirlik Raporlarının Analizi ve Değerlendirilmesi. Business and Economics Research Journal, 8(4), 859-871.
• Ertan, Y. (2018). Türkiye’de Sürdürülebilirlik Raporlaması, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(3), 463-478.
• Esendemirli, E. (2014). A comparative analysis of disclosures in annual reports. Journal of Modern Accounting and Auditing, 10(4).
• Esendemirli E. ve Saygili A.T. (2014) Transparency and Disclosure: Public Company Reporting and Corporate Inputs. In: Idowu S., Çaliyurt K. (eds) Corporate Governance. Springer, Berlin, Heidelberg
• Fernandez-Feijoo, B., Romero, S. ve Ruiz, S. (2014). Effect of stakeholders’ pressure on transparency of sustainability reports within the GRI framework. Journal of business ethics, 122(1), 53-63.
• Global Reporting Initiative. (2013). https://www.globalreporting.org/resourcelibrary/ Turkish-G3- Reporting-Guidelines.pdf. (erişim tarihi: 15.01.2019).
• Guthrie, J. ve Farneti, F. (2018). GRI Sustainability Reporting by Australian Public Sector Organizations, Journal of Public Money and Management, 28(6), 361.366.
• Gücenme Gençoğlu, Ü., ve Aytaç, A. (2016). Kurumsal Sürdürülebilirlik Açısından Entegre Raporlamanın Önemi ve BIST Uygulamaları. Journal of Accounting & Finance, (72).
• Hoştut, S. (2016). İtibarlı Şirketlerin İşgücü ve İnsana Yakışır İş Uygulamaları, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 22(2), 327-240.
• Nikolaou, I. E. ve Tsalis, T. A. (2013). Development of a sustainable balanced scorecard framework. Ecological Indicators, 34, 76-86.
• Regresyonda dummy değişken kullanma. (2019). https://www.istatistik.gen.tr/ (erişim tarihi: 02.05.2019).
• Roca, L. C. ve Searcy, C. (2012). An Analysis of Indicators Disclosed in Corporate Sustainability Reports. Journal of Cleaner Production, 20(1), 103-118.
• Saygılı, E. E., & Öztürkoğlu, Y. (2017). Corporate Governance And Social Responsibility Issues in Code of Ethics. World Of Accounting Science, 19(2).
• Saygılı, E., Gören Yargı, S. ve Kıroğlu Kılıç M. (2019) Halka Açık Şirketlerde İş Etiği Kodları Analizi. World Of Accounting Science, 21(3), (Basım Aşamasında).
• Şahin, Z., Çankaya, F. ve Karakaya, A. (2018). Sürdürülebilirlik Raporlarının Sektörlere ve Yıllara Göre Analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (20), 17-32.
• Tekeli, İ. (2001). Sürdürülebilirlik Kavramı Üzerinde İrdelemeler: Cevat Geray'a Armağan, Mülkiyeliler Birliği Yayınları, 25.
• Tonta, Y. (2007). Faktör analizi. Ekim, 3, 2018.