Fuzzy SWARA and Interval-Valued Intuitionistic Fuzzy Analytic Hierarchy Process Application in Job Evaluation Process

Yıl 2021, Cilt: 28 Sayı: 2, 243 - 263, 28.06.2021

Deniz Şengül , Gültekin Cagıl , Zeynep Ardalı

Öz

In today's competition environment, businesses spend a lot of time and effort for the purpose of working with a fair and applicable wage system. The establishment of a fair and feasible wage payment system depends on the correct implementation of job evaluation in the enterprise. Job valuation refers to systematic comparisons made to determine the importance and salary of any job over other jobs. The relative values of the jobs are determined by comparing the works in terms of some factors for all the works carried out within the enterprise. The job that have more important than others, considered more valuable than other jobs in the business and it is deemed appropriate to have more wages. Paying the highest salary for the job that most contributes to the realization of organizational goals is considered as the implementation of the right wage policy for the right job. In this study; It is aimed to apply the job valuation study to this group by selecting the sample group of the staff working in the newly established assembly line. In practice, Fuzzy SWARA and Interval Value Intuitionistic Fuzzy AHP methods are used. The results of the evaluation, which were created by using the two methods, were compared and a basis was established to ensure that the relevant personnel were placed in the most accurate place on the wage scale in accordance with the job descriptions they were responsible for.
Key Words: Job evaluation, Fuzzy SWARA, Interval-Valued Intuitionistic Fuzzy AHP
JEL Classification: O15

Anahtar Kelimeler

Job evaluation, Fuzzy SWARA, Interval-Valued Intuitionistic Fuzzy AHP

Bulanık SWARA ve Aralık Değerli Sezgisel Bulanık AHP Yöntemi ile İş Değerlemesi

Öz

Günümüz rekabet ortamında işletmeler adil ve uygulanabilir bir ücret sistemi ile çalışabilmek için oldukça fazla zaman ve emek harcamaktadırlar. Adil ve uygulanabilir bir ücret sisteminin kurulabilmesi, işletmede yapılan iş değerleme uygulamasının doğru şekilde uygulanmasına bağlıdır. İş değerlemesi, herhangi bir işin diğer işlere göre önem derecesinin ve ücretinin belirlenmesi adına yapılan sistematik karşılaştırmaları ifade eder. İşletme içerisinde gerçekleştirilen tüm işler için belirli faktörler kullanılarak, işlerin önem dereceleri bakımından karşılaştırılmasıyla işlerin göreceli değerleri belirlenir. Önem derecesi en fazla olan iş, işletmedeki diğer işlere göre daha önemli sayılır ve daha fazla ücret ile çalışması uygun görülür. İşletme amaçlarının gerçekleştirilmesine en fazla katkıyı sağlayan işe, en fazla ücretin ödenmesi, doğru işe doğru ücret politikasının hayata geçirilmesi olarak kabul edilir. Bu çalışmada; işletmede yeni kurulan montaj hattında görev alan personeller örneklem grubu seçilerek, iş değerlemesi çalışmasının bu gruba uygulanması hedeflenmiştir. Uygulamada Bulanık SWARA ve Aralık Değerli Sezgisel Bulanık AHP yöntemleri kullanılmıştır. İki yöntemin kullanılmasıyla ortaya çıkan değerlendirme sonuçları karşılaştırılmış ve ilgili personellerin sorumlu oldukları iş tanımlarına uygun olarak ücret skalasında en doğru yere yerleştirilmesini sağlamanın mümkün olabileceği düşünülmüştür.
Anahtar Kelimeler: İş değerlemesi, Bulanık SWARA, Aralık Değerli Sezgisel Bulanık AHP
JEL Sınıflandırması: O15

Anahtar Kelimeler

İş Değerlemesi, Bulanık SWARA, Aralık Değerli Sezgisel Bulanık AHP

Kaynakça

• Atalay, K., 2000. Ücret, İş Değerlendirme ve Performans Değerlendirme İçin Bir Yazılım. İstanbul, 89s.
• Atanassov, K., (1986). Intuitionistic fuzzy sets, Fuzzy Sets and Systems, Vol. 20, pp. 87–96.
• Atanassov and G. Gargov. Elements of intuitionisticfuzzy logic. Fuzzy Sets and Systems,9(1):39–52, 1998.
• Başkaya, Zehra; (2011), Bulanık Doğrusal Programlama, Birinci Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Baykal, Nazife Ve Timur Beyan; (2004), Bulanık Mantık İlke Ve Temelleri, Birinci Baskı, Ankara: Bıçaklar Kitabevi.
• Benligiray, Serap (2003), Ücret Yönetimi, Anadolu Üniversitesi İİBF Yayınları, Yayın No:178, Eskişehir.
• Chen, T. Y., Wang, H. P., & Lu, Y. Y. (2011). A multicriteria group decision-making approach based on interval-valued intuitionistic fuzzy sets: A comparative perspective. Expert Systems with Applications, 38(6), 7647-7658.
• Chen, Z., & Yang, W. (2012). A new multiple criteria decision making method based on intuitionistic fuzzy information. Expert Systems with Applications, 39(4), 4328-4334.
• Dağdeviren, Metin, Diyar Akay ve Mustafa Kurt (2004b), İş Değerlendirme, Faktör Derece Puanlarının belirlenmesinde Hedef Programlama Yönteminin Kullanılması ‟‟ Gazi Üniversitesi Müh. Mim. Fakültesi Dergisi, Cilt 19, No 1, 89-95.
• Ergül, Hüseyin Fazlı (2006), “Kurumlarda Ücret, Ücret Sistemleri Ve Ücret-Başarı İlişkisi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 18, 92-105, Http://www.E-Sosder.Com (Erişim Tarihi 22.05.2010).
• Gemalmaz, O., Analitik İş Değerlendirme Puan Yöntemi, Ankara, MPM Yayınları, No: 318, 1995.
• Günden, Cihat Ve Bülent Miran; (2008), “Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Kullanarak Çiftçi Kararlarının Analizi”, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 45(3), Ss. 195-204.
• Jin, F., Pei, L., Chen, H., & Zhou, L. (2014). Interval-valued intuitionistic fuzzy continuous weighted entropy and its application to multi-criteria fuzzy group decision making. Knowledge-Based Systems, 59, 132-141.
• Kahraman, C., Keshavarz Ghorabaee, M., Zavadskas, E. K., Cevik Onar, S., Yazdani, M., & Oztaysi, B. (2017). Intuitionistic fuzzy EDAS method: an application to solid waste disposal site selection. Journal of Environmental Engineering and Landscape Management, 25(1), 1-12.
• Kahya, E., 2002. İş Değerlemesi ve Ücret Sistemi. Eskişehir, 70s. (Yayınlanmamış)
• Keršuliene, V., Zavadskas, E. K., Turskis, Z. 2010. Selection of Rational Dispute Resolution Method by Applying New Step-Wise Weight Assessment Ratio Analysis (Swara). Journal of Business Economics and Management, 11(2), 243–258.
• Kiani, R.M., Goh, M. and Zarbakhshnia, N.2017. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, Heidelberg Vol. 91, Iss. 5-8, 2017: 2401-2418 doi:10.1007/s00170-016-9880-x.
• Kurt, M., İş Analizi ve Değerlendirme Ders Notları, Gazi Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, 1993.
• MESS, Metal Sanayii İş Gruplandırma Sistemi, İstanbul, 1981.
• Liberatore, MatthewJ., Robert L. Nydick and Peter M. SANCHEZ (1992), “The Evaluation of Research Papers”, Interfaces, 1992, Vol. 22, No. 2, 92-100.
• Onar, S. C., Oztaysi, B., Otay, İ., & Kahraman, C. (2015). Multi-expert wind energy technology selection using interval-valued intuitionistic fuzzy sets. Energy, 90, 274-285.
• Öztürk, A., 2001. Iş analizi ve Değerlendirme Tekniği Olan Faktör Puan Yöntemi İle Elektrik Sanayiinde Bir Ücret Modeli Geliştirme. Ankara, 201s.
• Perçin, S. 2019. An integrated fuzzy SWARA and fuzzy AD approach for outsourcing provider selection, Journal of Manufacturing Technology Management, doi: 10.1108/JMTM-08-2018-0247.
• Sanchez, J. and Gomez, A. T. (2003), “Applications of Fuzzy Regression in Actuarial Analysis”,The Journal of Risk and Insurance, Vol. 70, No : 4, pp. 665-699.
• Tong, X., & Yu, L. (2015). A novel MADM approach based on fuzzy cross entropy with interval-valued intuitionistic fuzzy sets. Mathematical Problems in Engineering, 2015.
• Zadeh, Lotfi A. (1965), “Fuzzy Sets.” Information and Control, 8, Pp. 338353.
• Zarbakhshnia N., Soleimani H., Ghaderi H. 2018. Sustainable third-party reverse logistics provider evaluation andselection using fuzzy SWARA and developed fuzzy COPRAS in thepresence of risk criteria Applied Soft Computing Vol.65, 307-319, doi: 10.1016/j.asoc.2018.01.023.
• Zhang, Y. J., Pei-Jun, M. A., Xiao-Hong, S. U., & ZHANG, C. P. (2012). Multi-attribute group decision making under interval-valued intuitionistic fuzzy environment. Acta Automatica Sinica, 38(2), 220-227.
• Zolfani, S. H. ve Saparauskas, J. 2013. New Application of SWARA Method in Prioritizing Sustainability Assessment Indicators of Energy System. Engineering Economics, 24(5), 408–414.
• Xu, Z. S., & Jian, C. H. E. N. (2007). Approach to group decision making based on interval-valued intuitionistic judgment matrices. Systems Engineering-Theory & Practice, 27(4), 126-133.
• Xu, Z. (2010). A method based on distance measure for interval-valued intuitionistic fuzzy group decision making. Information sciences, 180(1), 181-190.