SOSYAL SORUMLULUK UYGULAMALARINA YÖNELİK ALGI İLE İŞLETME PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİ: DÜZCE İLİNDEKİ KOBİLER ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 28, 30.11.2017

Murat Üstünel , Mehmet Akif Öncü , Faruk Kerem Şentürk , Muammer Mesci

Öz

 Bu çalışmanın amacı Düzce’de faaliyet gösteren KOBİ’lerin Sosyal
Sorumluluk uygulamalarına yönelik algıları ile işletme performansı arasındaki
ilişkiyi belirlemektir. Düzce’de faaliyet göstermekte olan ve KOBİ niteliği
taşıyan 190 işletme araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada nicel araştırma
yöntemi çerçevesinde anket tekniğinden yararlanarak veriler toplanmıştır.
Araştırma verileri, ifade edilen 190 KOBİ işletmesinden birer üst düzey
yönetici olmak kaydıyla elde edilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların
sosyal sorumluluk ve işletme performansı boyutlarına yönelik yüksek düzeyde
algıları olduğu ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte sosyal sorumluluk ile
işletme performansı boyutları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişkilerin
olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Sorumluluk, Performans, Performans Değerlendirme, KOBİ, Düzce

Kaynakça

• Akgül, E. (2004). İşletme Performansının Değerlendirilmesinde Balanced Scorecard (Toplam-Dengeli Başarı Göstergesi) ve Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akman, Ö. (2003). Bir Stratejik Yönetim Sistemi olarak Dengelenmiş Skor Tablosu (Balanced Scorecard) Sistemi ve Sistemin İşletmelerde Uygulanmasına Ait Bir Örnek Olay. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Albayrak, A.S. (2006), Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Arat, M. Stratejiyi Eyleme Dönüştürmek. 01.05.2009, www.kalder.org.tr/page.asp?pageID=683&keyword=arat&CatID=&Co ntentID=790.
• Atmaca, M. ve Terzi, S. (2011), Şerefiyeye Dayalı Performans Ölçümünün Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 11(34), 51-64.
• Ay, Ü. (2003). İşletmelerde Etik ve Sosyal Sorumluluk. İstanbul, Nobel Yayınevi, 26.
• Aydede, C. (2007). Yükselen Trend Kurumsal Sosyal Sorumluluk. İstanbul, MediaCat, 16-21.
• Bali, Selçuk, Cinel, Ozan M. (2011). Bir Rekabet Aracı Olarak Kurumsal Sosyal Sorumluluk. ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 2(4), 45-60.
• Banerjee, Indroneal, et al. "Determination of cell types and numbers during cardiac development in the neonatal and adult rat and mouse." American Journal of Physiology-Heart and Circulatory Physiology 293.3 (2007): H1883-H1891.
• Baş, İ. M. ve Artar, A. (1991). İşletmelerde Verimlilik Denetimi, Ölçme ve Değerlendirme Modelleri, Ankara.
• Bayraktaroğlu, G., Burcu, İ. ve Tanyeri, M. (2009). Kurumsal Sosyal Sorumluluk: Pazarlamada Yeni Bir Paradigmaya Doğru. İstanbul, Litaratür Yayıncılık, Dağıtım, Pazarlama, Sanayi ve Ticaret LTD. ŞTİ.
• Benligiray, S. (1999). İnsan Kaynakları Açısından Otellerde Performans Yönetimi. Anadolu Üniversitesi İİBF Yayınları, 164.
• Berker, B. (2008). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri Üzerine Kuramsal ve Uygulamalı Bir Calışma. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bowen, H. R., & Johnson, F. E. (1953). Social responsibility of the businessman. Harper.
• Büyüköztürk, S., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, S. ve Demirel, F. (2012), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 13. Baskı, Pegem Akademi, Ankara.
• Carroll, A. B. (1979). A three-dimensional conceptual model of corporate performance. Academy of management review, 4(4), 497-505.
• Carroll, A. B. (1991). The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders. Business Horizons, 39-48.
• Ceynowa, K. (2000). Managing Academic Information Provision With the Balanced Scorecard: A Project of the German Research Association. Performance Measurement and Metrics, 1(3), 157-164.
• Ciravoğlu, G. (2006). Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamaları ve Performans Üzerine Etkilerinin Analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Coşkun, M. (2010). Kurumsal İmaj Bağlamında Üniversite Sanayi İşbirliği: Kütahya İlinde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Çağatay, T. H. (2004). İşletmelerde Başarı (Performans) Değerleme ve 360 Derece Geri Besleme. Yayınlanmammış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çelik, T. (2009). Özel Sektör Kuruluşlarının Sosyal Sorumluluk Kavramına Yaklaşımı: Konya Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Çetinkaya, A. Ş. (2007). Bilişim Teknolojilerinin Konaklama İşletmeleri Performansına Etkileri: Beş Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Dawar, N. ve Jill K. (2004). Corporate Social Responsibility And Consumers’ Attributions And Brand Evaluations In A Product–Harm Crisis. Research Marketing, 203-217.
• Demirarslan, A. E. (2007). İşletmeler İçin Performans Ölçümü: Bir Finansal Performans Değerlendirme Modeli Önerisi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Doğan, N. (2007). İş Etiğinin Kurumsal Sosyal Sorumluluktaki Rolü ve Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Eraslan, E. ve Algün, O. (2005). İdeal Performans Değerlendirme Formu Tasarımında Analitik Hiyerarşi Yöntemi Yaklaşımı. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 1, 95-106.
• Ferrell, O. C. ve Frıedrich, J. (1994). Business Ethics: Ethical Decision Making and Cases. Houghton Mifflin Company, Boston.
• Göztaş, A. ve Baytekin, P. (2009). Sosyal Sorumluluk Kampanyaları ile Çocukların Bilinçlendirilmesi ve Eğitimi. Journal of Yasar University, 4(13).
• Güner, M. F. (2006). Stratejik Performans Değerlemede Dengeli Sonuç Kartı: Bir Sanayi İşletmesinde Uygulama. Basılmamış Yükseklisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Gürol, Y. D. (2004). Toplam (Dengeli) Başarı Göstergesi (Balanced Scorecard) Yöntemini Stratejik Bilginin Sağlanması Sürecindeki Yeri. 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Eskişehir.
• İlarslan, K. (2011). Birleşme ve Satın Almaların Finansal Oranlar Yoluyla İşletmelerin Finansal Performansı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Kaplan, R.S. ve Norton, D.P. (1992). The Balanced Scorecard-Measures that Drive Performance. Harvard Business Review, Boston, 70: 71-79.
• Karaismailoğlu, İ. (2006). İşletmelerin Sosyal Sorumlulukları. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kayış, A. (2010), Güvenilirlik Analizi., Edit: KALAYCI, Ş., SPPS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 5. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kenger, E. (2001). Denetçi Yardımcıları Eğitim Notu, 38-43, http://www.ydk.gov.tr/egitim_notlari/denetim.htm (01.15.2005). Keser, H. ve Zengingönül, O. (1994). Ahlak-İşletme Ahlakı ve Sosyal Sorumluluk İlişkisi. Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 4.
• Kılıç, İ. ve Mesci, M. (2008). Otel İşletmelerinde Performans Değerlendirme Araştırmalarına Yönelik Bir İnceleme. III. Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 29-32.
• Kılınç, İ., Kıngır, S, ve Mesci, M. (2010). Türkiye’deki Seyahat Acentalarının Performans Değerlendirmelerinde Etkili Olan Faktörler. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1, 25-43.
• Kofman, F., & Senge, P. M. (1993). Communities of commitment: The heart of learning organizations. Organizational dynamics, 22(2), 5-23.
• Lawrie, G. ve Cobbold, I. (2004). Development of the 3rd Generation Balanced Scorecard: Evolution of the Balanced Scorecard Into an Effective Strategic Performance Management Tool. 2GC Limited Albany House, Market Street Maidenhead, Berkshire SL6 8BE UK.
• Lawson, V. (1995). The Politics of Difference: Examining the Quantitative/Qualitative Dualism in Post‐Structuralist Feminist Research. The Professional Geographer, 47(4), 449-457.
• Marangoz, M. (2008). Girişimcilik. Pozitif Matbacılık, Ankara.
• Mattila, M. (2009). Corporate Social Responsibility and İmage in Organizations: For The İnsiders or The Outsiders?. Social Responsibility Journal, 4, 540-549.
• McDevitt, R., Giapponi, C. ve Solomon, N. (2008). Strategy Revitalization in Academe: A balanced Scorecard Approach. International Journal of Educational Management, 22 (1), 32-47.
• Mesci, M. (2008). Türkiye'deki Seyahat Acentalarında Performans Değerlendirme Yaklaşımları: A Grubu Seyahat Acentalarına Yönelik Bir Alan Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
• Mohr, L. A. and Webb, D. J. (2005). The Effects of Corporate Social Responsibility and Price on Consumer Responses. The Journal of Consumer Affairs, 39(1).
• Nalbant, E. (2005). İşletmelerde Sosyal Sorumluluk ve İş Ahlakı. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 1, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F., Manisa, 193-201.
• Orçan, M. (2007), “Yoksullukla Mücadelede Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kampanyaları”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, Vol.9, No.11
• Othman, R. (2008). Enhancing the Effectiveness Of the Balanced Scorecard With Scenario Planning. International Journal of Productivity and Performance Management, 57(3), 259-266.
• Özgen E. (2006). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri. Maviağaç Yayınları, İstanbul.
• Papenhausen, C. ve Einstein, W. (2006). Insights from the Balanced Scorecard Implementing the Balanced Scorecard at a College of Business. Measuring Business Excellence, 10 (3), 15-22.
• Perçin, M. (2008). İşletmenin Örgüt Yapısının İşgörenlerin Örgütsel Bağlılığına Etkisine İlişkin Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Peru, O. E. (2010). İşletmelerde Performans Ölçümlenmesi ve Bir Uygulama Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Pırsch, J., Gupta, S. and Grau, S. (2007). A Framework for Understanding Corporate Social Responsibility Programs as a Continuum: An Exploratory Study. Journal of Business Ethics, 70: 125–140.
• Soysal, M., & Schmidt, E. G. (2010). Machine learning algorithms for accurate flow-based network traffic classification: Evaluation and comparison. Performance Evaluation, 67(6), 451-467.
• Stegmann, R., Pienaar, A., & Miller, D. (1999). Viscocanalostomy for open-angle glaucoma in black African patients. Journal of Cataract & Refractive Surgery, 25(3).
• Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics, Fifth Edition, Pearson Education Inc., USA, 78-85.
• Tuncer, E. (2006). Çok Boyutlu Performans Değerleme Modelleri ve Bir Balanced Scorecard Uygulaması. Basılmamış Yükseklisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Umashankar, V., & Dutta, K. (2007). Balanced scorecards in managing higher education institutions: an Indian perspective. International Journal of Educational Management, 21(1), 54-67.
• Ural, G. E. ve Yılmaz, E. (2005). İşletmelerin Sosyal Sorumluluklarının Bağımsız Onayı: SA8000 Ve Halkla İlişkiler. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 22, 247-257.
• Utkutuğ, P. Ç. (2008). Kurumsal Performans Değerlendirme Yöntemi Olarak Toplam Başarı Göstergesi Yöntemi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 55-78.
• Uyargil, C. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. 2. Baskı, İstanbul, İ.Ü. İşl. Fak. İkt. Ens. Araş. ve Yrd. Vakfı Yayını, 7.
• Uygur, A. (2009). Çok Boyutlu Performans Değerleme Modeli Olarak Dengeli Başarı Göstergesi Uygulaması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(1), 148-159.
• Werther Jr, W. B., & Chandler, D. (2010). Strategic corporate social responsibility: Stakeholders in a global environment. Sage publications.
• Windsor, D. (2001). ‘The Future of Corporate Social Responsibility. The International Journal of Organizational Analysis, 9(3): 225–256.
• Yıldız, S. (2010). İşletme Performansının Ölçümü Üzerine Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, Ağustos-Aralık.
• Yılmaz, E. F. (2006). Performans Değerlendirme Sisteminin İşletme Verimliliği Üzerine Etkisi ve Örnek Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.