Bu araştırma, cinsiyet eşitsizliğinin etkisine odaklanmak suretiyle Türk yükseköğretim çalışmalarındaki içkin akademik üretim ağlarını inceleme altına almaktadır. Araştırmada Türk Ulusal Tez Merkezi veri tabanından alınan kapsamlı verileri kullanan ikincil bir veri analizi yaklaşımı benimsenmiştir. Araştırma verileri, 1967 ile 2020 yılları arasında sunulan toplam 854 doktora tezini kapsamaktadır. Araştırma deseni doktora danışmanlarının, doktora adaylarının ve komitelerin temel özelliklerini değerlendirmek ve söz konusu ağlar içindeki cinsiyet, akademik unvan ve disiplinler arası iş birliği gibi çeşitli parametrelerin rollerini keşfetmeyi hedeflemektedir. Verilerin analizi, eğilimleri ve kalıpları daha iyi belirlemek için frekansların ve yüzdelerin kullanımını içermektedir. Araştırma bulguları, Türk akademi ortamında önemli bir cinsiyet dengesizliğini ortaya koymaktadır. Erkek akademisyenler, kadın meslektaşlarına kıyasla oldukça orantısız bir şekilde daha fazla liderlik pozisyonu işgal etmektedir. Bilimsel üretim ağı dinamikleri kadınlara ve genç öğretim elemanlarının aleyhinde bir durum sergilemekte ve alanın özelliklerinin aksine disiplinler arası çabalar da oldukça nadirdir. Neyse ki, kadın doktora öğrencilerinin sayısı artış eğilimindedir. Araştırma sonuçlarından hareketle, kadın araştırmacıları ve kadın çalışmalarını destekleyecek fonlama ve mentorluk gibi hem kültürel hem de yapısal düzenlemeler önermekteyiz. Bu düzenlemeler, cinsiyete bakılmaksızın tüm akademisyenlerin gelişebileceği ve bilimin ilerlemesine katkıda bulunabileceği bir ortam için elzemdir.
Cinsiyet Eşitsizliği Yükseköğretim Disiplinlerarası İş Birliği Danışmanlık Bilimsel Üretim Ağları
Yazarlar bu makalede araştırma ve yayın etiğine bağlı kalındığını, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na ve fikir ve sanat eserleri için geçerli telif hakları düzenlemelerine uyulduğunu ve herhangi bir çıkar çatışması bulunmadığını belirtmiştir.
Bu çalışma herhangi bir resmi, ticari ya da kâr amacı gütmeyen organizasyondan fon desteği almamıştır.
This study delves into the academic production networks inherent in Turkish higher education studies, with a particular focus on the impact of gender inequality. We employed a secondary data analysis approach, utilizing comprehensive data retrieved from the Turkish National Thesis Center database. The research data encompasses a total of 854 doctoral dissertations submitted between the years 1967 and 2020. The methodology is designed to assess the pivotal characteristics of doctoral supervisors, PhD candidates, and committees whilst exploring the roles of several parameters viz. gender, academic title, and multidisciplinary collaboration within these networks. The data analysis includes frequencies and percentages to better identify the trends and patterns. The findings reveal a significant gender imbalance in the Turkish academic landscape. Male academics occupy a rather disproportionately higher number of leadership positions compared to their female counterparts. The networking dynamics appear to work against women and junior faculty, multidisciplinary endeavors are quite rare, unlike the characteristics of the field. Fortunately, the number of female doctoral students is on the rise. Based on the research results, we suggest both cultural and structural arrangements to support women researchers and women’s studies such as funding and mentoring. These measures are essential for fostering an environment where all academics, regardless of gender, can thrive and contribute to the advancement of science.
Gender Inequality Higher Education Interdisciplinary Collaboration Mentorship Scientific Production Networks
The authors stated that the standards regarding research and publication ethics the Personal Data Protection Law and the copyright regulations applicable to intellectual and artistic works are complied with and there is no conflict of interest.
This work did not receive any specific grant from funding agencies in the public, commercial, or not-for-profit sectors.
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Yükseköğretim Politikaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Aralık 2024 |
| Kabul Tarihi | 16 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 15 Sayı: 3 |
Yayıncı
Vedat Dalokay Caddesi No: 112 Çankaya 06670 ANKARA
(+90) (212) 513 48 24
tuba-her@tuba.gov.tr
Yükseköğretim Dergisi / TÜBA Higher Education Research/Review (TÜBA-HER), dergide yayımlanan makalelerde ifade edilen görüşleri resmî olarak benimsememekte ve derginin basılı ya da çevrim içi sürümlerinde yer alan herhangi bir ürün veya hizmet reklamı konusunda garanti vermemektedir. Yayımlanan makalelerin bilimsel ve hukuki sorumluluğu yazar(lar)a aittir.
Makalelerle birlikte gönderilen resim, şekil, tablo vb. materyaller özgün olmalı ya da daha önce yayımlanmışlarsa, hem basılı hem de çevrim içi sürümlerde yayımlanmak üzere eser sahibinden alınmış yazılı izinle birlikte sunulmalıdır. Yazar(lar), dergide yayımlanan çalışmalarının telif hakkını saklı tutar. Makale dergide yayımlandığında, mali haklar ve umuma iletim hakları, işleme, çoğaltma, temsil, basım, yayın ve dağıtım hakları TÜBA’ya devredilecektir. Yayımlanan tüm içeriklerin (metin ve görsel materyaller) telif hakları dergiye aittir. Dergide yayımlanmak üzere kabul edilen makaleler için telif hakkı ya da başka bir ad altında ödeme yapılmaz ve yazar(lar)dan makale işlem ücreti alınmaz; ancak yeniden baskı (reprint) talepleri yazarın sorumluluğundadır.
Bilimsel bilgi ve araştırmalara küresel açık erişimi teşvik etmek amacıyla TÜBA, çevrim içi olarak yayımlanan tüm içeriklerin (aksi belirtilmedikçe) okuyucular, araştırmacılar ve kurumlar tarafından serbestçe kullanılmasına izin vermektedir. Bu kullanım, eserin kaynağının belirtilmesi koşuluyla ve ticari amaç dışında, herhangi bir değişiklik yapılmaksızın Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Uluslararası Lisansı kapsamında mümkündür. Lisanslama ve istisnalar ile ilgili izinler için lütfen dergi ile iletişime geçiniz.