Lise Öğrencilerinde Gelecek Beklentisi ve Öz Güven İlişkisi

Yıl 2022, , 387 - 409, 15.02.2022

Hüseyin Şimşek Menderes Ünal Şeyma Erbay Mermer Dildar Özaslan

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1068626

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma lise öğrencilerinin çeşitli boyutlardaki gelecek beklentileri ile öz güvenleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi, Kırşehir merkez ilçedeki en yaygın lise türlerinin 11. sınıfında öğrenim gören seçkisiz yolla belirlenen 303 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri Gelecek Beklentisi Ölçeği ve Öz güven Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırma sonuçlarından elde edilen bulgular doğrultusunda cinsiyet değişkeninin öz güven açısından kayda değer bir değişken olmadığı ancak gelecek beklentisi açısından anlamlı bir fark oluşturduğu görülmüştür. Diğer taraftan üniversite mezunu olmayan annelerin çocukların gelecek beklentisinde daha etkili oldukları; öğrencilerin okul bırakma eğilimlerine göre gelecek beklentisi ve öz güven düzeylerinde farklılık oluşturmamaktadır. Öğrencilerin akademik başarı ortalamaları ile öz güven düzeyleri arasında istatistiksel bir farklılık görülmezken akademik başarı düzeyi pekiyi olan öğrenciler ile başarı düzeyleri orta ve iyi olan öğrencilerinin gelecek beklentisi puanları karşılaştırıldığında, akademik başarı düzeyleri pekiyi olan öğrenciler aleyhine anlamlı farklılıklar olduğu ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin ailelerinin sosyo-ekonomik düzeylerinin öz güven düzeyleri üzerinde anlamlı farklılık oluşturmadığı, gelecek beklentisi düzeylerinde ise istatistiksel olarak anlamlı farklılığa yol açtığı gözlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin öz güven düzeyleri ile gelecek beklentisi arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Lise öğrencileri, gelecek beklentisi, öz güven, ortaöğretim, Lise öğrencileri, gelecek beklentisi, öz güven, ortaöğretim

Kaynakça

• Akın, A. (2007). Öz-Güven Ölçeği'nin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 167-176.
• Andrew, S. (1998). Self-efficacy as a predictor of academicperformance in science. Journal of Advanced Nursing, 27, 596–603.
• Argyle, M. (2001). The psychology of happiness. East Sussex: Routledge Press.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191–215.
• Bısgın H. & Ustun, U. D. (2013). Analysis of elite male wrestlers’ social comparison levels according to socio-demographic backgrounds. Turkish Journal of Sport and Exercise, 15(3), 60-63.
• Bouffard-Bouchard, T., Parent, S. & Larivee, S. (1991). Influence of self-efficacy on self-regulation and performance among junior and senior high-school age students. International Journal of Behavioral Development, 14(2), 153-164.
• Çelik, İ. (2014). Ortaokul öğrencilerinin öz güven düzeyinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi: Afyonkarahisar Örneği. Yüksek lisans tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çelik, Y. ve Onay, İ. (2014). 6. sınıf öğrencilerinin bilimsel tutumları ve öz güvenleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 2(2), 38-51.
• Çelikel-Çam, F. ve Erkorkmaz, Ü. (2008). Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve umutsuzluk düzeyleri ile etkili etmenler. Nöropsikiyatri Arşivi, 45, 122-129.
• Demirel, M. (2013). Investigating guilt and shame situations of secondary school students according to participation in sport activities and different variables. International Journal of Academic Research, 5(2), 259-263.
• Eryılmaz, A. (2011). Ergen öznel iyi oluşu ile olumlu gelecek beklentisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 24, 209-215.
• Esentaş, M., Işıkgöz E., Doğan, P. K. ve Şahin, H. M. (2017). Gençlik kampı kadın lider adaylarının öz güven düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 315-328.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill Education.
• Göknar, Ö. (2010). Öz güven kazanmak (2. Baskı). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Gönener, A., Öztürk, A. ve Yılmaz, O. (2017). Kocaeli üniversitesi spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin mental (psikolojik) iyi olma düzeylerinin mutluluk düzeylerine etkisi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 44-55.
• Guarino A., De Pascalis V. & Di Chiacchio, C. (1999). Breast cancer prevention, time perspective, and trait anxiety. Unpublished Manuscript, University of Rome. Güleri, M. (1998). Üniversiteli ve işçi gençliğin gelecek beklentileri ve kötümserlik-iyimserlik düzeyleri. Kriz Dergisi, 6(1), 55-66.
• Günalp, A. (2007). Farklı anne baba tutumlarının okulöncesi eğitim çağındaki çocukların öz güven duygusunun gelişimine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Haring, M.J., Stock, W.A. & Okun, M.A. (1984). A research synthesis of gender and social class as correlates of subjective well-being. Human Relations, 37(8), 645-657.
• Kanadıkırık Kılıç, A. ve Kılıç, A. (2013). Ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilerin akran zorbalığına maruz kalma düzeyleri ve öz güven arasındaki ilişki, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, VI Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu, 23-30.
• Karademir, N. (2015). Fen edebiyat fakültesi coğrafya bölümü öğrencilerinin öz güven algıları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 54-77.
• Karadeniz, C. ve Özdemir, N., (2006). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya alanına ilişkin öz yeterlik inançları (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 23-30.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kazakina E. (1999). Time perspective of older adults: Relationships to attachment style, psychological well-being and psychological distress. Doctoral Dissertation, Columbia University.
• Kırşehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü (2018). 2019-2023 Stratejik Plan. https://kirsehir.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/18102808_KIRYEHYR_MYLLY_EYYTYM_MUDURLUYU_2019-2023_STRATEJYK_PLANI.pdf adresinden 27.12.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Kloosterman, P. (1988). Self-confidence and motivation in mathematics. Journal of Educational Psychology, 80(3), 345-351.
• Koç, S. ve Gün, N. (2007). Özsaygı: Öncelikler listende kaçıncı sıradasın? (3.baskı). İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.
• Koçak, O. ve Çepni, S. (2017). Üniversite öğrencilerinin çalışma hayatına dair beklentilerinin değerlendirilmesi: Yalova Üniversitesi öğrencileri örneği. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 241.
• Kutlu, E. B. (2001). İzcilik etkinliklerine katılan ve katılmayan öğrencilerin öz güven düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Lackovic-Grgin, K. & Dekovic, M. (1990). The contribution of significant others to adolescents’ self- esteem. Adolescence, 25(100), 839-846.
• Lane, A. M., Hall, R. & Lane, J. (2004). Self efficacy and statistics performance among sport studies students. Teaching in Higher Education, 9(4),435-448. Lindenfield, G. (2004). Kendine güvenen çocuk yetiştirme (Çev. Gülder Tümer). İstanbul: Hyb Yayıncılık.
• Lipingh, C. (2000). A research on university students’ development of self-confidence. Department of Psychology, East China Normal University, Shanghai. Markus, H. & Nurius, P. (1986). Possible selves. American Psychologist, 41, 954-969.
• Mischel, W., Cantor, N. & Feldman, S. (1996). Principles of self-regulation: The nature of willpower and self-control. In E. T. Higgins & A. W. Kruglanski (Eds.), Social psychology: handbook of basic principles (pp. 329–360). New York: Guilford Press.
• Nurmi, J. E. (1991). How do adolescents see their future? A review of the development of futureorientation and planning. Developmental Review, 2, 1-59.
• Owens, T. J. (2001). Extending self-esteem theory and research. Cambridge: Cambridge University Press.
• Özbey, Ç. (2004). Çocuk sorunlarına yapıcı çözümler. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Öztürk, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları aile iklimi ve anne-babaya bağlanma biçimleri ile öz güven düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences, 3(1), 9-22.
• Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in academic settings. Review of Educational Research, 66(4), 543-578.
• Patır Erkek, N. (2016). Yatılı ve gündüzlü eğitim alan ortaöğretim öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile öz güvenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pervin, L. A. & John, O. P. (2001). Personality, theory and research (8th Edition). USA: John Wiley & Sons, Inc.
• Santrock, J. W. (2014). Ergenlik-adolescence. (On dördüncü baskı). Ankara: Nobel Akademi.
• Sarıçam, H. ve Güven, M. (2012). Öz güven ve dini tutum. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7), 573-586.
• Seligman, M. E. P. (1991). Learned optimism. New York: Knopf.
• Slutzky, C. B., & Simpkins, S. D. (2009). The link between children's sport participation and self-esteem: Exploring the mediating role of sport self-concept. Psychology of Sport and Exercise, 10(3), 381-389.
• Snyder, C. R. (2000). Genesis: The birth and growth of hope. In C. R. Snyder (Ed.). Handbook of hope: Theory, measures and applications. San Diego: Academic Press.
• Soner, O. (2000). Aile uyumu, öğrenci öz güveni ve akademik başarı arasındaki ilişkiler. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 249-260.
• Süpçeler, B. (2016). Ergenlik döneminde algılanan sosyal destek ile yaşam doyumu ve öz güven ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşe.
• Şar, A., Avcu, R. & Işıklar, A. (2010). Analyzing undergraduate students’ self confidence levels in terms of some variables. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1205-1210.
• Şimşek, H. (2012). Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki lise öğrencilerinin gelecek beklentileri ve gelecek beklentilerini etkileyen faktörler. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(1), 93-109.
• Tatar, M. (2005). Öğretmen beklentisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-19.
• Taylor, S. E. & Brown, J. D. (1988). Illusion and well-being: A social psychological perspective on mental health. Psychological Bulletin, 10(3), 193–210.
• Tuncer, M. (2011). Yükseköğretim gençliğinin gelecek beklentileri üzerine bir araştırma. Turkish Studies 6(2), 935-948.
• Türk Dil Kurumu. (2011). Türk Dil Kurumu sözlüğü. http://www.tdk.gov.tr adresinden erişilmiştir.
• Uluçay, T., Özpolat, A.R., İşgör, İ.Y. ve Taşkesen, O. (2014). Lise öğrencilerinin gelecek beklentileri üzerine bir araştırma. Education Sciences, 9(2), 234-247.
• Zorba, E. (2012). Herkes için yaşam boyu spor. Ankara: Neyir Yayınları.