Determining Digital Literacy Levels of Turkish Teachers

Yıl 2024, , 212 - 229, 24.04.2024

Bünyamin Sarıkaya

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1415874

Öz

The aim of this study is to determine the digital literacy levels of Turkish teachers. In this context, the digital literacy levels of Turkish teachers were examined according to their gender, age, educational status and daily internet usage time. The study group of the study consists of 202 Turkish language teachers working in Muş city centre, districts and villages. Descriptive survey model was used in the study. “Digital Literacy Scale” developed by Ng (2012) and adapted into Turkish by Hamutoğlu et al. (2017) was utilized to collect the data. A statistical programme was utilized to analyse the data. Mann Whitney U Test and Kruskal Wallis H Test, which are non-parametric tests, were used to analyse the data. As a result of the research, it was determined that Turkish teachers' digital literacy levels were “high”. In addition, it was determined that the digital literacy levels of Turkish teachers did not differ significantly according to gender, age and educational status, but differed significantly according to the duration of daily internet use.

Anahtar Kelimeler

Digital Learning, Literacy, Turkish Education, Turkish Teachers

Türkçe Öğretmenlerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeylerini belirlemektir. Bu bağlamda Türkçe öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeyleri cinsiyet, yaş, öğrenim durumları ve günlük internet kullanım sürelerine göre incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Muş il merkezi, ilçeleri ve köylerinde görev yapan 202 Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında Ng (2012) tarafından geliştirilen Hamutoğlu vd. (2017) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan “Dijital Okuryazarlık Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde bir istatistik programından yararlanılmıştır. Verilerin analizinde non-parametrik testlerden Mann Whitney U Testi ve Kruskal Wallis H Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Türkçe öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin “yüksek” olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra Türkçe öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin cinsiyet, yaş ve öğrenim durumlarına göre anlamlı olarak farklılaşmadığı ancak günlük internet kullanım süresine göre anlamlı olarak farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Öğrenme, Okuryazarlık, Türkçe Eğitimi, Türkçe Öğretmenleri

Kaynakça

• Akgün, İ. H. & Akgün, M. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 1006- 1024.
• Aksoy, N. C., Karabay, E., & Aksoy, E. (2021). Sınıf öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Selçuk İletişim, 14(2), 859-894. https://doi.org/10.18094/josc.871290.
• Alhazza, T. C., & Lucking, R. (2017). An examination of preservice teachers’ view of multiliteracies: Habits. Reading Improvement, 54(1), 32-43.
• Alkış, E. (2022). Türkçe öğretmenlerinin dijital okuryazarlık yeterlik algılarının değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
• Arslan, S. (2019). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi anabilim dalı ilkokullarda ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi
• Ata, R., & Yıldırım, K. (2019). Exploring Turkish pre-service teachers’ perceptions and views of digital literacy. Education Sciences, 9(1), 2-16. https://doi.org/10.3390/educsci9010040
• Baş, G. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin eğitsel internet kullanımı öz-yeterlik inançlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 1(2), 35-51. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/71827
• Bay, D. N. (2021). Okul öncesi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 172-187. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1769509
• Bayrakcı, S. (2020). Dijital yetkinlikler bütünü olarak dijital okuryazarlık: Ölçek geliştirme çalışması [Yayımlan¬mamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Bruce, B. (2003). Literacy in the information age: Inquiries into meaning making with new technologies. International Reading Association.
• Bulger, M. E., Mayer, R. E., & Metzger, M. J. (2014). Knowledge and processes that predict proficiency in digital literacy. Read Writ, 27(9), 1567-1583.
• Can, Ş., Çelik, B., & Çelik, C. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyine çeşitli değişkenlerin etkisi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırma Dergisi, 6(3), 352-358. https://dx.doi.org/10.38089/ekuad.2020.33
• Carrington, V., & Robinson, M. (2009). Digital literacies: Social learning and classroom practices. SAGE Publications.
• Celot, P.(2010). Study on assesment criteria for media literacy levels. Eavi.
• Cote, T., & Milliner, B. (2018). A survey of ffl teachers’ digital literacy: A report from a Japanese unıversity. Teaching English with Technology 4, 71-89. http://www.tewtjournal.org
• Çakmak, Z., & Aslan, S. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık davranışlarının bazı de¬ğişkenler açısından incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(1), 72-99. https://doi.org/10.17984/adyuebd.296203
• Çetin, O. (2016). Pedagojik formasyon ile lisans eğitimi fen bilimleri öğretmen adaylarının okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Journal of Education Faculty, 18(2), 658-685. https://doi.org/10.17556/jef.01175.
• Dang, Y., Zhang, Y., Ravindran, S., & Osmonbekov, T. D. (2016). Examining student satisfaction and gender differences in technology-supported, blended learning. Journal of Information Systems Education, 27(2), 119-130.
• Demircioğlu, İ. H. (2014). Tarih öğretimi, öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. İ. H. Demircioğlu & İ. Turan (Ed.), Tarih Öğretiminde Öğrenimi Teknolojileri ve Materyal Tasarımı içinde (ss. 1-12). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Direkci, B., Şimşek, B., & Uygun, M. (2020). Türkçe öğretmenlerinin Türkçe dersi öğretim programı’nda (2019) yer alan okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(1), 34-49. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1170346
• Doğan, T., & Benzer, S. (2023). Fen bilimleri öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Journal of Individual Differences in Education, 5(1), 14-30, https://doi.org/10.47156/jide.1243400
• Domino, G. (1996). Test-retest reliability of the suicide opinion questionnaire. Psychological Reports, 78(3), 1009-1010.
• Elkıran, Y. M. (2021). Türkçe öğretmeni adaylarının akademik okuryazarlık düzeyleri ile teknoloji yeterliği öz-değerlendirmeleri arasındaki ilişki. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), 325-343. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.975296
• Erol, S., & Aydin, E. (2021). Digital literacy status of Turkish teachers. International Online Journal of Educational Sciences, 13(2), 620-633. https://doi.org/10.15345/iojes.2021.02.020
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (3rd Edition). Sage Publications LTD.
• Gilster, P. (1997). Digital literacy. Wiley Computer Publication.
• Goodfellow, R. (2011). Literacy, literacies, and the digital in higher education. Teaching in Higher Education, 16(1), 131-144.
• Gökbulut, B. (2021). Öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri ile hayat boyu öğrenme eğilimlerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(3), 469-479. https://doi.org/10.5961/jhes.2021.466
• Güder, O., & Demir, M. (2018). Sınıf öğretmenlerinin fen bilimleri dersine yönelik teknolojik pedagojik alan bilgisi özgüven algılarının cinsiyet, yaş ve görev yapılan okul türü açısından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 51-68. http://dergipark.gov.tr/usakead
• Gülay-Ogelman, H., Demirci, F., & Güngör, H. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 235-247. https://doi.org/10.24315/tred.887072
• Gürcan, H. İ. (2011). İnternette medya okuryazarlığı yaklaşımı. XVI. Türkiye’de İnternet Konferansı, 30. Hague, C., & Payton, S. (2010). Digital literacy across the curriculum. Futurelab.
• Hamutoğlu, N. B., Canan Güngören, Ö., Kaya Uyanık, G., & Gür Erdoğan, D. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeği: Türkçeye uyarlama çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 408-429. https://doi.org/10.12984/egeefd.295306
• Kalınkol, C. (2023). Sınıf öğretmenlerinin dijital okuryazarlık durumlarının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Edt.) Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı.
• Kaya-Özgül, B., Aktaş, N., & Çetinkaya-Özdemir, E. (2023). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 12(1), 204-221. https://dx.doi.org/10.30703/cije.1191366
• Keskin, H., & Küçük, G. (2021). Sınıf öğretmenlerin kendilerine yönelik dijital okuryazarlık düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Temel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 131-147. https://doi.org/10.29228/tead.9
• Kıyıcı, M. (2008). Öğretmen adaylarının sayısal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Kinzer, C. K. (2010). Considering literacy and policy in the context of digital environments. Language Arts, 88(1), 51-61.
• Korkmaz, M. (2020). Sınıf öğretmenlerinin dijital okuryazarlık seviyelerinin belirlenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Kozan, M., & Bulut Özek, M. (2019). BÖTE bölümü öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri ve siber zorbalığa ilişkin duyarlılıklarının incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 107-120. https://doi.org/10.18069/firatsbed.538657
• Lankshear, C. & Knobel, M. (2003). New literacies: Changing knowledge and classroom learning. Open University Press.
• Leaning, M. (2019). An approach to digital literacy through the integration of media and information literacy. Media and Communication, 7(2), 4–13. https://doi.org/10.17645/mac.v7i2.1931
• Martin, A., & Grudziecki, J. (2006). DigEuLit: Concepts and tools for digital literacy development. Innovation in Teaching and Learning in Information and Computer Sciences, 5(4), 1-19.
• MEB. (2020). Dijital okuryazarlık öğretmen kılavuzu. Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı.
• Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy? Computers & Education, 59, 1065-1078.
• Ocak, G., & Karakuş, G. (2019). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık öz-yeterlilik becerilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 129-147. https://doi.org/10.32709/akusosbil.466549
• Öçal, F. (2017) İlkokul Öğretmenleri ve velilerin kendileri ile velilerin çocuklarına ilişkin dijital okuryazarlık yeterlilik algıları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Özerbaş, M. A., & Kuralbayeva, A. (2018). Türkiye ve Kazakistan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. MSKU Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 16-25. https://doi.org/10.21666/muefd.314761
• Öztürk, Y., & Budak, Y. (2019). Öğretmen adaylarının kendilerine yönelik dijital okuryazarlık değerlendirmelerinin incelenmesi. Kesit Akademi Dergisi, (21), 156- 172. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1518027
• Passey, D., Shonfeld, M., Appleby, Judge, M., Saito, T., & Smits, A. (2018). Digital agency: empowering equity in and through education. Technology, Knowledge and Learning, 23, 425-439. https://doi.org/10.1007/s10758-018-9384-x
• Sarıkaya, B. (2019). Türkçe öğretmeni adaylarının dijital okuryazarlık durumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1098-1107. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3122
• Selwyn, N. (2020) How creative use of technology may have helped save schooling during the pandemic. The Conversation (October 26th).
• Şahin, A. (2021). Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin ve e-öğrenmeye yönelik tutumlarının incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10 (4), 3496-3525. https://doi.org/10.15869/itobiad.937532
• Şahin, H., & Kalkan, M. (2022). Okul öncesi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Dijital Teknolojiler ve Eğitim Dergisi, 1(1), 26-38. https://doi.org/10.5281/zenodo.6647617
• Tel, O. (2023). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeyleri ile kültürel sermaye yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
• Türkben, T., & Satılmış, S. (2022). Öğretmen adaylarının akademik okuryazarlık, dijital okuryazarlık ve eleştirel okuryazarlık becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 7(2), 345-364. https://doi.org/10.54979/turkegitimdergisi.1159184
• Üstündağ, M. T., Güneş, E., & Bahçivan, E. (2017). Dijital Okuryazarlık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık durumları. Journal of Education and Future, 12, 19-29. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/332115
• Volman, M. (1997). Gender-related effects of computer and information literacy education. Journal of Curriculum Studies, 29(3), 315-328.
• Yaman, C. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi (Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
• Yavuz, F. (2023). Öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeyleri ile kişisel siber güvenliği sağlama davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Yeşildal, M. (2018). Yetişkin bireylerde dijital okuryazarlık ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişki: Konya örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Yontar, A. (2019). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 815-824. https://doi.org/10.16916/aded.593579
• Zhou, M. (2014). Gender difference in web search perceptions and behavior: Does it vary by task performance?. Computers & Education, 78, 174-184. http://dx.doi.org/10.1016/j.compedu.2014.06.005.