Rehberli Sorgulama Öğretim Modeline Dayalı Fen Öğretiminin 7. Sınıf Öğrencilerinin Bilimsel Süreç Becerileri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Kuvvet ve Enerji Ünitesi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 1, 943 - 959, 25.12.2019

Müge Sağdıç Hasan Bakırcı , Zeynel Boynukara

Öz

Öğretim yaklaşım ve modelleri öğrenmenin gerçekleşmesinde önemli bir yere sahiptir. Öğrencileri araştırma yapmaya yönlendirmede, onların derse aktif katılımını sağlamada ve öğrenmeyi kolaylaştırmada öğretim modellerinin büyük bir katkısı olduğu söylenebilir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, rehberli sorgulama öğretim modeline dayalı fen öğretiminin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine olan etkisini araştırmaktır. Çalışma deneysel desenlerden yarı deneysel yönteme göre tasarlanmıştır. Çalışma, 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Van’ın Başkale ilçesindeki bir ortaokulda öğrenim gören 40’ı kontrol ve 45’i deney grubunda olmak üzere toplam 85 yedinci sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. Çalışma, dört hafta sürmüştür. Dersler, deney grubunda rehberli öğretim modeline göre işlenirken, kontrol grubunda 5E öğretim modeline göre işlenmiştir. Veriler; Bilimsel Süreç Beceriler Ölçeği (BİSBÖ) aracılığıyla toplanmıştır. BİSBÖ ile elde edilen veriler, bağımlı ve bağımsız t-testi kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç olarak, rehberli sorgulama öğretim modeline dayalı fen öğretiminin, 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Bu açıdan bakıldığında öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin gelişimi için öğretmenlerin Fen Bilimleri derslerinde rehberli sorgulama öğretimi modelini kullanmalarının uygun olacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Rehberli sorgulama öğretim modeli, bilimsel süreç becerileri kuvvet ve enerji ünitesi, yedinci sınıf öğrencileri

The Effect of Guided Inquiry Teaching Model on the Scientific Process Skills of Students: The Case Study of Force and Energy Unit

Öz

Teaching approaches and models have an important role
in learning as they have the potential to channel students to research,
increase their active participation and facilitate learning. The study aims to
investigate the effect of guided inquiry teaching model on 7^th grade
students' scientific process skills. The research employed the
quasi-experimental method and it was carried out with 85 seventh grade
students, 40 in control and 45 in experimental group, in a secondary school in
Başkale district of Van during 2017-2018 academic year. The data collection
process lasted four weeks. The guided inquiry based teaching model was used in
the experimental group and 5E instructional model was used in the control
group. The data were collected through the Scientific Process
Skills Scale and were analysed by using dependent and independent t-test. The
findings show that science teaching based on guided inquiry model has an effect
on the scientific process skills of 7^th grade students. From this
perspective, it can be said that it is appropriate for teachers to use guided
inquiry teaching model in Science courses for the development of students'
scientific process skills.

Anahtar Kelimeler

Guided inquiry teaching model, scientific process skills, force and energy unit, 7th grade students

Kaynakça

• Alkan-Dilbaz, G. (2013). Araştırma temelli öğrenmenin tutum, akademik başarı, problem çözme ve araştırma becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Alkan-Dilbaz, G., Yanpar Yelken, T. ve Özgelen, S. (2013). Araştırma temelli öğrenmenin ilköğretim öğrencileri üzerindeki etkileri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23 (1), 89-103.
• Arslan, A. (2013). Araştırma-sorgulama ve model tabanlı araştırma-sorgulama ortamlarında öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin ve kavramsal değişim süreçlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bakırcı, H. ve Sağdıç, M. (2019). Rehberli sorgulama öğretim modelinin 7. sınıf öğrencilerinin FeTeMM tutumları üzerindeki etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Değerlendirmede).
• Bökeoğlu, O. Ç. ve Yılmaz, A. G. K. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünmeye yönelik tutumları ile araştırma kaygıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 41(41), 47-67.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analiz el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chippetta, E. L., & Adams, A. D. (2004). Inquiry-based instruction. The Science Teacher, 71/2, 46-50.
• Çelik, K. ve Çavaş, B. (2012). Canlılarda üreme büyüme ve gelişme ünitesinin araştırmaya dayalı öğrenme yöntemi ile işlenmesinin öğrencilerin akademik başarılarına bilimsel süreç becerilerine ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 13(2), 50-75.
• Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 207-237.
• Çepni, S. (2011). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Eş, H. ve Sarıkaya, M. (2010). Türkiye ve İrlanda fen öğretimi programlarının karşılaştırılması. İlköğretim Online, 9(3). 1092-1105.
• Karapınar, A. (2016). Sorgulamaya dayalı öğrenme ortamının öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri, sorgulama becerileri ve bilimsel düşünme yetenekleri üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri: Kavramlar teknikler ilkeler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kaya, G. ve Yılmaz, S. (2016). Açık sorgulamaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin başarısına ve bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 300-318.
• Keçeci, G. ve Kırbağ-Zengin, F. (2017). Öğrencilerin araştırma sorgulamaya dayalı fen öğrenimi hakkındaki görüşleri. Turkish Studies, 12(4), 313-326.
• Kızılaslan, A., Sözbilir, M. ve Yaşar, M. D. (2012). Inquiry based teaching in Turkey: A content analysis of research reports. International Journal of Environmental and Science Education, 7(4), 599-617.
• Lederman, N. G., Lederman, J. S., & Antink, A. (2013). Nature of science and scientific inquiry as contexts for the learning of science and achievement of scientific literacy. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 1(3), 138–147.
• McConney, A., Oliver, M. C., Woods-McConney, A., Schibeci, R., & Maor, D. (2014). Inquiry, engagement, and literacy in science: A retrospective, cross-national analysis using PISA 2006. Science Education, 98(6), 963-980.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2013). İlköğretim kurumları fen bilimleri dersi (3- 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basım Evi.
• Öztürk-Geren, N. ve Dökme, İ. (2015). 5E öğrenme modeline dayalı etkinliklerinin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ve akademik başarılarına etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1). 76-95.
• Ürey, M. ve Çalık, M. (2008). Combining different conceptual change methods within 5E model: A sample teaching design of cell concept and its organelles. Asia-Pacific Forum on Science Learning & Teaching 9(2), 1-15.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.