Mol Kavramının Öğretiminde Problem Kurma Yaklaşımına Dayalı Problem Çözme Uygulamaları

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 1, 79 - 100, 25.12.2019

Nimet Akben

Öz

Son yıllarda geliştirilen fen ve matematik öğretim programları incelendiğinde, bu dersler için problem çözme ve sayısal sonuçlara ulaşma gibi ortak hedeflerin benimsendiği görülmektedir. Bu hedeflere ulaşmada temel alınan öğretim yaklaşımları karşılaştırıldığında ise matematik öğretiminde önemli bir yere sahip olan problem kurma yaklaşımına fen öğretiminde hiç yer verilmediği ortaya çıkmıştır. Matematik öğretimindeki uygulamalarında, problem çözme becerisinin gelişmesinde ve akademik başarının artmasında etkili olduğu bilinen problem kurma yaklaşımının, fen öğretiminde hiç yer almaması oldukça dikkat çekicidir. Bu amaçla bu çalışmada kimya dersi mol kavramı öğretiminde problem kurmaya dayalı problem çözme çalışmaları yürütülmüş ve bu yaklaşımın adayların problem çözme becerilerine ve akademik başarılarına etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma 2016-2017 eğitim-öğretim yılında sınıf öğretmenliği anabilim dalında öğrenim gören 83 öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Öntest-sontest yarı deneysel modelin kullanıldığı çalışmada 42 öğretmen adayı deney grubunu, 41 aday ise kontrol grubunu oluşturmuştur. Deney grubu ile mol kavramı öğretim sürecinde problem kurma ve çözme çalışmaları yürütülürken kontrol grubu ile yalnızca problem çözme çalışmaları yapılmıştır. Çalışma sonunda her iki gruba uygulanan akademik başarı testi ve problem çözme envanteri sonuçları problem kurmaya dayalı problem çözme uygulamalarının, öğretmen adaylarının hem problem çözme becerilerinin hem de akademik başarılarının artmasında etkili olduğu göstermiştir. Bu bulgulara dayalı olarak, matematik öğretiminde etkili olduğu bilinen problem kurma yaklaşımının, fen öğretiminde de kullanılarak gelecek nesillere, fen konularındaki problemleri analiz edebilme fırsatının verilmesi gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Kimya Eğitimi, Mol kavramı, Problem kurma, Problem çözme becerileri

Problem Solving Practices Based on Problem Posing Approach in Teaching the Mole Concept

Öz

Kaynakça

• Akay, H. (2006). Problem kurma yaklaşımı ile yapılan matematik öğretiminin öğrencilerin akademik başarısı, problem çözme becerisi ve yaratıcılığı üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Akben, N. (2018). Effects of the problem-posing approach on students’ problem solving skills and metacognitive awareness in science education. Research in Science Education, 1-23. DOI:10.1007/s11165-018-9726-7 Australian Education Council (1991). A national statement on mathematics for Australian schools. http://apo.org.au/taxonomy/term/1028 adresinden alınmıştır. Cai, J., & Nie, B. (2007). Problem solving in chinese mathematics education: research and practice. ZDM: Mathematics Education, 39, 459-473. English, L. D. (1997). The development of fifthgrade children’s problem posing abilities. Educational Studies in Mathematics, 34, 183-217. George, D., & Mallery, M. (2010). IBM SPSS Statistics 23 Step By Step: A Simple Guide and Reference (14th ed.). New York: Routledge. Gonzales, N. A. (1994). Problem posing: A neglected component in mathematics courses for prospective elementary and middle school teachers. School Science and Mathematics, 94(2), 78–84. Heppner, P. P., & Petersen, C. H. (1982). The development and implications of a personal problem-solving inventory. Journal of Counseling Psychology, 29(1), 66-75. Herron, J. D. (1996). The chemistry classroom: formulas for successful teaching. Washington: American Chemical Society, p. 63. Işık, C., & Kar, T. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının problem kurma becerileri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 12(23), 190-214. Kılıç, Ç. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının farklı problem kurma durumlarında sergilemiş oldukları performansın belirlenmesi. Eğitim Bilimleri: Teori ve Uygulama, 13(2), 1195-1211. Krishnan, S. R., & Howe, A. C. (1994). The mole concept: Developing an instrument to assess conceptual understanding. Journal of Chemical Education, 71(8), 653-658. Lowrie, T. (2002). Young children posing problems: The influence of teacher intervention on the type of problems children pose. Mathematics Education Research Journal, 14(2), 87-98. Milli Eğitim Bakanlığı (2013a). İlkokul fen bilimleri programı. http://ttkb.MEB.gov.tr adresinden alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı (2013b). Ortaokul matematik programları. http://ttkb.MEB.gov.tr adresinden alınmıştır. Nakiboğlu, C., & Kalın,Ş. (2003). High school students’ difficulties about problem solving in chemistry courses I: according to experienced chemistry teachers. Kastamonu Education Journal, 11(2), 305–316. National Council of Teachers of Mathematics [NCTM]. (2000). The principles and standards for school mathematics. http://www.nctm.org/ Standards-and-Positions/Principles-and-Standards adresinden alınmıştır. National Research Council (NRC), (2011). Successful K-12 STEM education: ıdentifying effective approaches in science, technology, engineering, and mathematics. https://www.nap.edu/download/13158 adresinden alınmıştır. National Research Council (NRC), (2012). A framework for K–12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core ideas. https://www.nap.edu adresinden alınmıştır. NGSS Lead States. (2013). Next generation science standards: for states, by states. http://www.nextgenscience.org/ adresinden alınmıştır. Özmen, H. (2004). Some student misconceptions in chemistry: a literature review of chemical bonding. Journal of Science Education and Technology. 13(2). 147-159. doi: 1059-0145/04/0600-0147/0 Padilla, K., & Furio-Mas, C. (2008). The importance of history and philosophy of science incorrecting distorted views of ‘amount of substance’ and ‘mole’ concepts in chemistry teaching. Science and Education, 17. 403-427 doi:10.1007/s11191-007-9098-2 Polya, G. (1957). How to solve it. A new aspect of mathematical method. Princeton, NJ: Princeton. https://notendur.hi.is/hei2/teaching/ Polya_HowToSolveIt.pdf adresinden alınmıştır. Rosli, R., Capraro, M. M., & Capraro, R. M. (2014). International the effects of problem posing on student mathematical learning: a meta-analysis. Education Studies, 7(13), 227-241. doi:10.5539/ies.v7n13p227 Reif, F. (1995) Understanding and teaching important scientific thought processes. American Journal of Physics, 63, 17 –35. Şahin, N. H., Şahin, N., & Heppner, P. (1993). Psychometric properties of the problem solving inventory in a group of Turkish university students. Cognitive Therapy and Research, 17(3), 379-385. Senior Secondary Mathematics Curriculum Standards [SSMCS]. (2003). Mathematics curriculum standards. Ministry of Education of People’s Republic of China. Silver, E. A. (1994). On mathematical problem posing. For the Learning of Mathematics, 14(1), 19-28. Silver, E. A. (2013). Problem-posing research in mathematics education: looking back, looking around, and looking ahead. Educational Studies in Mathematics, 83, 157-162. doi: 10.1007/s10649-013-9477-3 Stoyanova, E., & Ellerton, N. F. (1996). A framework for research into students’ problem posing. İn P. Clarkson (Eds.), Technology in Mathematics Education, Melbourne: Mathematics Education Research Group of Australasia. Tertemiz, N. I., & Sulak, S. E. (2013). Examination of problem posing skills of fifth grade students in primary education. Elementary Education Online, 12(3), 713‐729. http://ilkogretimonline. org. tr /vol12say3.html adresinden alınmıştır. Watkins, D., & Hattie, J. (1985). A longitudinal study of the approaches to learning of Australian tertiary students. Human Learning, 4, 127-141. Yenilmez, K., & Yaşa, E. (2008). İlköğretim öğrencilerinin geometrideki kavram yanılgıları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 461-483.