A Field Study on Determining the Attitudes of Students on Gender Roles

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 1, 364 - 385, 25.12.2019

Yılmaz Daşlı

Öz

The aim of the study is to determine the gender role attitudes of students and the factors affecting them. The research was conducted in Sivas Cumhuriyet University Faculty of Education. As the population number of the study was known, a sample account was made and 350 people were included in the study. The data of the study were collected by using Personal Information Form and Gender Role Attitude Scale (TCRQ). The data were evaluated in SPSS 22 program. 73.7% of the students stated that women and men do not have equal rights in Turkish society, 65.4% said that the reason of the inequality is social structure and 39.7% of them stated that they experienced gender discrimination. The mean total score of the female students was found to be statistically higher than the male students (p <0.05). There was no statistically significant difference in gender roles sub-dimension as their mothers’ education level (p> 0.05). On the other hand, according to the educational status of the father, the role of gender equality, female gender role, traditional gender role and male gender roles are the sub- dimensions, and there was a statistically significant difference between the sub-dimension mean scores (p <0.05). It was found that the students taking part in the study have a generally egalitarian gender role. On the other hand, it has been found that female students have higher egalitarian gender roles and attitudes than male students. Three-quarters of the participants stated that inequality between women and men is a fundamental problem of Turkish society, and their commitment to social structure as the cause of this inequality also reveals their level of knowledge about the concept of gender. In contrast to many sections of the society, students are well-equipped about gender. It has been found that students who have gender discrimination have a more egalitarian perspective than those who do not.

Anahtar Kelimeler

Gender, gender roles, gender attitudes, students

Öğrencilerin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumların Belirlenmesi Üzerine Bir Alan Araştırması

Öz

Araştırmanın amacı öğrencilerin toplumsal cinsiyet rol tutumlarını ve etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Araştırma, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesinde yapılmıştır. Araştırmanın evren sayısı bilindiği için örneklem hesabı yapılmış ve 350 kişi araştırmaya alınmıştır. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği (TCRTÖ) kullanılarak toplanmıştır. Veriler SPSS 22 programında değerlendirilmiştir. Öğrencilerin %73,7’si Türk toplumunda kadın ve erkeğin eşit haklara sahip olmadığını, % 65,4’ü inin bu eşitsizliğin toplumsal yapıdan olduğunu ve % 39,7’si toplumsal cinsiyet ayrımcılığını yaşadığını belirtmiştir. Kız öğrencilerin TCRTÖ toplam puan ortalamasının erkeklerden istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Öğrencilerin anne eğitim durumlarına göre toplumsal cinsiyet rolleri alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanamamıştır (p>0.05). Buna karşın baba eğitim durumlarına göre eşitlikçi cinsiyet rolü, kadın cinsiyet rolü, geleneksel cinsiyet rolü ve erkek cinsiyet rolüdür alt boyut puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Çalışmada yer alan öğrencilerin genel olarak eşitlikçi toplumsal cinsiyet rol tutuma sahip oldukları bulunmuştur. Diğer taraftan kız öğrencilerin erkek öğrencilere nazaran daha yüksek oranda eşitlikçi toplumsal cinsiyet rol ve tutumlarına sahip oldukları tespit edilmiştir. Çalışmaya katılan öğrencilerin dörtte üçü kadın erkek eşitsizliğinin Türk toplumunun temel bir sorunu olduğunu ifade ederken bu eşitsizliğin nedeni olarak toplumsal yapıyı sorumlu tutması toplumsal cinsiyet kavramı hakkında bilgi düzeylerini de ortaya koymaktadır. Toplumun birçok kesiminin aksine öğrenciler toplumsal cinsiyet hakkında oldukça donanımlı durumdadırlar. Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı yaşayan öğrencilerin yaşamayanlara göre daha eşitlikçi bakış açısına sahip olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, toplumsal cinsiyet rolleri, toplumsal cinsiyet tutumu, öğrenciler

Kaynakça

• Aşılı, G. (2001). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet rolleri ve ego durumları arasındaki ilişki, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Atış, F. (2010). Ebelik/hemşirelik 1. ve 4. sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adana: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Bayhan, V. (2012). Beden sosyolojisi ve toplumsal cinsiyet, Doğu-Batı Düşünce Dergisi, Toplumsal Cinsiyet, 63 (13), 147-164.
• Baykal, S. (1988). Üniversite öğrencilerinin cinsiyet rolleri ile ilgili kalıp yargılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Bekleviç Çelik A. (2017). Bir üniversite hastanesi araştırma görevlilerinin toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği ve çalışma yaşamında toplumsal cinsiyet rolleri algısının değerlendirilmesi, Bülent Ecevit Üniversitesi Bilimsel Çalışmalar Dergisi, 29-37. http://cdn2.beun.edu.tr/hemsirelikhizmetleri/2017/01/tek/bilimsel-calisma-dergisi- 2017.pdf
• Buğra, A. (2015). Sosyal politika ve toplumsal cinsiyet çalışmaları: verimli bir birliktelik, (Derleyen: Saniye Dedeoğlu ve Adem Y. Elveren), 2000’ler Türkiye’sinde Sosyal Politika ve Toplumsal Cinsiyet, Ankara: İmge Yayınevi, 13-22.
• Bülbül, H. (2014). Erkek kimliğinin oluşumundaki faktörler: iktidar, emek ve arzu, (Editörler: Huriye Kuruoğlu ve Bermal Aydın), Toplumsal Cinsiyet ve Medya, Ankara: Detay Yayıncılık, 1-16.
• Connell, R. W. (2016). Toplumsal cinsiyet ve iktidar, (Çeviren: Cem Soydemir), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Çelebi, N. (1997). Turizm sektöründeki küçük işyeri örgütlerinde kadın girişimciler, Ankara: Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Dikmen, N. ve Maden, D. (2012). Kadın akademisyenlerin görünmeyen emeği üzerine bir araştırma: ordu üniversitesi örneği, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(2), 235-250.
• Dökmen, Y. Z. (2004). Toplumsal cinsiyet sosyal psikolojik açıklamalar, Ankara: Sistem Yayıncılık.
• Fine, C. (2010). Toplumsal cinsiyet yanılsaması, (Çeviren: Kıvanç Tanrıyar), İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji, (Çeviren: İsmail Yılmaz), İstanbul: Kırmızı Yayınları. Girginer, U. H. (1994). Türk toplumunda cinsiyet rolleri algısı, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kahraman, L., Kahraman, B. A., Ozansoy, N., Akıllı, H., Kekillioğlu, A. Ve Özcan, A. (2014). Nevşehir hacı bektaş veli üniversitesi toplumsal cinsiyet algısı araştırması, Turkish Studies: International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9 (2), 811-831.
• Kalaycı, N., Hayırsever F. ve Özcan, F. Z. (2012). İlköğretim okulu öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algıları, 2. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, 27-29 Eylül 2012, Bolu.
• Keith, B. & Jacqueline, S. (2002). Parent and adolescent gender role attitudes ın 1990’s great britain, Sex Roles, 7(8), 239–244.
• Kimberly, A. & Mahaffy, K. (2002). The gendering of adolescents’ childbearing and educational plans: reciprocal effects and the ınfluence of social context, Sex Roles, 11(12), 403–417.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü, (Çeviren: Osman Akınhay ve Derya Kömürcü), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Outhwaite, W. (2003). The blackwell dictionary of modern social thought, USA: Blackwell Publishing.
• Öngen, B., Aytaç, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi, Sosyoloji Konferansları, 48(2), 1-18.
• Özden S, Gölbaşı Z. (2018). Sağlık çalışanlarının toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(3), 95-100.
• Scott, J. W. (2007). Toplumsal cinsiyet: faydalı bir tarihsel analiz kategorisi, (Çeviren: Aydın Tunç Kılıç), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Seçgin, F., Tural, A. (2011). Sınıf öğretmenliği bölümü öğretmen adaylarının toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları, e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(4), 2446-2458.
• Seyitoğlu D.Ç, Güneş G, ve Gökçe A. (2015). İnönü üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının belirlenmesi, Medicine Science, 5(1), 102-116.
• Temel, Z. F. (1991). Yetiştirme yurdunda kalan ve ailesinin yanında kalan 14-18 yaş grubundaki gençlerin cinsiyet rolü tutumları ile moral gelişimlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Vefikuluçay, D., Demirel, S., Taşkın, L. ve Eroğlu, K. (2007). Kafkas üniversitesi son sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin bakış açıları, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 14(2), 12–27.
• World Economic Forum (2018). The global gender gap report-2017.
• Yılmaz, D. V., Zeyneloğlu, S., Kocaöz, S., Kısa, S., Taşkın, L. ve Eroğlu, K. (2009). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 775-792.
• Zeyneloğlu F, Terzioğlu F. (2011). Toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özellikleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 409- 420.
• Zeyneloğlu, S. (2008). Ankara’da hemşirelik öğrenimi gören üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.