Validity and Reliability Analysis of Responsibility Education Practices Scale

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 1, 1442 - 1462, 25.12.2019

İrem Altunok Çam , Rüştü Yeşil

Öz

The aim of
the study is to develop a valid and reliable scale that determines the
frequency of the responsibility education practices of pre-school teachers. The
research is a descriptive and quantitative study conducted in the survey model.
The study group of the research consists of 195 teachers working in pre-school
education institutions in Nevşehir. The data of the study were collected by Responsibility Education Practices Draft
Scale. The validity of the scale was exploratory factor analysis and
item-total correlations; reliability analysis was tested by examining the
internal consistency and stability coefficients. At the end of the validity
analysis, a scale called Responsibility
Education Practices Scale (REPS) was developed. The KMO value of REPS was
.83. The items in the scale explain 43.4% of the general variance. The Cronbach
Alpha reliability coefficient of the scale is .87. Stability coefficients of
the substances are also significant at p<.001. According to this, it can be
said that REPS is a valid and reliable scale that can be used to determine the
frequency of preschool teachers' applications for responsibility education.

Anahtar Kelimeler

Pre-school education, responsibility education, scale, validity, reliability

Sorumluluk Eğitimi Uygulamaları Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik İncelemesi

Öz

Araştırmanın temel amacı, okul öncesi öğretmenlerinin sorumluluk eğitimi uygulamalarına yer verme sıklıklarını belirlemede kullanılmak üzere geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Araştırma tarama modelinde yürütülen betimsel ve nicel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubu Nevşehir ili okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan 195 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri, Sorumluluk Eğitimi Uygulamaları Taslak Ölçeği ile toplanmıştır. Oluşturulan taslak ölçeğin geçerlik özelliği açımlayıcı faktör analizi ve madde-toplam korelasyonları; güvenirlik analizi ise iç tutarlılık ve kararlılık katsayılarının incelenmesi ile test edilmiştir. Yapılan geçerlik analizi sonunda 4 faktör altında toplanmış 28 maddeden oluşan ve Sorumluluk Eğitimi Uygulamaları Ölçeği (SEUÖ) adı verilen bir ölçek geliştirilmiştir. SEUÖ’nin KMO değeri .83 olarak belirlenmiştir. Ölçekteki maddeler genel varyansın %43,49’unu açıklamaktadır. Ölçeğin genelinin Cronbach Alpha katsayısı .87’dir. Maddelerin kararlılık katsayıları da p<,001 düzeyinde anlamlıdır. Buna göre SEUÖ’nün, okul öncesi öğretmenlerinin sorumluluk eğitimine yönelik uygulamalarının sıklığını belirlemek amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim, Sorumluluk eğitimi, ölçek, geçerlik, güvenilirlik

Kaynakça

• Aladağ, S. (2012). İlköğretim sosyal bilgiler öğretiminde değer eğitimi yaklaşımlarının öğrencilerin sorumluluk değerini bilişsel düzeyde kazanmalarına etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 123-146.
• Altunok Çal, İ. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin sorumluluk eğitimine ilişkin uygulamaları ve öğrencilerin sorumlu davranma düzeyleri. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, 24. Kırşehir: Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi.
• Aydoğan, R., & Gündoğdu, K. (2015). İlkokul öğrencilerine yönelik hazırlanan bir sorumluluk programının yansımaları bir eylem araştırması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 1061-1088.
• Babadoğan, C. (2002). Sorumlu davranış geliştirme stratejileri bağlamında öğrenen sınıf. XI.Eğitim Bilimleri Kongresi (s. 121-136). Lefkoşa: Yakın Doğu Üniversitesi.
• Balcı, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Civelek, B. (2006). Çocuklara sorumluluk bilinci kazandırmak. Çoluk Çocuk Dergisi, 20-22.
• Cüceloğlu, D. (1999). Anlamlı ve coşkulu bir yaşam için savaşçı. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Çağlayan, H. (2015). İnsan onuru bağlamında sorumluluk bilinci. Mezhep Araştırmaları, 97-120.
• Çelebi Öncü, E. (2002). Erken çocukluk döneminde sorumluluk eğitimi. Çoluk Çocuk Dergisi, 14-17.
• DeVellis, R. (2003). Scale development: theory and application. California: Sage Publications.
• Dewey, J. (2010). Okul ve toplum. Ankara: Pegem Akademi.
• Douglass, H. (2001). Sorumluluk eğitiminde yeni yaklaşımlar. (Y. Özen, & Ö. Yurttutan , Çev.) Ankara: Nobel Yayınları.
• Emmet, R. (2003). Sorumluluklarını geciktiren çocuklar. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Erkuş, S. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, 14-29. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi.
• Eroğlu, A. (2008). Faktör analizi. Ş. Kalaycı içinde, SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (s. 231-331). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Fetihi, L. (2004). Okul öncesi eğitimde etik davranış kuralları. Çoluk Çocuk Aylık Anne Baba Eğitimci Dergisi, 14-16.
• Ginott, H., Ginott, A., & Goddard, W. (2011). Anne baba ve çocuk arasında. (A. Tüfekçi, Çev.) İstanbul: Okyanus.
• Gorsuch, R. (1983). Factor analysis. New Jersey London: Lawrence Erlbaum Associates.
• Gündüz, M. (2018). Öğrencilerin hayat bilgisi dersinde yaptıkları projelerin sorumluluk duygusuna katkısı hakkındaki görüşlerin değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1374-1385.
• Hayta Önal, Ş. (2005). Bir sorumluluk eğitim programının lise dokuzuncu sınıf öğrencilerinin sorumluluk düzeylerine etkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, 14-89. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
• Kaivola, T., & Paaso, M. M. (2007). Education for global responsibility finnish perspectives. Helsinki: Publications of the Ministry of Education.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kaya, F. (2000). 15-16 yaş imam-hatip lisesi ergenlerinde sorumluluk ve dini sorumluluk seviyelerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 15-22. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Kaya, M., & Doğan, U. (2014). Öğrenci sorumluluk: ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Journal of European Education, 4(1), 11-18.
• Kısa, D. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin altı yaş çocukların sorumluluk eğitiminde başvurdukları disiplin yöntemlerine ilişkin görüşleri. 14-19. Aydın.
• Krnjaja, Z. (2015). The quality of early childhood education curriculum framework in the republic of serbia. Quality, Social Justice and Accountability in Education Worldwide, 13(1), 191-197.
• Küçükşen, K., & Budak , H. (2017). Lise öğrencilerinin sosyal değer tercihlerinin küresel sosyal sorumluluk düzeylerine etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1813-1826.
• Luckner , J. (1994). Developing independent and responsibile behaviors in students who are deaf or hard of hearing. Theacing Exceptional Childeren, 26(2), 13-17.
• Malhotra, N. (1999). Marketing research: an applied orientation. New Jersey: Upper Saddle River Prentice Hall.
• Oktay, A. (1999). Yaşamın sihirli yılları; okul öncesi dönem. İstanbul: Epsilon.
• Özen, Y. (2013). Sorumluluk duygusu ve davranışı ölçeğinin geliştirilmesi güvenirliği ve geçerliği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi(7), 343-357.
• Özen, Y. (2016). Çocuklarda sorumluluk eğitimi. Ankara: Yason Yayınları.
• Özgan, H., & Öztuzcu, R. (2016). Öğretmenlerin sosyal sorumluluk temelli liderliğe ilişkin algılarının incelenmesi. Qualitative Studies, 11(3), 1-12.
• Öztekin Ağır, H. S. (2017, Haziran). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde sorumluluk değeri ile ilgili kazanımların gerçekleşme düzeyi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, 21-24. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Pallant, J. (2007). SPSS survivalmanual: A step by step guide to data analysis using SPSS. Sydney: Sabon by Bookhouse.
• Sarışan Tungaç, A., Devrim, A., & Ünaldı Coral, M. (2016). “Doğa deneyimine dayalı çevre eğitimi”ne yönelik özyeterlik algısı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Turkish Studies, 11(19), 694-708.
• Sezer, A., & Çoban, O. (2016). Ortaokul öğrencilerinin sorumluluk değeri algıları. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 22-39.
• Sezer, T. (2008). İlköğretim 6.sınıf sosyal bilgiler dersinde sorumluluk değerinin öğretimine ilişkin öğretmen görüşleri. 48-51. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Sönmez, V. (2009). Sevgi eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Spellings, M. (1993, Haziran). U.S. Department of education. Helping Your Child Become a Responsibile Citizen. Washington, Amerika. Mart 2, 2017 tarihinde https://www2.ed.gov/parents/academic/help/citizen/citizen.pdf adresinden alındı
• Sürücü, Ö. (2007). Çocuklarda otokontrol ve sorumluluk bilinci. Çoluk Çocuk Aylık Anne Baba Eğitimci Dergisi, 16-17.
• Taşdemir, M., & Dağıstan, G. (2014). Çocuklara sorumluluk kazandırmada ebeveynlerin BHTG yaklaşımını uygulama durumları: Bir durum çalışması. İnternational Periodical for The Languages Literature And History of Turkish or Turkic, 47-71.
• Tuzcuoğlu, N. (2003). Bir aile olmak "Anne baba olmanın altın kuralları". İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Uyanık Balat, G. (2004). Çocuklar ve değerler eğitimi. Çoluk Çocuk Aylık Anne Baba Eğitimci Dergisi, 45, 18-20.
• Yaman, E. (2012). Değerler eğitimi: Eğitimde yeni ufuklar. Ankara: Akçağ.
• Yeşil, R. (2014). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin sorumluluk eğitimi stratejilerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 282-294.
• Yeşil, R. (2015). Lise öğretmenlerinin sorumluluk eğitimi uygulamalarının değerlendirilmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 630-652.
• Yeşil, R., & Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi(2), 65-84.