Ortaöğretim Öğrencilerinin Bilgi Güvenliği Farkındalıklarının İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 1, 354 - 373, 15.07.2021

Şahin Gökçearslan Mustafa Serkan Günbatar Mustafa Sarıtepeci

https://doi.org/10.33711/yyuefd.867015

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmanın amacı bilgi güvenliği farkındalığının, kişisel bilgisayar, akıllı telefon sahipliği, bilişim teknolojileri (BT) dersi alma ve faydalanma durumu bağlamında incelenmesidir. Tarama modelinin kullanıldığı çalışmada 9-12. sınıf Anadolu ve Meslek lisesi öğrencileri (n=359) yer almıştır. Çalışma grubunun Bilgi Güvenliği Farkındalığı (BGF) ölçümleri ve alt faktör ölçümlerine göre kendi içinde kararlı alt bölümlere ayrılma durumu CHAID analizi ile tespit edilmiştir. Bilgi güvenliği farkındalığı açısından kişisel bilgisayar sahipliği, BT dersinden alınan fayda ve akıllı telefon sahipliği değişkenleri anlamlı etkiye sahiptir. Bilgi güvenliği farkındalığı BT dersi özelinde ve diğer değişkenler bağlamında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilgi güvenliği farkındalığı, , teknoloji sahipliği, BT dersi

Kaynakça

• Abawajy, J. (2014). User preference of cyber security awareness delivery methods. Behaviour & Information Technology, 33(3), 237–248.
• Akgün, Ö. E., & Topal, M. (2015). Eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin bilişim güvenliği farkındalıkları: sakarya üniversitesi eğitim fakültesi örneği. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 98-121.
• Bada, M., Sasse, A. M., & Nurse, J. R. C. Cyber Security Awareness Campaigns: Why do they fail to change behaviour? http://arxiv.org/pdf/1901.02672v1
• Beaunoyer, E., Dupéré, S., & Guitton, M. J. (2020). COVID-19 and digital inequalities: Reciprocal impacts and mitigation strategies. Computers in Human Behavior, 111, 106424.
• Biber, S. K., & Biber, M. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin bilişim kültüründe bilgi güvenliği farkındalıklarının incelenmesi. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 578-589.
• Denning, T., Lerner, A., Shostack, A., & Kohno, T. (2013, November). Control-Alt-Hack: the design and evaluation of a card game for computer security awareness and education. In Proceedings of the 2013 ACM SIGSAC conference on Computer & communications security (pp. 915-928).
• Dönmez, G. (2019). Lise öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalığı ile dijital okuryazarlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Eyong, B. K. (2014). Recommendations for information security awareness training for college students. Information Management & Computer Security, 22(1), 115–126.
• Fidan, M. (2016). Bilişim etiği boyutlarına göre bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programı kazanımlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4), 1641-1654.
• Gökmen, Ö. F., & Akgün, Ö. E. (2015). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi öğretmen adaylarının bilişim güvenliği eğitimi verebilmeye yönelik yeterlilik algılarının incelenmesi. Elementary Education Online, 14(4), 1208-1221.
• Güldüren, C., Çetinkaya, L., & Keser, H. (2016). Ortaöğretim öğrencilerine yönelik bilgi güvenliği farkındalık ölçeği (BGFÖ) geliştirme çalışması. Elementary Education Online, 15(2): 682-695
• Günbatar, M. S. , Malatyalı, M. A. , Adanaş, E., & Koçak, B., (2019). Ortaöğretim öğrencilerinde siber güvenlik farkındalığı: Van ili örneği . 13. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu (ss.457-468). Kırşehir, Türkiye
• Hacımustafaoğlu, R. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinin bilgi güvenliği farkındalık düzeylerinin Siber mağdur olma durumlarına etkisinin incelenmesi: Üsküdar örneği.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi.
• Ifinedo, P. (2012). Understanding information systems security policy compliance: An integration of the theory of planned behavior and the protection motivation theory. Computers & Security, 31(1), 83–95.
• Karaman, G., & Karaman, U. (2019). 2012 ve 2017 Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 309-318.
• Karaoğlan Yılmaz, F. G. & Ezin, Ç. Ç. (2017). Ebeveynlerin Bilgi Güvenliği Farkındalıklarının İncelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(2), 41-57.
• Ki-Aries, D., & Faily, S. (2017). Persona-centred information security awareness. Computers & Security, 70, 663–674.
• Koohang, A., Anderson, J., Nord, J. H., & Paliszkiewicz, J. (2020). Building an awareness-centered information security policy compliance model. Industrial Management & Data Systems, 120(1), 231–247.
• Kruger, H. A., & Kearney, W. D. (2006). A prototype for assessing information security awareness. Computers & Security, 25(4), 289–296.
• Lebek, B., Uffen, J., Neumann, M., Hohler, B., & Breitner, M. H. (2014). Information security awareness and behavior: a theory-based literature review. Management Research Review, 37(12), 1049-1092.
• McCormac, A., Zwaans, T., Parsons, K., Calic, D., Butavicius, M., & Pattinson, M. (2017). Individual differences and Information Security Awareness. Computers in Human Behavior, 69, 151–156.
• MEB (2012). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu bilişim teknolojileri ve yazılım dersi (5, 6, 7ve 8. sınıflar) Öğretim Programı. Ankara. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx adresinden alınmıştır.
• MEB (2018). Bilgisayar bilimi dersi (Kur 1-2) öğretim programı http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2018120203611364-BILGISAYAR%20BILIMI%20DERSI%20OGRETIM%20PROGRAMI.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB (2020). Mesleki ve teknik anadolu lisesi anadolu meslek ve anadolu teknik programı bilişim teknolojileri alanı çerçeve öğretim programı http://meslek.eba.gov.tr/upload/hdc/BILISIM.pdf adresinden alınmıştır.
• Pahnila, S., Siponen, M., & Mahmood, A. (2007, January). Employees' Behavior towards IS Security Policy Compliance. In 2007 40th Annual Hawaii International Conference on System Sciences (HICSS'07) (156b-156b). IEEE.
• PWC. (2018). Küresel Bilgi Güvenliği Araştırması 2018. PricewaterhouseCoopers. https://www.pwc.com.tr/tr/hizmetlerimiz/dijital-hizmetler/siber-guvenlik-ve-veri-koruma-hizmetleri/yayinlar/kuresel-bilgi-guvenligi-arastirmasi-2018.html
• Saritepeci, M. (2020). Predictors of cyberloafing among high school students: unauthorized access to school network, metacognitive awareness and smartphone addiction. Education and Information Technologies, 25(3), 2201–2219.
• Shropshire, J., Warkentin, M., & Sharma, S. (2015). Personality, attitudes, and intentions: Predicting initial adoption of information security behavior. Computers & Security, 49, 177–191.
• Stanton, J. M., Stam, K. R., Mastrangelo, P., & Jolton, J. (2005). Analysis of end user security behaviors. Computers & Security, 24(2), 124–133.
• Şahinaslan, E., Kandemir, R., & Şahinaslan, Ö. (2009). Bilgi güvenliği farkındalık eğitimi örneği. Akademik Bilişim, 189-194.
• Taha, N., & Dahabiyeh, L. (2020). College students information security awareness: a comparison between smartphones and computers. Education and Information Technologies. Advance online publication.
• Tekerek, M., & Tekerek, A. (2013). Öğrencilerin bilgi güvenliği farkındalığı üzerine bir araştırma. Turkish Journal of Education, 2(3), 61-70.
• Velki, T., Solic, K., Gorjanac, V., & Nenadic, K. (2017, May). Empirical study on the risky behavior and security awareness among secondary school pupils - validation and preliminary results. In 2017 40th International Convention on Information and Communication Technology, Electronics and Microelectronics (MIPRO) (pp. 1280–1284). IEEE.
• We Are Social. (2018). Digital Report 2018. https://digitalreport.wearesocial.com/
• We Are Social. (2020). Digital 2020. https://wearesocial.com/digital-2020
• Yılmaz, E., Şahin, L. Y., & Akbulut, Y. (2016). Öğretmenlerin dijital veri güvenliği farkındalığı.Sakarya University Journal of Education, 6(2), 26-45.