Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizliğe Sahip Öğrencilere Yönelik Fen Deney Kılavuzunun Etkililiğinin İncelenmesi: “Fiziksel Olaylar” Örneği

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 1, 595 - 621, 15.07.2021

Tülay Şenel Çoruhlu Gül Nihal Karagöz Sibel Er Nas

https://doi.org/10.33711/yyuefd.919436

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip kaynaştırma öğrencilerine yönelik tasarlanan fiziksel olaylar öğrenme alanı fen deney kılavuzunun öğrencilerin kavramsal anlamaları üzerine olan etkisini incelemektir. Çalışmada özel durum yöntemi kullanılmıştır. Çalışmaya 5. sınıfta öğrenim gören hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip 8 ortaokul öğrencisi katılmıştır. Fiziksel olaylar öğrenme alanına yönelik fen deney kılavuzu aktif öğrenme teknikleriyle zenginleştirilmiş ve Tahmin-Gözlem-Açıklama (TGA) yönteminin entegre edildiği çalışma yaprakları ile avatar uygulamalarından yararlanılarak tasarlanmıştır. Tasarım esnasında her öğrenci için kendi fiziksel özelliklerine benzeyen bir avatar kullanılarak öğrencinin hazırlanan materyale karşı aidiyet duyması sağlanmaya çalışılmıştır. Aynı zamanda, araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen deneylerin profesyonel çekimleri de kılavuza yerleştirilmiştir. Araştırmanın amacı kapsamında çalışma yaprakları odaklı görüşmelerden yararlanılmıştır. Öğrencilerin fiziksel olaylar öğrenme alanı ile ilgili çeşitli alternatif kavramlara sahip olduğu tespit edilmiştir. Ancak yapılan uygulama sonrası çoğu alternatif kavramın ortadan kalktığı belirlenmiştir. Hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilerin ilgi ve dikkat süreleri kısadır. Bu yüzden hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip öğrenciler için öğrenme süreci tasarlarken ilgi çekici etkinliklere yer verilmesi önerilir.

Anahtar Kelimeler

Hafif düzeyde zihinsel yetersizlik, Fen deney kılavuzu, Fiziksel olaylar, Kavramsal anlama.

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (2011). Aktif öğrenme. İzmir: Biliş Yayıncılık.
• Akdeniz, A. R., Yıldız, İ., ve Yiğit, N. (2001). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin ışık ünitesindeki kavram yanılgıları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(20), 72-78.
• Babaoğlan, E., ve Yılmaz, Ş. (2010). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimindeki yeterlikleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 345-354.
• Başal, M., ve Batu, S. (2002). Zihin özürlü öğrencilere okuma yazma öğretme konusunda alt özel sınıf öğretmenlerinin görüş ve önerileri. Özel Eğitim Dergisi, 3(2), 85-98.
• Camadan, F. (2012). Sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ve BEP hazırlamaya ilişkin öz-yeterliklerinin belirlenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 128-138.
• Canöz, Ş. (2011). Özel eğitim gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. Hasan Avcıoğlu (Editör), İlköğretimde özel eğitim (ss. 1-18). Ankara Nobel Yayıncılık.
• Cook, L., & Friend, M. (2010). The state of the art of collaboration on behalf of students with disabilities. Journal of Educational and Psychological Consultation, 20(1), 1-8. doi: https://doi.org/10.1080/10474410903535398
• Coştu, B., Karataş, F. Ö., ve Ayas, A. (2003). Kavram öğretiminde çalışma yapraklarının kullanılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(14), 33-48.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık. Davey, L. (1991). The application of case study evaluations. Elementary Education Online, 8(2), 1-3. doi: https://doi.org/10.7275/02g8-bb93
• Demir, M. K., ve Açar, S. (2011). Kaynaştırma eğitimi konusunda tecrübeli sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 719-732.
• Dowdeswell, W. H. (1981). Teaching and learning biology. London: Heinemann educational books.
• Er Nas, S., Delimehmet Dada, Ş., & İpek Akbulut, H. (2019). Measurement and evaluation in special education. In S. Çepni & Y. Kara (Eds.), Current studies in education measurement and evaluation (pp. 347–363). İstanbul: Paradigma Academy.
• Er Nas, S., Gülay, A. Pehlevan, M., & Delimehmet Dada, Ş. (2018). Özel eğitim öğretmenlerinin fen ve doğa etkinlikleri öğretim sürecinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 60-77.
• Er Nas, S., İpek Akbulut, H., Çalık, M., & Emir, M. İ. (2021). Facilitating conceptual growth of the mainstreamed students with learning disabilities via a science experimental guidebook: A case of physical events. International Journal of Science and Mathematics Education, https://doi.org/10.1007/s10763-020-10140-3
• Er Nas, S., Şenel Çoruhlu, T., & Kirman Bilgin, A. (2016). The effect of fire context on the conceptual understanding of students: “Expansion-contraction”. Educational Research and Reviews, 11(21), 1973-1985.
• Er Nas, S., Şenel Çoruhlu, T., Çalık, M., Ergül, C., & Gülay, A. (2019). Öğrenme güçlüğü yaşayan ortaokul öğrencilerine yönelik fen deneyleri kılavuzunun etkililiğinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(3), 501-534. doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.484937
• Gönen, S. (2008). A study on student teachers’ misconceptions and scientifically acceptable conceptions about mass and gravity. Journal of Science Education and Technology, 17(1), 70-81.
• Hand, B., & Treagust D. F. (1991). Student achievement and science curriculum development using a constructive framework. School Science and Mathematics, 91(4), 172-176.
• Hunt, J. H., & Vasquez, E. I. (2014). Effects of ratio strategies intervention on knowledge of ratio equivalence for students with learning disability. Journal of Special Education, 48(3),180-190. doi: https://doi.org/10.1177/0022466912474102
• Kale, M., Dikici Sığırtmaç, A., Nur, İ., ve Abbak, B. S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(2), 35-45.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13.
• Katzir, T., Kim, K., Wolf, M., O’Brien, B., Kennedy, B., Lovett, M., & Morris, R. (2006). Reading fluency: It is more than parts. Annals of Dyslexia, 56(1), 51-82.
• Kırcaali İftar, G. (1992). Özel eğitimde kaynaştırma. Eğitim ve Bilim, 16(86), 45-50.
• Kirman Bilgin, A., Er Nas, S., & Şenel Çoruhlu, T. (2017). The effect of fire context on the conceptual understanding of students: “The heat-temperature”. European Journal of Education Studies, 3(5), 339-359.
• Kukulska Hulme, A., & Traxler, J. (2005). Mobile learning: A Handbook for educators and trainers. London: Routledge.
• Liew, C.W., & Treagust, D.F. (1995). A predict-observe-explain teaching sequence for learning about students’ understanding of heat and expansion of liquids. Australian Science Teachers’ Journal, 41(1), 68-71.
• Marek, E. A. (1986). They misunderstand, but they’ll pass. Science Teacher, 53(9), 32-35. Mazlum, E., ve Yiğit, N. (2017). Işık konusundaki kavram bilgisi göstergelerinin ve öğretim kanallarının akran öğretimi uygulamalarıyla incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 295-311.
• Metin, E., ve Işıtan, S. (2017). Zihinsel engelli çocuklar ve eğitimleri. Necate Baykoç (Editör), Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim (ss. 157-184), Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2004). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2008). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi zihinsel engelli bireyler destek eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2010). Okullarımızda neden nasıl niçin kaynaştırma? http://orgm.meb.gov.tr/alt_sayfalar/yayimlar/kaynastirma/kaynastirma.pdf Erişim tarihi: 07.07.2020. Milli Eğitim Bakanlığı (2013). İlköğretim kurumları fen bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Özaydın, L., ve Çolak, A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ve okul öncesi eğitimde kaynaştırma eğitimi hizmet içi eğitim programına ilişkin görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 189-226.
• Özen, A., Ergenekon, Y., Kürkçüoğlu, B. Ü., ve Genç, D. (2013). Kaynaştırma öğrencisi olan okulöncesi öğretmenlerinin sınıflarında yaptıkları öğretim uygulamalarının belirlenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 153-166.
• Ülgen, G. (2001). Kavram geliştirme. Kuram ve uygulamalar. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Pine, K, Messer, D., & John, K. (2001). Children’s misconceptions in primary science: a survey of teachers’ views. Research in Science & Technological Education, 19(1), 79- 96. doi: https://doi.org/10.1080/02635140120046240
• Reisoğlu, İ. (2009). Yerçekimi, kütle ve ağırlık kavramlarına ilişkin kavram yanılgılarının giderilmesinde haptic’in etkililiğinin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden edinilmiştir. (Tez Numarası: 259894).
• Stein, M., Barman, C. R., & Larrabee, T. G. (2007). What are they thinking? the development and use of an instrument that identifies common science misconceptions. Journal of Science Teacher Education, 18, 233–241.
• Sucuoğlu, B., ve Kargın, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları yaklaşımlar yöntemler teknikler. İstanbul: Morpa Yayıncılık.
• Şahbaz, Ü., ve Kalay, G. (2010). Okulöncesi eğitimi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(19), 116-135.
• Tavşancıl, E., ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• White, R., & Gunstone, R. (1992). Probing understanding. London and New York: The Falmer Pres. Yalın, H. İ. (2017). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Nobel Akademik.