Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Uygulanan Beslenme Menülerinin Sağlıklı Beslenme Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 2, 691 - 711, 15.12.2021

Sibel Atli Nurşen Osmanoğlu

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1029173

Cited By: 1

Öz

Okul Öncesi dönemde sağlıklı beslenme alışkanlığı çocuğun gelişimi açısından ve daha sonraki aşamalarda ortaya çıkabilecek beslenme sorunlarının önlenmesi açısından temel teşkil etmektedir. Bu nedenle araştırmanın amacı okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan beslenme menülerinin okul öncesi dönem çocukların sağlıklı beslenmesi açısından değerlendirilmesidir. Bu araştırmada doküman/belge inceleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada beslenme menüleri betimsel analiz tekniği ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Van ilinde bulunan 18 okul öncesi eğitim kurumu oluşturmaktadır. Kurumların menüleri alt, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeyde olan bölgelerden yarım gün eğitim yapan her bölgenin 2 anaokulu ve 4 anasınıfından Mayıs 2019’da toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre beslenme menülerinin okulun bulunduğu sosyo-ekonomik bölgeye göre alt sosyo- ekonomik grup açısından farklılık gösterdiği görülmüştür. Okullar genel olarak bütün sosyo-ekonomik gruplarda haftanın günlerine göre besin gruplarına kısmen dengeli olarak yer vermişlerdir. Beslenme menülerinde bütün sosyo-ekonomik gruplarda ağırlıklı olarak tahıl grubu besinlerine yer verildiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

çocuk, sağlıklı beslenme, menü, okul öncesi dönem, besin grupları, çocuk, sağlıklı beslenme, menü, okul öncesi dönem, besin grupları

Kaynakça

• Acar, S., Meydan, M.C., Bilen Kazancık, L. ve Işık, M. (2019). İllerin ve bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması SEGE-2017. Ankara: Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü Yayını.
• Acar, A. (2015). Sağlıklı anne ve çocuk beslenmesi. Ankara: Eğiten Kitap.
• Austin, V.L. ve Sciarra, D.T. (2013). Çocuk ve ergenlerde duygusal ve davranışsal bozukluklar. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Akyıldız, N. (2000). Çocuk beslenmesi 2. Ankara: Yapa Yayın Pazarlama San. Ve Tic. A.Ş.
• Creswell, J.W. (2002). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative. NJ: Prentice Hall Upper Saddle River.
• Duvinage, K., Ibrügger. S., Kreichauf, S., Wildgruber, A., De Craemer, M., De Decker, E., Androutsos, O., Lateva, M., Iotova, V., Socha, P., Zych, K., Mouratidou, T., Mesana Graffe, M.I., Manios, Y., Koletzko, B. (2014). Developing the intervention material to increase physical activity levels of European preschool children: the ToyBox‐study. Obesity Prevention, 15(3), 27-39. https://doi.org/10.1111/obr.12176
• Frampton, A.M., Sisson, S.B., Horm, D., Campbell, J.E., Lora, K., Ladner, J.L. (2014). What’s for lunch an analysis of lunch menus in 83 urban and rural Oklahoma child care centers providing all day care to preschool children. J Acad Nutr Diet. 14(9), 1367-1374. https://doi.org/10.1016/j.jand.2013.09.025
• Friedman-Krauss, A. ve Barnett, W.S. (2013). Brief. early childhood education, early childhood education: Pathways to better health. preschool policy brief issue 25. National Institute for Early Education Research, ED556248, 32. https://eric.ed.gov/?id=ED556248.
• Lioret, S., McNaughton, S.A., Spence, A.C., Crawford, D. ve Campbell, K.J. (2013). Tracking of dietary intakes in early childhood: The Melbourne InFANT Program. European Journal of Clinical Nutrition, 67(3), 275-281.
• Lohse, B., Rifkin, R., Arnold, K., ve Least, C. (2012). A digital program informs low-income caregivers of preschool-age children about family meals. Journal of Nutrition Education and Behavior, 44(3), 256-261.
• Oldstad, D.L., Raine, K.D. ve Nykiforuk, C.I.J. (2014). Development report card on healthy food environments and nutrition for children in Canada. Preventive Medicine, (69), 287-295.
• Osmanoğlu, N. (2018). Anne ve çocuk beslenmesi. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Kalfa Çetin, N. (2019). Kreşlerde uygulanan menüler ve çocukların beslenme durumunun değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kobak, C. ve Pek, H. (2015). Okul öncesi dönemde (3-6 Yaş) ana çocuk sağlığı ve anaokulundaki çocukların beslenme özelliklerinin karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 42-55.
• Koyuncu Şahin, M., Esen Çoban, A. ve Güney Karaman, N. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin medyanın çocukların beslenme alışkanlıkları ve bozuklukları üzerindeki etkisine yönelik bakış açıları. Elementary Education Online, 17(1), 125-142. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.413749
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2013). Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Programı. Ankara: MEB-UNICEF. https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf.
• Myszkowska-Ryciak, J. ve Harton, A. (2019). Eating healthy, growing healthy: Outcome evaluation of the nutrition education program optimizing the nutritional value of preschool menus. Poland Nutrients, 11(10), 24-38. https://doi.org/10.3390/nu11102438.
• Rossiter, M., Glanville, T., Taylor, J. ve Blum, I. (2007). School food practices of prospective teachers. The Journal of School Health, 77 (10), 694-700.
• Shakhnoza Mirsaidovna, R. (2014). Nutrition of children during the period of adaptation to preschool. Buryat State University Bulletin, 1(13), 6-9. https://cyberleninka.ru/article/n/nutrition-of-children-during-the-period-of-adaptation-to-preschool .
• Shakhnoza Mirsaidovna, R. (2020). Modern methods of organizing healthy nutrition in preschool education institutions. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences. 8(9), 69-73.
• Sharma, S., Chuang,R. ve Hedberg, A.M. (2011). Pilot-testing CATCH Early Childhood: A Preschool-based Healthy Nutrition and Physical Activity Program. American Journal of Health Education, 42 (1), 12-23. https://DOI:10.1080/19325037.2011.10599169. Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. Ed. M. Bütün & S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
• Pishcheeva, M.V. ve Denisova, S.V.(2007). Health-saving education of preschoolers: textbook. Arzamas: A.P. Gaidar State Pedagogical Institute.
• Pishcheeva M.V. ve Denisova S.V. (2007). Health-Saving Education of Preschoolers: Textbook. Arzamas: Gaidar State Pedagogical Institute: AGPI.
• Şanlıer, N. ve Köksal, E. (2015). Okul çağı çocuklarda beslenmenin önemi. https://diyarbakir.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_01/05114107_10okulaiocuklardabeslenmennnemprof.dr.nevinanlierdo.dr.edakksal.pdf
• Şanlıer, N. ve Yabancı, N. (2005). Okul çağında beslenme. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Terzi A.Ö. (2005). Bir-üç yaş grubu sağlıklı çocuklarda beslenme alışkanlıkları ve günlük posa alım düzeyleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Turan, T., Ceylan, S. S., Çetinkaya ve B., Altundağ, S. (2009). Meslek lisesi öğrencilerinin obezite sıklığının ve beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8 (1), 5-12.
• Turner-McGrievy, G.M., Hales, S.B. ve Baum, A.C. (2014). Transitioning to new child care nutrition policies: Nutrient content of preschool menus differs by presence of vegetarian main entre. J Acad Nutr Diet. 14, 117-123. https://doi.org/10.1016/j.jand.2013.07.036
• Türkmen, A.B., Hüyük, A., Erdem, A.G., Gezgör, C.K., Uysal, E., Demirci, G. Sarıgül, M.D. ve Soylu, S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin menü hazırlamaya yönelik görüşleri. International Journal Of Education Technology and Scientific Researches, 1,13-33.
• United Nations High Commissioner for Refugees [UNHCR], (2002). Food and Nutrition Needs in Emergencies. WFP. httpswww://.unhcr.org/uk/45fa745b2.pdf Erişim Tarihi: 03.01.2019.
• Ünver, Y. (2004). 5-6 yaş okul öncesi dönemi çocukları için geliştirilecek besin gruplarına yönelik beslenme eğitimi programlarının çocukların beslenme bilgileri ve davranışlarına etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yabancı, N., Şimşek I., İstanbulluoğlu, H. ve Bakır, B. (2009). Ankara’da bir anaokulunda şişmanlık prevelansı ve etkileyen etmenler. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8 (5), 397-404.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.