Kimya Öğretmen Eğitimi Alanındaki Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 2, 765 - 790, 15.12.2021

Betül Ekiz-kıran Doğan Uzunbaz

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1029193

Öz

Bu çalışmada, 2000 yılından 2020 yılına Türkiye’de kimya öğretmen eğitimi alanında tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelemesi yapılmıştır. Tespit edilen 50 yüksek lisans ve 33 doktora tezi belirlenen bazı değişkenler açısından içerik analizine tabi tutulmuştur. Kullanılan değişkenlerden bazıları arasında tezlerin kavramsal çerçevesi, veri toplama araçları, araştırma yönteminin türü, örneklem grubu ve analiz yöntemi yer almaktadır. Çalışma sonuçlarına göre yüksek lisans tezlerinde sıklıkla nicel yöntem, doktora tezlerinde nitel yöntem kullanılmıştır. Tezlerde en fazla öğretmen adayları ile çalışılmıştır. En sık çalışılan kimya konusu yüksek lisans tezlerinde çözeltiler olurken, doktorada ise elektrokimya ve kimyasal türler arası etkileşimler olmuştur. Kavramsal çerçeve olarak yüksek lisans tezlerinde en sık yapılandırıcı yaklaşım, doktora tezlerinde ise öğretmen bilgisi kullanılmıştır. Veri toplama araçlarından testler yüksek lisans tezlerinde, görüşmeler doktora tezlerinde en fazla oranda kullanılmıştır. Analiz yöntemlerinden ise yüksek lisans tezlerinde t-testi en fazla kullanılırken doktora tezlerinde içerik analizinin kullanıldığı görülmektedir. Mevcut çalışmanın bulguları alanyazından yararlanarak tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yüksek lisans tezi, Doktora tezi, Kimya öğretmen eğitimi, İçerik analizi., Yüksek lisans tezi, Doktora tezi, Kimya öğretmen eğitimi, İçerik analizi.

Kaynakça

• Abell, S. K. (2008). Twenty years later: Does pedagogical content knowledge remain a useful idea?. International Journal of Science Education, 30(10), 1405-1416.
• Ayaz, M. F., Oral, B., ve Söylemez, M. (2015). Türkiye’de öğretmen eğitimi ile ilgili yapılmış lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 14(2), 787-802.
• Balcı, A. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Pegem Akademi.
• Cemaloğlu, N., Kukul, V., Üstündağ, M. T., Güneş, E., ve Arslangilay, A. S. (2018). Eğiticilerin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarinin belirlenmesi: Bilecik ili örneği. Electronic Turkish Studies, 13(11), 399-420.
• Clandinin, D. & Husu, J. (2017). Mapping an international handbook of research in and for teacher education. In D. J. Clandinin & J. Husu The Sage handbook of research on teacher education (Vol. 2, pp. 1-22). 55 City Road, London: SAGE Publications Ltd doi: 10.4135/9781526402042.n1
• Çalik, M., & Sözbilir, M. (2014). Parameters of Content Analysis. Education and Science, 39(174), 33–38. https://doi.org/10.15390/EB.2014.3412
• Çiltaş, A., Güler, G., ve Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
• Gül, G. (2004). Birey toplum eğitim ve öğretmen. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 223-236.
• Kula, F., ve Sadi, Ö. (2016). Türk fen bilimleri eğitiminde araştırma ve yönelimler: 2005-2014 yılları arası bir içerik analizi. İlköğretim Online, 15(2). 594-614
• Kuzgun, Y. (1991). "Öğrencilerin Öğretmenlerden Bekledikleri ve Gözledikleri Davranışlar", Eğitimde Arayışlar I. Sempozyumu'nda sunulan bildiri. İstanbul: Kültür Koleji Eğitim Geliştirme Merkezi yayını,
• Küçüközer, A. (2016). Fen bilgisi eğitimi alanında yapılan doktora tezlerine bir bakış. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1), 107-141.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Öztürk, M., ve Sancak, S. (2007). Hizmet İçi Eğitim Uygulamalarinin Çalişma Hayatina Etkileri. Journal of Yasar University, 2(7), 761-794.
• Sarı, Ş. N. (2011). Türkiye’de Kimya Eğitimi Alanında 2000-2010 Yılları Arasında Yazılmış Yüksek Lisans Tezlerinin İçerik Analizi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., ve Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 428-449.
• Sözbilir, M., Kutu, H., Yasar, M. D. ve Arpacık, Ö. (2010). Dünyada ve Türkiye’de Kimya Eğitimi Araştırmalarında Genel Eğilimler. Dokuzuncu Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, İzmir.
• Sözbilir, M., Kutu, H. ve Yaşar, M. D. (2013). Türkiye’de kimya eğitimi araştırmalarının durumu ve eğilimler. M. Sözbilir (Ed). Türkiye’de kimya eğitimi (ss. 175- 204). İstanbul: Türkiye Kimya Derneği Yayın No: 22.
• Ulutaş, B., Üner, S., Turan Oluk, N., Yalçın Çelik, A., ve Akkuş, H. (2015). Türkiye'deki Kimya Eğitimi Makalelerinin İncelenmesi: 2000-2013. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2).141-160.
• Yavuz, S. (2017). Kimya eğitimi alanında kavram yanılgıları ile ilgili tamamlanmış tezler üzerine bir içerik analizi: Türkiye örneği (2005-2015). Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 957-974.
• Yücel-Toy, B. (2015). Türkiye’deki hizmet öncesi öğretmen eğitimi araştırmalarının tematik analizi ve öğretmen eğitimi politikalarının yansımaları. Eğitim ve Bilim, 40(178), 23-60.