Güzel Sanatlar Liseleri Piyano Eğitiminde Aksak Ritimlerin Kullanımı ve Başlangıç Düzeyi Aksak Ritimli Etüt ve Alıştırma Önerileri: Van ili örneği

Yıl 2022, Sayı: Özel Sayı - Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinin Kuruluşunun 40. Yıl Dönümü Şubat Özel Sayısı, 271 - 294, 15.02.2022

Fatih Marufoğlu Serap Yükrük

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1068108

Öz

Aksak ritimler, çağdaş çok sesli Türk müziği bestecileri tarafından da kullanılan Türk müziğinin en karakteristik özelliklerinden birisidir. Birçok besteci aksak ritimleri, yazdıkları eserleriyle repertuvara kazandırmışlardır. Bu çalışmada Türkiye’deki Güzel Sanatlar Lisesi (GSL) için piyano eğitiminde kullanılmak üzere başlangıç düzeyi aksak ritimli etüt ve alıştırmalar yazılmış ve piyano öğretmenlerinin görüşlerine sunulmuştur. Çalışma kapsamında GSL piyano kitaplarında aksak ritimlerin kullanımı incelenmiştir. Özellikle başlangıç seviyesinde aksak ritimde eser ve etüt sayısının azlığı fark edilerek, Türk müziğinde önemli bir yere sahip olan aksak ritimler üzerine bir çalışma disiplini oluşturmaya çalışılmıştır. Aksak ritimlerin öğretilmesini kolaylaştıracak etüt ve eserlerin yazılması amacıyla, buna yönelik ön çalışma egzersizleri ve etütler hazırlanmıştır. Bu etütler GSL’de görev yapan dört piyano öğretmeninin görüşlerine sunulmuştur. Öğretmenlerin önerileri doğrultusunda, bu etütlere öncü olacak en temel düzeyde alıştırmalar yazılmıştır. Araştırmacı tarafından alıştırmalar, çeşitli ritmik kombinasyonlar kullanılarak çeşitlendirilmiş ve öğretmenlerin görüşlerine sunulmuştur.
Elde edilen veriler sonucunda, öğretmenler hem öğrencilikleri sırasında hem de öğrencileri ile çalışırken düzeylerine uygun aksak ritimli eser ve etüt bulmakta zorluk yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca aksak ritimli etüt veya eserler çalışılırken zorlandıkları bazı noktalar olduğunu ve bu noktalara yönelik etüt ve alıştırmaların gerekli olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca, GSL piyano ders kitaplarında aksak ritimli eser ve etütleri, sayı ve içerik olarak yeterli bulmadıklarını belirtmişlerdir. Öğretmenler, bu çalışmanın konusu olan ve araştırmacı tarafından piyano için yazılan etüt ve alıştırmaların başlangıç seviyesinde, teknik olarak ve kullanılabilirlik açısından uygun olduğu konusunda görüş bildirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Piyano, aksak ritim, Güzel Sanatlar Lisesi, aksak etüt, Piyano, aksak ritim, Güzel Sanatlar Lisesi, aksak etüt

Kaynakça

• Akalın M. (2018). Anket- örnek açıklamalarıyla sosyal bilimlerde araştırma tekniği. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Akın, N. (1998). Türk piyano edebiyatında aksak ritimlerin kullanımı, Marmara Üniversitesi: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Baran, B. (2019). Güzel Sanatlar Lisesi müzik alanı 9.sınıf piyano ders kitabının içeriğinin incelenmesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Berg, B.L. (2001). Qualitative research methods for the social sciences. Boston: Ally and Bacon.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cangal, N. (2005). Müzik formları. İstanbul: Arkadaş Yayınları.
• Duran, O. A. (2018). Aksak tartımlar üzerine solfej metodu önerisi. Hacettepe Üniversitesi: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi.
• Feridunoğlu, L. Z. (2004). Müziğe giden yol. İstanbul: İnkılâp Kitabevi
• Haciyev. P. (2007). Müzik teorisi. (çev. Ahter Dönmez). İstanbul: Pan Yayınları.
• Hodier, A. (2016). Müzikte türler ve biçimler. (çev. İlhan Usmanbaş). İstanbul: PanYayinlari.
• Karoly, O. (2011). Müziğe giriş. (çev. Mehmet Nemutlu). İstanbul: Pan Yayınları.
• Mertkan, Ş. (2015). Karma araştırma tasarımı. Ankara: Pegem Akademi.
• Metin, M. (2015). Nicel veri toplama araçları. M. Metin(ed.) Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. (s.161-214). Ankara: Pegem Akademik.
• Özkan. İ. H. (2015). Türk musıkîsi nazariyatı ve usûlleri kudüm velveleleri, İstanbul: Ötüken Neşriyat
• Rodoplu. B, Yılmaz. N ve Özer Z. (2019). Orta Öğretim Güzel Sanatlar Lisesi 9 piyano ders kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://ders.eba.gov.tr/ders/proxy/VCollabPlayer_v0.0.757/index.html#/main/vcEbaSearch/2/piyano%25209/1?pageSize=24, Erişim Tarihi: 06.06.2020
• Rodoplu. B, Yılmaz. N. ve Özer Z. (2019). Orta Öğretim Güzel Sanatlar Lisesi 9 Türk sanat müziği ve Türk halk müziği piyano ders kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://ders.eba.gov.tr/ders/proxy/VCollabPlayer_v0.0.757/index.html#/main/vcEbaSearch/2/piyano%25209/1?pageSize=24, Erişim Tarihi: 06.06.2020
• Rodoplu. B, Yılmaz. N. ve Özer Z. (2019). Orta Öğretim Güzel Sanatlar Lisesi 10 piyano ders kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://ders.eba.gov.tr/ders/proxy/VCollabPlayer_v0.0.757/index.html#/main/vcEbaSearch/2/piyano%25209/1?pageSize=24 , Erişim Tarihi: 06.06.2020
• Rodoplu. B, Yılmaz. N. ve Özer Z. (2019). Orta Öğretim Güzel Sanatlar Lisesi 11 piyano ders kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://ders.eba.gov.tr/ders/proxy/VCollabPlayer_v0.0.757/index.html#/main/vcEbaSearch/2/piyano%25209/1?pageSize=24 , Erişim Tarihi: 06.06.2020
• Rodoplu. B, Yılmaz. N. ve Özer Z. (2019). Orta Öğretim Güzel Sanatlar Lisesi 12 seçmeli piyano ders kitabı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. https://ders.eba.gov.tr/ders/proxy/VCollabPlayer_v0.0.757/index.html#/main/vcEbaSearch/2/piyano%25209/1?pageSize=24 , Erişim Tarihi: 06.06.2020
• Ünal, B. D. (2020). Aksak tartımlar ve modalite üzerine teksesli dikte metodu önerisi. Hacettepe Üniversitesi: Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yin, R. (1994). Case study research: Design and Methods, USA: Sage.