Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Yenilikçilik Eğilimlerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 1, 72 - 94, 24.04.2024

Esra Yüceer , Songül Tümkaya

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1286798

Öz

Bu araştırmada, sınıf öğretmenlerinin mesleki yenilikçilik eğilim düzeylerini incelemek amaçlanmıştır. Sınıf öğretmenlerinin mesleki yenilikçilik eğilimleri cinsiyet, mesleki kıdem, eğitim düzeyi, görev yapılan kurum türü, öğretmenlik mesleğini isteyerek seçme durumu, görev yapılan yerleşim birimi, bir yıl içerisinde mesleki gelişim eğitimlerine katılma durumlarına göre ele alınmıştır. Araştırma nicel araştırma modellerinden betimsel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kullanılan veriler 2020-2021 Eğitim-Öğretim yılı Osmaniye İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı okullarda görev yapan 196 kadın, 164 erkek olmak üzere toplam 360 sınıf öğretmeninden elde edilmiştir. Araştırmada sınıf öğretmenlerinin mesleki yenilikçilik eğilimlerini belirlemek amacıyla “Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Yenilikçilik Eğilimleri Ölçeği”; demografik bilgileri belirlemek amacıyla “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik, t-testi, ANOVA, Ki-Kare analizi teknikleri kullanılmıştır. Analiz sonucunda elde edilen bulgulara göre, sınıf öğretmenlerinin meslek yenilikçilik düzeylerinin “ortanın üstünde iyi” olduğu tespit edilmiştir. Ölçek toplam puanına göre kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere oranla, özel okulda çalışan öğretmenlerin devlet okulunda çalışan öğretmenlere oranla daha yenilikçi oldukları anlaşılmıştır. Öğretmenlik mesleğini isteyerek seçen öğretmenlerin ve son bir yılda mesleki gelişim programına katılan öğretmenlerin mesleki yenilikçilik eğilimlerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin mesleki yenilikçilik eğilim puanları ile mesleki kıdem, eğitim düzeyi, görev yapılan yerleşim birimi arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmenleri, yenilikçilik, mesleki yenilikçilik

Investigation of Classroom Teachers’ Professional Innovation Tendencies

Öz

The aim of this research is to reveal the classroom teachers’ professional innovation tendencies. The professional innovativeness tendencies of classroom teachers’ were discussed according to gender, professional seniority, education level, type of institution, willingness to choose the teaching profession, location of employment, participation in professional development training within a year. In this study survey model, a quantitative research method, was used. Simple random sampling was used in picking the sample. The universe of the research consists of 360 classroom teachers whom 194 female and 166 male which were giving education in the province of Osmaniye in the academic year of 2020-2021. “Professional Innovation Tendency Scale of Classroom Teachers”, “Scale of Attitude Towards Distance Education” developed were used as data collection tools and "Personal Information Form” was used for demographic information in the research. In the analysis of the obtained data, descriptive analysis, One-Sample t- Test, One Way ANOVA and Chi-Square test were used. According to the data obtained as a result of the analysis, the professional innovativeness tendency of classroom teachers levels are detected as “good above average”. According to the scale of the professional innovativeness tendencies of the classroom teachers’ total score, it is seen that female teachers compared to male teachers and teachers working in private schools compared to teachers working in public schools are more innovative. Moreover it is determined that the professional innovativeness tendencies of teachers, really want to be a teacher by heart and the teachers participated in any professional development programs in the last year are higher. There is no significant difference between classroom teachers' professional innovativeness tendency scores and their age, professional seniority, level of education, location of employment, and professional development programs they have attended in the last year.

Anahtar Kelimeler

Class teachers, innovativeness, professional innovativeness

Kaynakça

• Abbak, Y. (2018). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme yeterlikleri ile yenilikçilik düzeylerinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Açıksöz-Alğın, P. (2023). Fen, teknoloji, matematik ve mühendislik (FeTeMM) eğitimi hakkında sınıf öğretmenlerinin farkındalıklarının ve ilkokul veli görüşlerinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Akdeniz, M. Y. (2020). İnovasyon eğitim programının öğretmenlerin bireysel yenilikçilik davranışlarına etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M., Öner, T., & Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu: “Günümüz modası mı yoksa gereksinim mi?”. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi STEM Merkezi. https://www.aydin.edu.tr/tr-tr/akademik/fakulteler/egitim/Documents/STEM%20E%C4%9Fitimi%20T%C3%BCrkiye%20Raporu.pdf
• Aktaş, Z. (2020). Ortaokul matematik öğretmenlerinin Eğitim Bilişim Ağını kullanma durumları ve bireysel yenilikçilik özellikleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Altıntaş-Yüksel, E. (2019). Sınıf öğretmenlerinin mesleki yenilikçilik eğilimleri ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Atlı, Y. & Mazman-Akar, S. G. (2019). Sınıf öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik özellikleri ile derste teknoloji kullanımına yönelik eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 1- 31. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/850118
• Avsec, S., & Ferk-Savec, V. (2021). Predictive modelling of pre-service science and technology teachers’ innovative behaviour. Journal of Baltic Science Education, 20(2), 171–183. http://oaji.net/articles/2021/987-1616865598.pdf
• Aydın, M. (2019). Okul müdürlerinin yenilikçilik algılarının incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Ayvaz-Can, A. (2020). Examination of the relationship between individual innovativeness levels and professional innovativeness tendencies of classroom teacher candidates. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 8(1), 1-17. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1239959.pdf
• Başturan, C., & Görgü, E. (2020). Öğretmenlerin mesleki sorun tanımları: Okul öncesi öğretmenleri bağlamında bir değerlendirme. Yaşadıkça Eğitim, 34(1), 79-98. https://journals.iku.edu.tr/yed/index.php/yed/article/view/163/128
• Bekleviş, F. (2007). Öğrencilerin mesleki ilgi alanları ve ailenin meslek seçimine etkisi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Özcan E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. & Kılıç-Çakmak, E. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Akademi.
• Boyacı, Z., Kılıç, A. & Şahin, Ş. (2016). Bireylerin geleceğinin şekillenmesine sınıf öğretmenlerinin etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25 (2), 701-718. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/304916
• Cerev, G. & Coşkun, S. (2020). Özel okul öğretmenlerinin çalışma sorunları üzerine nitel bir araştırma: Elazığ ili örneği. Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi, 7(13), 125-142. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1097859
• Cohen-Vogel, L., Cannata, M., Rutledge, S. A., & Socol, A. R. (2016). A model of continuous improvement in high schools: a process for research, innovation design, implementation, and scale. Teachers College Record. 118, 1–26. https://doi.org/10.1177/016146811611801301
• Demir, G. (2022). Fen eğitiminde kullanılan FETEMM eğitim yaklaşımının ulusal düzeydeki etkililiğinin incelenmesi: Bir metaanaliz çalışması.[Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi. Demir-Başaran, S. & Keleş, S. (2015). Who is innovative? examination of teachers' innovativeness level. Hacettepe University Journal of Education, 30(4),106-118. http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/1776-published.pdf
• Emo, W. (2015). Teachers’ motivations for initiating innovations. Journal of Educational Change, 16, 171–195. https://doi.org/10.1007/s10833-015-9243-7
• Eroğlu, M. (2019). Öğretmenlerin mesleki gelişime katılımlarıyla, mesleki gelişime yönelik tutumları, kendi kendine öğrenmeye hazırbulunuşlukları ve destekleyici okul özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Goldsmith, R. E. & Foxall, G. R. (2003). The measurement of innovativeness. In L. V. Shavinina (Ed.), The international handbook on innovation (pp. 321-330). Elsevier Science Ltd. https://www.academia.edu/83186200/The_Measurement_of_Innovativeness
• Görgülü, D., Küçükali, R., & Şükrü, A. D. A. (2013). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterlilikleri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 3(2), 53-71. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/71807
• Hill, H., & Cohen, D. K. (2005). Teaching teachers: Professional development to improve student achievement. Research Points, 3(1), 1-4. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED491587.pdf
• Israel, G. D. (1992). Determining sample size. University of Florida, IFAS Extension, PE0D6(April 2009), 1–5.
• İlhan-Fındıkoğlu, D. (2019). Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik profilleri, öğretme-öğrenme anlayışları ve yapılandırmacı öğrenme ortamlarını değerlendirmeleri arasındaki ilişki [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Kereluik, K., Mishra, P., Fahnoe, C. & Terry, L. (2013). What knowledge is of most worth: Teacher knowledge for 21st century learning. Journal of Digital Learning in Teacher Education, 29(4), 127-140. https://doi.org/10.1080/21532974.2013.10784716
• Kılıç, H. (2015). İlköğretim branş öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeyleri ve yaşam boyu öğrenme eğilimleri (Denizli ili örneği) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Kılıçer, K. (2011). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik profilleri [Yayınlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Kocabaş, İ. & Karaköse, T. (2005). Okul müdürlerinin tutum ve davranışlarının öğretmenlerin motivasyonuna etkisi (özel ve devlet okulu örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 79-93. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/256405
• Kocasaraç, H. & Karataş, H. (2018). Yenilikçi öğretmen özellikleri: bir ölçek geliştirme çalışması. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 34-57. https://doi.org/10.29065/usakead.349977
• Konokman, Y. G., Yokuş, G. & Yanpar-Yelken, T. (2016). Yenilikçi materyal tasarlamanın sınıf öğretmeni adaylarının yenilikçilik düzeylerine etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(3), 857-878. https://doi.org/10.14686/buefad.v5i3.5000203433
• Loogma, J., Kruusvall, J. & Ümarik, M. (2011). E-learning as innovation: exploring innovativeness of the VET teachers' community in Estonia. Computers & Education, 58(2), 808-817. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.10.005
• Lin, Q. (2022). The relationship between distributed leadership and teacher innovativeness: mediating roles of teacher autonomy and professional collaboration. Secondary Educational Psychology, 13:948152,1-11. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.948152
• MEB Stem Eğitimi Raporu (2016). Milli Eğitim Bakanlığı, Yenilikçi Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü. https://yegitek.meb.gov.tr/STEM_Egitimi_Raporu.pdf
• Mikhailova, O. B., Kudinov, S. I., & Jerez, K. G. M. (2015). Value-motivational characteristics of innovativeness as prospects for successful self-fulllment. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6(3S2), 105-112. https://doi.org/10.5901/mjss.2015.v6n3s2p105
• Ninlawana, G. (2015). Factors which affect teachers’ professional development in teaching innovation and educational technology in the 21st century under the bureau of special education. Office of the Basic Education Commission, 197,1732-1735. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.07.228
• Nisbet, R. I., & Collins, J. M. (1978). Barriers and resistance to innovation. Australian Journal of Teacher Education, 3(1), 2–29. https://doi.org/10.14221/ajte.1978v3n1.1
• Özer, D. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeylerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Özerbaş, M. A. & Kayabaşı, Y. (2019). Sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmen adaylarının bireysel yenilikçi profillerinin karşılaştırması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 17(2), 258-284. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/907039
• Pelenk, S. E. (2020). İnovatif (yenilikçi) insan kaynakları uygulamalarının yenilik kültürüne etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 237-261. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1200465
• Pişkin, Z. & Parlar, H. (2021). Toplumsal statü ve algı açısından öğretmenlik mesleğinin incelenmesi. Academic Platform Journal of Education and Change,4(1),1-28. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1200626
• Robbers, S., Evers, A. & Vermeulen, M. (2024). The design process of a questionnaire measuring teachers’ innovative behavior, Cogent Education, 11(1), 1-23. https://doi.org/10.1080/2331186X.2023.2283641
• Rogers, M. E. (1983). Diffusion of innovations (Third Edition), Free Press.https://teddykw2.files.wordpress.com/2012/07/everett-m-rogers-diffusion-of innovations.pdf
• Saraç, M. (2019). Öğretmenlerin yenilikçilik düzeylerinin incelenmesi [Yayınlanmamış tezsiz yüksek lisans projesi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Seker, S. E. (2014). Yenilik (innovation). YBS Ansiklopedi,1(2), 26-31. https://ybsansiklopedi.com/wp-content/uploads/2014/10/6y.pdf
• Senemoğlu, S. (2003). Türkiye’de sınıf öğretmeni yetiştirme uygulamaları, sorunlar, öneriler. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(5), 154-193. https://www.researchgate.net/publication/312553222_Turkiye'de_Sinif_Ogretmeni_Yetistirme_Uygulamalari_Sorunlari_Oneriler
• Simonović, N. (2021). Teachers’ key competencies for innovatıve Teaching. IJCRSEE,3. https://cyberleninka.ru/article/n/teachers-key-competencies-for-innovative-teaching
• Smith, R. W., Smith, K. A. & Wilmington, U. (2020). Opportunities and obstacles to making innovation a priority in education. Critical Questions in Education, 11(2), 167-178. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1268200.pdf
• Tatarinova, L. V., Rerke, V. I. & Bubnova, I. S. (2019). Innovative activity of teachers: Study and directions of development. Espacios, 40 (33),6. https://www.revistaespacios.com/a19v40n33/a19v40n33p06.pdf
• Thurlings, M., Evers, A. T. & Vermeulen, M. (2015). Toward a model of explaining teachers’ innovative behavior: A literature review. Educational Research, 85(3), 430–471. https://doi.org/10.3102/0034654314557949
• Tschannen-Moran, M. & Woolfolk-Hoy, A. (2001) Teacher efficacy: capturing an elusive concept. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805. https://mxtsch.people.wm.edu/Scholarship/TATE_TSECapturingAnElusiveConstruct.pdf
• Turiman, P., Omar, J., Daud, A. M., & Osman, K. (2012). Fostering the 21st century skills through scientific literacy and science process skills. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 59, 110–116. https://doi.org/10.1016/J.SBSPRO.2012.09.253
• Uştu, H. (2019). İlkokul düzeyinde bütünleşik STEM / STEAM etkinliklerinin uygulanması: Sınıf öğretmenleriyle bir eylem araştırması [Yayınlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Uzundal, M. (2021). Sınıf öğretmenlerinin iş motivasyonları ile mesleki yenilikçilik düzeyleri arasındaki ilişki [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Vatansever-Bayraktar, H. & Karabulut, A. (2020). Sınıf öğretmenlerinin yenilikçilik durumlarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(70), 671-691. https://doi.org/10.17719/jisr.2020.4125
• Yılmaz, F. , Soğukçeşme, G., Ayhan, N., Tuncay, S., Sancar, S. & Deniz, Y. (2014). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının mesleki yenilikçilik eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 259-276. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/183338
• Yüksel, R. (2020). Fen bilimleri öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik düzeyi, yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile STEM uygulamaları özyeterlik algıları ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Zhu, C., Wang, D., Cai, Y. & Engels, N. (2013). What core competencies are related to teachers’ innovative teaching? Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 41(1), 9–27. https://doi.org/10.1080/1359866X.2012.753984