KADDAFİ’NİN DÜŞÜŞÜ VE ORYANTALİZM

Yıl 2018, Sayı: 41, 227 - 244, 26.09.2018

Savaş Onur Şen

Öz

Batı’nın Doğu’ya bakma yöntemi olarak oryantalizm Doğu Halkları ve İslam Dünyası’na dair dar, kaba ve çarpıtılmış imajlar sunmaktadır. Oryantalist bakış açısı ve yaratılan imaj ve mitler aracılığıyla Doğu, manipülasyona ve müdahaleye açık hale gelmektedir. Sunulan imajlar vasıtasıyla, ötekileştirici, bağlamından uzaklaştırıcı ve işgalci bir söylem ortaya çıkmakta ve Doğu’ya ilişkin kanaatlerin oluşmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu süreç siyasi, iktisadi ve sosyo kültürel alanda da işlevini sürdürmektedir. Libya 2011 yılında çatışma ve katliamlara sahne olmuş ve Libya Lideri Muammer Kaddafi aynı yıl isyancıların elinde can vermiştir. Kaddafi’nin son anları isyancılardan birinin cep telefonu ile çektiği görüntülerden fotoğraflanarak servis edilmiş ve bu görüntüler tüm dünya basınında yer almıştır. Kaddafi’nin düşüşüne kadar ilerleyen süreç “Arap Baharı” olgusu ile birlikte anılmaktadır ancak tarihsel kökenleri ve bu süreçte yaşananlar farklı boyutlarıyla değerlendirilmelidir. Bu çalışma Muammer Kaddafi’nin düşüşü ile sonuçlanan sürecin arka planını, bu süreçte oryantalizmin oynadığı rolü ve İslam ve Doğu’ya ilişkin yaratılan imaj ve mitleri incelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Oryantalizm, Libya, Mit

Kaynakça

• Adorno, T. ve Horkheimer M. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği: Felsefi Fragmanlar. Ülner, N. ve Öztarhan Karadoğan E. (Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Alemdar, K. ve Erdoğan, İ. (2002). Öteki Kuram. Ankara: Erk Yayınları. Berger, J. (1998). O Ana Adanmış. Salman, Y. Sökmen, M. G. (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. Burke, P. (2003). Tarihin Görgü Tanıkları. Yelçe, Z. (Çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi. Chomsky, N. (2004). Korsanlar ve İmparatorlar. Ünsal F(Çev.). İstanbul: Yeni Zamanlar Yayınları. Çam, Ş. (2008). Medya Çalışmalarında İdeoloji, Epistemolojik ve Metodolojik Sorunlar. Ankara: DeKi. Daily Mail. (2011). Stop the unjust war on Libya... and good luck with the election: Gaddafi’s rambling, error-strewn letter to Barack Obama. 7 Nisan 2011. Erişim: http://www.dailymail.co.uk/news/article-1374315/Gaddafis-letter-Barack-Obama-calls-end-unjust-war.html Erhat, A. (1984). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi. Fiske, J. (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş. İrvan S. (Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Hobsbawm, E. (2011). Yeni Yüzyılın Eşiğinde. Yıldız İ. (Çev.). İstanbul: Yordam Kitap. Huffington Post. (2011) Obama On Muammar Gaddafi Death: President Obama Addresses Death Of Libyan Leader. 20 Eylül 2011. Erişim: http://www.huffingtonpost.com/2011/10/20/obama-muammar-gaddafi-dead_n_1022106.html Olgun, C. K. (2008). Schiller ve Zihin Yönlendirenler. Sosyoloji Notları Dergisi, 2008 (4), 40-45. Prashad, V. (2012). Arap Baharı Libya Kışı, Alpagut Ş. (Çev.). İstanbul: Yordam Kitap. Petras J. (2011) Libya Başkaldıran Arap Halkına Bir Gözdağıdır. Erişim: http://www.sendika.org/2011/09/libya-baskaldiran-arap-halkina-bir-gozdagidir-james-petras/ Said, E. (2000). Haberlerin Ağında İslam. Alatlı A. (Çev.). İstanbul, Babil Yayınları. Said, E. (1989). Oryantalizm: Sömürgeciliğin Keşif Kolu. Ayaz S. (Çev.). İstanbul: Pınar Yayınları. Sezgin, T. (2011). Libya Ülke Raporu 2011. Ankara: T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi. Wallerstein, I. (2007). Avrupa Evrenselciliği: İktidarın Retoriği. Önal S. (Çev.). İstanbul: Aram Yayıncılık. Wallerstein I. (2011). Büyük Libya Aldatmacası. Erişim: http://www.sendika.org/2011/04/buyuk-libya-aldatmacasi-immanuel-wallerstein/ Görsel Kaynaklar Görsel I. Fotoğrafçı bilinmiyor, 1967 http://www.latinamericanstudies.org/che-autopsy.htm Erişim: 24.07.2018 Görsel II. Rembrandt van Rijn, “The Anatomy Lesson Of Dr Nicolaes Tulp”, 1632, https://www.rembrandthuis.nl/en/rembrandt-2/rembrandt-the-artist/most-important-works/the-anatomy-lesson-of-dr-nicolaes-tulp/ Erişim: 24.07.2018 Görsel III. Fotoğrafçı bilinmiyor, 2003 https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Red_Dawn#/media/File:SaddamSpiderHole.jpg Erişim: 24.07.2018 Görsel IV. Jerom Delay, 2003 https://www.bostonglobe.com/2011/12/15/iraqwarslider-gallery/GH1xqJRdH9uEx8Rfoz6UEM/story.html?pic=3 Erişim: 24.07.2018 Görsel V. Time Dergisi Kapak, 04.10.2003 http://content.time.com/time/covers/0,16641,20030310,00.html Erişim: 24.07.2018 Görsel VI. Time Dergisi Kapak, 05.09.2011 https://www.timecoverstore.com/the-world-after-gaddafi-2011-09-05 Erişim: 24.07.2018 Görsel VII. Philippe Desmazes, 2011, https://www.gettyimages.com/event/libyan-forces-capture-muammar-gaddafi-129913325#/the-body-of-ousted-libyan-strongman-moamer-kadhafi-lies-on-a-mattress-picture-id129891742 Erişim: 24.07.2018 Görsel VIII. Michelangelo Merisi da Caravaggio, David with the Head of Goliath, 1610, http://www.caravaggio.org/david-with-the-head-of-goliath.jsp#prettyPhoto Erişim: 24.07.2018 Görsel IX. Michelangelo Merisi da Caravaggio, David with the head of Goliath, 1600, https://www.museodelprado.es/en/the-collection/art-work/david-with-the-head-of-goliath/c3895900-73d4-4257-97fb-240e3aaf0402 Erişim: 24.07.2018