KIRSAL KESİMDE GÖREV YAPAN TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ (MUŞ İLİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2019, Sayı: 43, 151 - 171, 27.03.2019

Bünyamin Sarikaya

Öz

Türkçe
dersi bir bilgi değil beceri dersidir. Bu becerinin de ortaya çıkarılmasında
okullarda görev yapan Türkçe öğretmenleri büyük sorumluluk taşır. Türkçe
öğretmenlerinin Türkçe derslerinde yararlı olabilmeleri için her şeyden önce
kendilerini yetiştirmeleri ve öğrencilerinin Türkçe dersleriyle ilgili
yaşadıkları sorunları bilmeleri gerekir. Bu çalışmada Muş ili merkezine bağlı
köylerde görev yapan Türkçe öğretmenlerinin Türkçe öğretiminde yaşadıkları
sorunlar ve çözüm önerilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç
doğrultusunda görüşme tekniğinin kullanıldığı araştırmanın çalışma grubunu 12
Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı
yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler araştırmacı
tarafından betimsel analize göre sınıflandırılmış ve kodlanmıştır. Çalışma
sonucunda kırsal kesimde görev yapan Türkçe öğretmenlerinin Türkçe öğretiminde
birçok sorunla karşılaştığı tespit edilmiştir. Bu sorunlar konuşma, dinleme,
yazma ve okuma becerileri doğrultusunda ele alınmıştır. Özellikle yazma ve
okuma eğitimi alanlarında ciddi sorunlar yaşandığı bulgulanmıştır. Ulaşılan
sonuçlar alanyazın doğrultusunda tartışılmıştır. Yaşanılan sorunlar
doğrultusunda Türkçe öğretmenleri ailelere, okul yönetimlerine, üniversitelere,
Milli Eğitim Bakanlığına çeşitli önerilerde bulunmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Türkçe Öğretimi, Sorun, Türkçe Öğretmenleri, Kırsal Kesim

Kaynakça

• Acat, M. B. (2008). Anlamı Bilinmeyen Kelimelerin Öğretiminde Kavram Haritalarının Etkililiği. Eğitim Araştırmaları, 33(2), 1-16. Akkaya, A. (2012). Öğretmen Adaylarının Konuşma Sorunlarına İlişkin Görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), 405-420. Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2011). Yazılı ve Sözlü Anlatım (16. Baskı). Ankara: Akçağ. Akyol, H. (1997). Kelime Öğretimi. Millî Eğitim Dergisi. 134. ______. (2008). Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kök Yay. Akyol, H. ve Kırkkılıç, A. (Ed.). (2007). İlköğretimde Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi. Aslan, S. (2013). Birleştirilmiş Sınıflarda Görev Yapan Öğretmenlerin “Öğretmen” Kavramı İle İlgili Algılarının Metaforik İncelenmesi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8 (6), 43-59. Aytan, T. ve Güney, N. (2012). Türkçe Öğretiminde Aktif Öğrenme Uygulamaları Dinleme Becerisi. Ankara: Nobel. Bağcı, H. (2010). İlköğretim 2. Kademe Öğrencilerinin Okumaya Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi. e-Journal of New World Sciences Academy (NWSA), 5 (4), 2018-2033. Bulut, K. & Coşkun, H. (2018). Kırsal Kesime Atanan Türkçe ve Sınıf Öğretmenlerinin Mesleğe Uyum Süreci. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 8(1), 159-185. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, B., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. İ. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Demirel, Ö. (1993). İlköğretim okullarında Türkçe Öğretimi ve Sorunları. İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi ve Sorunları Türk Eğitim Derneği XI. Öğretim Toplantısı. (Yayına Hazırlayan: A. Ferhan Oğuzkan), Türk Eğitim Derneği Öğretim Dizisi No:11, Ankara: Şafak. Devine, G. T. (1967). Listening. Review of Educational Research, Vol. 37, no.2. Gordon, T. (1999). Etkili Öğretmenlik Eğitimi. Aksay, E. (Çev.). İstanbul: Sistem. Göçer, A. (2010). Türkçe Öğretiminde Yazma Eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Volum 3, 178-195. Gündemir, Y. (2002). İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Becerilerinin Gelişimlerinin Ölçülmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Hildebrand, V. (1981). Introduction to Early Childhood Education, Edition 3, Macmillan Publ, New York. Işık, R. & Erdem, İ. (2016). Türkçe Öğretiminde Karşılaşılan Sorunların Öğretmen Görüşlerine Göre Belirlenmesi (Muş İli Örneği). Turkısh Studies. ISSN: 1308-2140. 11 (3). 1309-1332. Karakuş, E. ve Taş, H. (2007). Türkçe Öğretimi Etkinlikleri. Ankara: Nobel. Kardaş, M.N. ve Harre, T. (2015). 6-8 Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dinleme/İzleme Becerilerini Geliştirmeye Yönelik Etkinlik Önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (13), 264-291. Kartal, A. F. (2003). Iğdır ili ilköğretim Okullarının II. Kademe VI. Sınıflarında Okuma ve Yazma Derslerinde Karşılaşılan Sorunları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1995). Türkçe Öğretimi. Ankara: Engin. Kurudayıoğlu, M. ve Kana, F. (2013). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dinleme Becerisi ve Dinleme Eğitimi Özyeterlik Algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (2), 243-258. MEB. (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6,7,8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB. Muhcu, G. (1997). İlkokul Öğretmenlerinin Türkçe Öğretiminde Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm için Öneriler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Okur, A. (2013). Yaşam Boyu Okuma İçin Okuma Öğretimi. Alpaslan Okur (Ed.), Yaşam Boyu Okuma Eğitimi içinde. Ankara: Pegem Akademi. Özçiçek, N. (1983). Orta Okullarda Türkçe Öğretiminin Etkinliliği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara. Özdemir, E. (1993). Türkçe Öğretiminde Karşılaşılan Güçlükler ve Çözüm Önerileri. İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi ve Sorunları Türk Eğitim Derneği XI. Öğretim Toplantısı. (Yayına Hazırlayan: A. Ferhan Oğuzkan), Türk Eğitim Derneği Öğretim Dizisi No:11, Ankara: Şafak. Sever, S. (2004). Bilimsel Gelişmeler Karsısında Anadili Öğretiminin Sorumluluğu. Dil ve Dilimiz Türkçe. Tam Metini içinde (19-40). ______. (2011). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı. Susar, F. (2000). Türkçe Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar ve Bu Sorunların Öğretmen Performansına Etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli. Şahin, A. (2009) İlk okuma ve yazma öğretimi programının bilimsel araştırma sonuçlarına göre değerlendirilmesi. İkinci Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı Bildirileri Tam Metin içinde (s. 99-108). ______. (2010). Kırsal Kesimde Görev Yapan Öğretmenlerin İlk Okuma ve Yazma Öğretiminde Karşılaştıkları Problemler. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 1C0234, 5, (4), 1738-1750. Tağa, T. ve Ünlü, S. (2013). Yazma Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar Üzerine Bir İnceleme. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 8 (8), 1285-1299. Temizyürek, F., Erdem, İ. ve Temizkan, M. ( 2014). Konuşma Eğitimi(5.Baskı). Ankara: Pegem Akademi. Tok, M. ve Ünlü, S. (2014). Yazma Becerisi Sorunlarının İlkokul, Ortaokul ve Lise Öğretmenlerinin Görüşleri Doğrultusunda Karşılaştırılmalı Olarak Değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (50), 73-95. Uşaklı, H. (2005). İzmir İlinde Göç Alan Bölgelerdeki İlköğretim Okullarında (II) Türkçe Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar Ve Çözüm Önerileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Uygun, M. ve Katrancı, M. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Türkçe Derslerinde Karşılaştıkları Sorunlara İlişkin Görüşleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi SBE Dergisi 4 (1), 255‐270. Ünalan, Ş. (2001). Türkçe Öğretimi (Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara: Nobel. Yalar, T. (2010). İlköğretim 3. Sınıflarda Türkçe Dersi Öğretiminde Karşılaşılan Sorunların Öğretmen Görüşlerine Göre Belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (2), 30-41. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin. Yıldız, C., Okur, A., Arı, G. ve Yılmaz, Y. (2013). Yeni Programa Göre Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.