DİYARBAKIR’DA KÜLTÜREL MÜZİK ÇEŞİTLİLİĞİ VE GELENEKSEL HALK MÜZİĞİNE TESİRLERİ

Yıl 2019, Sayı: 44, 153 - 170, 30.06.2019

Songül Çakmak

Öz

Bu
çalışmanın amacı, etnomüzikoloji araştırmalarında anahtar bir rol üstlenen
kültürel müzik çeşitliliği ve geleneksel müzik birlikteliğine odaklanarak her
iki yaklaşım üzerinden gerçekleşen müziğin kültürel çalışmalardaki yerini açığa
çıkarmaktır. Burada çoklu müzik kültür olgusu yer ve mekâna bağlı olarak
gelişen bir müziksel etkinliği temsil ederken, yerel ezgiler yine bir yerleşim
üzerinden gerçekleşen yeni duyusal tasarımların ifadesi olarak
kullanılmaktadır. Her iki kavram da belirli bir coğrafyaya, aidiyet üzerinden
gerçekleşen kültürel kimlik ve mirasa dayanır. Ayrıca modern-gelenek
diyalektiği ile yerel-küresel ilişkisi çok dilli müzik ve geleneksel müzik için
belirleyici bir işleve sahiptir. Kendisini egemen kültürün dışında
tanımlayan/gören toplulukların müziksel bir etkinliğin çevresinde kümelenmesi
ve bu müziğe manevi bir önem atfetmesi çeşitlilik ve çoklu kültürel müziği
oluşturan faktörler arasındadır. Burada ortaya konulan nitel çalışma sonucu; Çok
kültürlü yaşam pratiğine sahip illerin kültürel çeşitlilik yönünden zengin
olduğu ve bu zenginliği özellikle sanatsal üretime dönüştürebildiği görülmüştür.
Diyarbakır’da kültürel müziğin son yıllarda geleneksel müzik çalışmalarının
ayrılmaz bir parçası olan kültürel müzikte çeşitliliğe ve senteze olumlu yönde
yol açtığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

geleneksel müzik, çoklu kimlik, kültürel çeşitlilik, Diyarbakır, kültürel müzikoloji

Kaynakça

• Adorno, T. L.W. (2003). Kültür Endüstrisini Yeniden Düşünürken, Bülent O. D. (Çev.). Cogito, 36 Alan, P. M. (1980). The Anthropology Of Musıc, Northwestern University Press. Blacking, J. (2000). How Musical Is Man, Seattle: Universit y of Washington: Press. Bohlman, P. V. (2002). Dünya Müziği. Gür, H. (Çev.). Ankara: Dost. Çağlayan, E. (2014). Cumhuriyet’in Diyarbakır’da Kimlik İnşası (1923-1950), İstanbul: İletişim. Duygulu, M. (2004). Ahmed Adnan Saygun’un Folklor ve Etnomüzikoloji Çalışmaları Üzerine, Ahmed Adnan Saygun, Biyografya 5, 69-83: İstanbul: Bağlam. Ekici, M. (2013). Halk Bilgisi (Folklor) Derleme ve İnceleme Yöntemleri, Ankara: Geleneksel. Fay, B. (2001). Çağdaş Sosyal Bilimler Felsefesi, Çokkültürlü Bir Yaklaşım, Türkmen, İ. (Çev.). İstanbul: Ayrıntı. Ferris, W. R. (1997). Halk Şarkıları ve Kültür: Charles Seeger ve Alan Lomax. Mirzaoğlu, F. G. (Çev.). Millî Folklor Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi. 34, 87-93. Günay, E. (2011). Müzik Sosyolojisi, Sosyolojiden Müzik Kültürüne Bir Bakış. İstanbul: Bağlam. Kaplan, A. (2013). Kültürel Müzikoloji. İstanbul: Bağlam. Meyer, L. B. (1960). Universalismand Relativism in the Study of Ethnic Music. Ethnomusicology, S. 4(2). Oğuz, E.S. (2011). Toplum Bilimlerinde Kültür Kavramı. EFD/JFL, Edebiyat Fakültesi Dergisi / Journal of Faculty of Letters. 28 (2). Stone, R.M. (2008). Theory For Ethnomusicology, Pearson Prentice Hall, Upper Saddle River. Strauss, C. L. (2014). Modern Dünyanın Sorunları Karşısında Antropoloji, Terzi, A. (Çev.). İstanbul: Metis. Tanpınar, A.H. (2001). 19.Asır Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Çağlayan. Tomlinson, J. (2004). Küreselleşme ve Kültür, İstanbul: Ayrıntı. Yanık, C. (2013). Dünyada ve Türkiye’de Çokkültürlülük, Ankara: Sentez. Elektronik kaynaklar https://www.youtube.com/watch?v=fuF76dOIw_YErişim tarihi, 08.04.2017 https://www.evrensel.net/haber/110883/diyarbakir-onnik-ve-ara-dinkjianla-hasret-giderdi Erişim tarihi; 08.04.2017 http://www.haber7.com/muzik/haber/966296-mardin-diller-ve-dinler-korosu-kuruldu Erişim tarihi: 08.04.2017 http://www.haberler.com/diyarbakir-da-7-dilde-halk-sarkilari-konseri-5997817-haberi/Erişim tarihi: 09.04.2017