Covid-19 Salgınında Markaların Twitter Kullanımları Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2020, Sayı: Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 429 - 458, 15.07.2020

Beris Artan Özoran

Öz

Tüketim anlayışındaki değişimle birlikte, tüketicilerin markalardan beklentileri de dönüşmektedir. “İhtiyaç temelli” tüketimden, “anlam temelli” tüketime geçişle birlikte, artan sayıda tüketici markalardan sosyal sorunların çözümü konusunda duyarlı olmalarını sorumluluk almalarını beklemektedir. Markaların toplumsal sorunlara yönelik tutumları özellikle kriz dönemlerinde daha önemli hale gelmektedir. Covid-19 virüsü ortaya çıkışından kısa bir süre sonra, bütün dünyanın ortak sorunu haline gelmiştir. Salgının pek çok ülkede ekonomik, siyasi, toplumsal ve kültürel etkileri olmuştur. Bu dönemde markaların salgına yönelik tutumu ve izlediği iletişim stratejisi, markanın geleceği için büyük bir önem taşımaktadır. Makale kapsamında Türkiye’nin en değerli 10 markasının (Brandfinance, 2019) salgının ilk iki ayındaki Twitter paylaşımlarının incelenmesi amaçlanmaktadır. Nicel ve nitel içerik analizi yöntemiyle 10 markanın paylaştığı 510 tweet, belirlenen kategoriler çerçevesinde incelenmiştir. Sonuç olarak, markaların paylaşımlarının büyük oranda salgın ile bağlantılı olduğu görülmüştür. En çok beğeni alan kategoriler “sağlık çalışanlarına teşekkür”, “çalışanlarına teşekkür” ve “umut mesajı” içeren paylaşımlarken; en çok yorum alan paylaşımların “ücretsiz yapılan uygulamalar” ve “ekonomik destek” ile ilgili olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

marka, tüketim, kriz, twitter

Kaynakça

• Arslan, E. (2020). Çalışanına Sahip Çıkan Markalar. Marketing Türkiye, Haziran 2020, 50-69.
• Atabek, G.Ş. ve Atabek Ü. (2007). Medya Metinlerini Çözümlemek. Ankara: Siyasal.
• Barton, R. vd. (2018). From Me to We: The Rise of Purpose-led Brand. Accenture Strategy. https://www.accenture.com/_acnmedia/thought-leadership- assets/pdf/accenture-competitiveagility-gcpr-pov.pdf (Erişim tarihi: 05.06.2020).
• Baudrillard, J. (2008). Tüketim Toplumu. H. Deliceçaylı & F. Keskin (Trans.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2000). Siyaset Arayışı. Birkan, T. (Çev.). İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Bauman, Z. (2009). Akışkan Aşk. Ergüden, I. (Çev.). İstanbul: Versus Kitap.
• Beck, U. (2011). Risk Toplumu. Özdoğan K. ve Doğan, B. (Çev.). İstanbul: İthaki
• Bocock, R. (1997). Tüketim. Kutluk, İ. (Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Brandfinance. (2019). Turkey 100-2019 https://brandfinance.com/images/upload/turkey_100.pdf (Erişim tarihi: 08.06.2020).
• Cone/Porter Novelli Purpose Study: How to Build Deeper Bonds, Amplify Your Message and Expand Your Consumer Base. (2018). https://static1.squarespace.com/static/56b4a7472b8dde3df5b7013f/t/5c66ce8dfa0d600c4f44d4ce/1550241426931/021319_PurposeStudy_Single.pdf (Erişim tarihi: 08.06.2020).
• Çetintaş, B. (2019). Diyalojik Paydaş İletişimi için Twitter Kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), 83-96.
• De Bettignies, H.C. ve Lepineux, F. (2009). Can Multinational Corporations Afford to Ignore the Global Common Good? 1. Business and Society Review, 114(2), 153-182.
• Diker, E. ve Çelik, F. (2020). Covid-19 Sürecinde Sosyal Medya Kullanımı. BrandMap.
• Drucker, P. (2003). Geleceğin Toplumunda Yönetim. Zaman, M. (Çev.). İstanbul: Hayat Yayınları.
• Edelman. (2017). Earned Brand. https://www.edelman.com/research/earned-brand-2017 (Erişim tarihi: 01.05.2020)
• Edelman. (2018). Earned Brand. https://www.edelman.com/sites/g/files/aatuss191/files/201810/2018_Edelman_Earned_Brand_Global_Report.pdf (Erişim tarihi: 02.05.2020).
• Edelman. (2020). Trust Barometer Report. https://www.edelman.com/research/covid-19-brand-trust-report (Erişim tarihi: 03.05.2020).
• Globescan. (2020). Brand Purpose in Divided Times. https://globescan.com/wpcontent/uploads/2017/11/BBMG_GlobeScan_BrandPurposeReport_2017-1.pdf (Erişim tarihi: 03.05.2020).
• Greenspan, A. (2008). Türbülans Çağı: Yeni Bir Dünya Serüveni. Miler, N. (Çev.). İstanbul: Boyner Yayınları.
• Huberman, L. (2009). Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Hughes, B. (2016). “Why Corporate Brand Strategy is Essential for Brand Strategy”. HuffPost. https://www.huffpost.com/entry/why-corporate-social-resp_b_9282246 (Erişim tarihi: 03.05.2020).
• Ipsos. (2020). Covid-19 Dönemi ve Evdeki Keşifler https://www.ipsos.com/sites/default/files/ipsossia_trends_6nisan2020.pdf (Erişim tarihi: 03.06.2020).
• Kam, C. D., ve Diechert, M. (2019). Boycotting, Buycotting, and the Psychology of Political Consumerism. The Journal of Politics, 82(1), 1-35.
• Kolster, T. (2020). Toplumsal Fayda Ticari Getirilerin Önüne Geçiyor. Marketing Türkiye, Haziran 2020, 19-21.
• Kotler, P. (2020). The Consumer in the Age of Coronovirus. Journal of Creating Value, 6(1), 12-15.
• Kotler, P. vd. (2004). Pazarlama 3.0. İstanbul: Optimist Yayınları.
• Kotler, P. ve Caslione, J. A. (2010). Kaos Yönetimi: Çalkantılar Çağında Yönetim ve Pazarlama. Dündar, K. (Çev.). İstanbul: Optimist Yayınları.
• Kotler, P. ve Sarkar, C. (2017). Finally, Brand Activism. The Marketing Journal. https://www.marketingjournal.org/finally-brand-activism-philip-kotler-and-christian-sarkar/ (Erişim tarihi: 15.04.2020).
• Lambert, J. ve Hessler, B. (2018). Digital Storytelling: Capturing Lives, Creating Community. Routledge.
• Murphy, C., Naert, S. ve Strong, C. (2020). Coronavirus and Behavior Change. https://www.ipsos.com/sites/default/files/ct/publication/documents/2020-03/ipsos- coronavirus-behavior-change.pdf (Erişim tarihi: 03.05.2020).
• Odabaşı, Y. (2013). Tüketim Kültürü:Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Özüşen, B.ve Yıldız, Z. (2012). Buzul Çağı’ndan İlk Çağ’a Tüketimin Tarihi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 4 (7), 1-16.
• Perdana, R. S.ve Pinandito, A. (2018). Combining Likes-Retweet Analysis and Naive Bayes Classifier within Twitter for Sentiment Analysis. Journal of Telecommunication, Electronic and Computer Engineering, 10(1), 41-46.
• Peterson, M. (2006). Consumption of Everyday Life. New York: Routledge.
• Ritzer, G. (1997). Postmodern Social Theory. New York: The Mcgraw-Hill.
• Statista. (2020). In-home Media Consumption due to the Coronavirus Outbreak Among Internet Users Worldwide As of March. https://www.statista.com/statistics/1106498/home-media-consumption-coronavirus-worldwide-by-country/ (Erişim tarihi: 03.05.2020).
• Williams, R. (2012). Anahtar Sözcükler. Kılıç S. (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Worldometers. (2020). Coronavirus Cases. https://www.worldometers.info/coronavirus/. (Erişim tarihi: 04.07.2020).