Öz
Kahve, 16. Yüzyılda gündelik hayatın içine yerleşerek, sohbetin, sosyalleşmenin, zihinsel rahatlamanın ve konukseverliğin bir simgesi olarak kabul görmüştür. Kahvenin insanlar üzerindeki bu büyülü etkisi, kahvehanelerin ortaya çıkmasını sağladı. Bu çalışmada, kahvenin kökeni, kahvehanelerin ortaya çıkışını, Osmanlıdan günümüze kahvehaneler ve Osmanlı döneminde Kahire, Halep, Şam, Selanik ve İran kahvehanelerine değinilmiş. Kahvenin İstanbul’a gelişi ve İstanbul kahvehaneleri söz konusu edilmiş ve çalışmanın asıl konusunu oluşturan resim sanatında kahve ve kahvehane konusu bağlamında, Avrupalı ressamların resimlerinde bar, kafe, kırathane, kahve ve kahvehane mekanlarını resimlerine konu edinen, Jean-Léon Gerome, Jose Benlliure Gil, Edwin Lord Weeks, Ludwing Deutsch, William Henry Bartlett, Ivan Konstantinovich Aıvazosky, Charles Emile, Carl Spıtzwing Wolfsfield Eric gibi sanatçıların eserlerine yer verilerek, Paul Cezanne ve Vincent van Gogh’un birer eseri açıklanmaya çalışılmıştır. Türk resminde ise kahvehane konusunu resmeden, Osman Hamdi Bey, Hoca Ali Rıza, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Sabri Fettah Berkel, Nedim Günsür, Fikret Muallâ, Fevzi Karakoç, Mehmet Başbuğ ve Mehmet Göktepe gibi ressamların kahvehaneyi konu alan eserleri değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Kaynakça
- Hattox, R. S. (1998). Kahve ve Kahvehaneler. Elhüseyni,N. (Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. 38.
- Birsel, S. (2002). Kahveler Kitabı. İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Desmet, G. ve Helene, G.F. (1999). Doğu’da Kahve ve Kahvehaneler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Şen, K. (2005). Telvenin İzinde. İstanbul: Apa Yayıcılık.
- Yaşar, A. (2018). Osmanlı Kahvehaneleri. İstanbul: Kitap Yayınevi.
- Sajdı, D. (2014). Osmanlı Laleleri, Osmanlı Kahvehaneleri. Onacak, A. (Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
- Erhan, K. (1980). Hoca Ali Rıza. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Özsezgin, K. (1998). Cumhuriyetin 75. Yılında Türk Resmi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
- Ayan, A. (2006). Nedim Günsür Retrospektif Sergisi. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
- Berk, N. ve Koloğlu, O. (1971). Fikret Mualla Hayatı-Sanatı-Eserleri. İstanbul: Milliyet Yayınları.
- Zeytinoğlu, E. (2016). Kahvehaneler - Mehmet Göktepe. İstanbul: Sergi Kataloğu.
- Göktepe, M. (2018). Cumhuriyet Dönemi Türk Resminde İnsan Figürü. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Eser Metni) . Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi / Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
- Rubin, J. H. (2015). İzlenimcilik Nasıl Okunur. Kazancı. F.T (Çev.). İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
- Göktepe, M. (2020). Romantizm Sanat Akımı ve Sanatçıları Üzerine Bir Değerlendirme. Journal of Arts, 1, 45-66.
Öz
Coffee has been accepted as a symbol for chatting, socialization, mental relaxation, and hospitality by settling into daily life in the 16th century. This magical effect of coffee on people led to the emergence of coffeehouses. The present study aims to discuss the following aspects with regard to coffee: the origin and emergence of coffee. The existence of coffeehouses has been mentioned in different parts of the world in the Ottoman period, some of them were Cairo, Aleppo, Damascus, Thessaloniki, and Iran. This study investigates coffeehouse and their arrival to İstanbul, within this context it also refers to paintings of European painters such as Edwin Lord Weeks, Ludwing Deutsch, William Henry Bartlett, Ivan Konstantinovich Aıvazosky, Charles Emile, Carl Spitzwing Wolfsfield Eric who use bars, cafeterias, kırathane’s, coffee and coffeehouses in their paintings and also mention is made to Paul Cezanne and Vincent van Gogh's works. In the realism of Turkish paintings, the works of painters 18such as Osman Hamdi Bey, Hoca Ali Rıza, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Sabri Fettah Berkel, Nedim Günsür, Fikret Muallâ, Fevzi Karakoç, Mehmet Başbuğ, and Mehmet Göktepe have been included.
Kaynakça
- Hattox, R. S. (1998). Kahve ve Kahvehaneler. Elhüseyni,N. (Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. 38.
- Birsel, S. (2002). Kahveler Kitabı. İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Desmet, G. ve Helene, G.F. (1999). Doğu’da Kahve ve Kahvehaneler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Şen, K. (2005). Telvenin İzinde. İstanbul: Apa Yayıcılık.
- Yaşar, A. (2018). Osmanlı Kahvehaneleri. İstanbul: Kitap Yayınevi.
- Sajdı, D. (2014). Osmanlı Laleleri, Osmanlı Kahvehaneleri. Onacak, A. (Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
- Erhan, K. (1980). Hoca Ali Rıza. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Özsezgin, K. (1998). Cumhuriyetin 75. Yılında Türk Resmi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
- Ayan, A. (2006). Nedim Günsür Retrospektif Sergisi. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
- Berk, N. ve Koloğlu, O. (1971). Fikret Mualla Hayatı-Sanatı-Eserleri. İstanbul: Milliyet Yayınları.
- Zeytinoğlu, E. (2016). Kahvehaneler - Mehmet Göktepe. İstanbul: Sergi Kataloğu.
- Göktepe, M. (2018). Cumhuriyet Dönemi Türk Resminde İnsan Figürü. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Eser Metni) . Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi / Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
- Rubin, J. H. (2015). İzlenimcilik Nasıl Okunur. Kazancı. F.T (Çev.). İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
- Göktepe, M. (2020). Romantizm Sanat Akımı ve Sanatçıları Üzerine Bir Değerlendirme. Journal of Arts, 1, 45-66.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Tam Sayı |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Mayıs 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Sayı: 50 |
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.