Erdem Arayışında Erdemsizler Ülkesi

Yıl 2022, Sayı: 55, 73 - 88, 30.04.2022

Tahir Zorkul , Mihriban Erdem

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1111593

Öz

Ütopyalar kurgulanmış, hayali ve ideal toplum tasarımları olarak bilinmektedir. Hemen her insan topluluğunun barış içinde, adaletin hüküm sürdüğü; yoksunlukların, kötülüklerin olmadığı bir ülkede yaşama arzusu, bu tasarımların doğmasına önayak olur. Elbette iyilik ve kötülüğün sürekli çekişme halinde olduğu evrende bu hayali tasarımların payına düşeni alması da kaçınılmaz olmuştur. İdeal toplum düzeninin öngörüldüğü ütopyaların yanı sıra onların antitezleri konumundaki distopyaların varlığını da yadsımamak gerekir. Ütopyalarda olması arzu edilen toplum tasarımları üzerinde durulurken; distopyalarda bunun aksine kusurlu toplumların eleştirisi ağır basar. Bu durum, her ütopya yapıtının aynı zamanda bünyesinde kendi distopyasını barındırdığı gerçeğini bizlere hatırlatır. Türk edebiyatında benzer örneklerine rastlanan bu tarz eserlerden biri de Yusuf Çifci’nin Erdemsizler Ülkesi adlı eseridir. Eser, satır aralarında distopyasını da barındıran ütopik bir yapıttır. Söz konusu eserde “Erdem ne değildir?” sorusunun yanıtı, tüm bireyleri harflerden oluşan Alfabe toplumu üzerinden ortaya konulmaya çalışılır. Diğer bir ifadeyle yazar, ideal bir toplumun nasıl olması gerektiğini, olmaması gerekenler üzerinden eleştiri yollu okuyucunun dikkatine sunma yoluna gider. Bu düşünceden hareketle bu makalenin amacını Çifci’nin “erdem” arayışındaki Erdemsizler Ülkesi adlı yapıtını ütopya bağlamında incelemek oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yusuf Çifci, Erdemsizler Ülkesi, ütopya, erdem, ötekileştirme

Search of Virtue in Erdemsizler Ülkesi

Öz

Utopias are known as fictional, imaginary, and ideal society representations. The desire of almost every human community to live in a country where justice prevails, in peace, without deprivation and evil, has led to the emergence of these representations. Of course, in the universe where good and evil are in constant conflict, it has been inevitable for these imaginary representations to take their share. In addition to the utopias in which the ideal social order is envisaged, the existence of dystopias, which are their antitheses, should not be denied. While utopias focus on the social designs that are desired; in dystopias, on the contrary, the criticism of imperfect societies predominates. This situation reminds us of the fact that every utopia work also contains its dystopia. Similar examples of this genre can be found in Turkish literature, one of them is Yusuf Cifci's Erdemsizler Ülkesi. The novel is a utopian work that also contains dystopic elements between the lines. In this novel the answer to the question “What virtue is?” is tried to be revealed through the Alphabet society, whose individuals are composed of letters. In other words, the author tries to catch the attention of the reader to the question of how an ideal society should be, by mentioning what should not be. Based on this thought, this article aims to analyze "virtue" in Çifci's work called " Erdemsizler Ülkesi."

Anahtar Kelimeler

Yusuf Çifci, Erdemsizler Ülkesi, utopia, virtue, alienation

Kaynakça

• Ateş, G. (2016). Çocuk tiyatrosu metinlerinde ötekileştirme (Tez No. 437280) [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Birlik, V. (2013). Platon ve Aristoteles’in erdem anlayışının akıl, bilgi ve mutluluk ile olan ilişkisinin karşılaştırılması (Tez No. 380764) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Çifci, Y. (2019). Erdemsizler ülkesi (1. baskı). Maarif Mektepleri Yayınevi.
• Demirel, D. (2014). Fârâbî’nin ideal devleti: Erdemli şehir. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 358-369.
• Fârâbî (2004). İdeal devlet (El medinetü’l fâzıla) (2. baskı). Vadi Yayınları.
• Foucault, M. (2007). Cinselliğin tarihi. Ayrıntı Yayınları.
• Gültekin, M. (2021). Yardımseverlik değeri ve psiko-sosyal işlevleri: Kur’an ayetleri bağlamında bir inceleme (Tez No. 697683) [Yüksek lisans tezi, Karabük Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Gürsoy, B. A. (2015). 19. yüzyıl Türk romanında yanlış batılılaşma. Aydın Türklük Bilgisi Dergisi, 1(1), 47-56.
• Kırık, A. M., Öztürk, F. E., Saltık, R. ve Orujova, A. (2018). Bir tutum ve davranış biçimi olarak ırkçılığın pekiştirilmesinde reklamcılığın rolü. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 15-22.
• Moran, B. (1998). Türk romanına eleştirel bir bakış 1 (7. Baskı). İletişim Yayınları.
• Mücahid, H. T. (1995). Fârâbî’den Abduh’a siyasi düşünce. İz Yayıncılık.
• Omay, M. (2009). Ütopya üzerine genel bir inceleme. Sosyoloji Dergisi, 3(18), 1-14.
• Orwell, G. (2019). Hayvan çiftliği. Can Yayınevi.
• Orwell, G. (2021). 1984. Akçağ Yayınları.
• Önal, N. E. (2018). Burjuvazinin “insan bencildir” tezinin eleştirisine doğru. Madde, Diyalektik ve Toplum, 1(3), 212-225.
• Özkan, S. (2018). Politik iktidar bağlamında hayvan çiftliği romanı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları, 7(2), 1434-1437.
• Sağlam, T. C., Yaşar, M. (2017). Teoride, pratikte ve araştırmalarda öteki ve ötekileştirme. International Periodical for the Languages Literature and History of Turkish or Turkic, 12(3), 135-154.
• Türk Dil Kurumu. (1988). Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Basımevi.