Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Unethical Behaviors of Businesses in the Covid-19 Process

Yıl 2022, Sayı: 56, 50 - 67, 30.06.2022
https://doi.org/10.53568/yyusbed.1098074

Öz

The main purpose of this study is to reveal how businesses and consumers are affected by the coercive effects of the Covid-19 process, and to test the unethical behaviors of businesses in this process with a conceptual model. In this context, it is argued that businesses perform unethical behaviors mostly in the areas of price increases and decrease in employee welfare, and they invest more in corporate social responsibility. As a result of the conceptual model put forward, it is understood that the enterprises increased their prices exorbitantly and gained unfair profits. In addition, it is the result of the conceptual model that they employ their employees for longer periods but for less wages, offer an unsuitable working environment for minority groups, force their employees to take indefinite leave and make mass dismissals. It can be said that after the epidemic, companies and brands focused on corporate social responsibility practices in order to gain a more reliable and responsible personality in the eyes of consumers. One of the main purposes of this study is to deal with the unethical behaviors of businesses during the Covid-19 process and to show what results they have for businesses, brands, employees and customers. It is expected that the study will both contribute to the literature and help companies and brands overcome the financial problems caused by Covid-19 with successful employee welfare and corporate social responsibility activities

Kaynakça

  • Abatay, B. (2020). Koronavirüs Türkiye’de Müzik Sektörünü Nasıl Etkiledi, Sorunlar Nasıl Çözülür? Erişim: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-54416998 (Erişim Tarihi: 03.07.2021).
  • Adams-Prassl, A., Boneva, T., Golin, M. ve Rauh, C. (2020). Inequality in the Impact of the Coronavirus Shock: New Survey Evidence for the UK. Cambridge-INET Working Paper Series, No: 2020/10.
  • Aguinis, H., Villamor, I. ve Gabriel, K. P. (2020). Understanding Employee Responses to Covid-19: a Behavioral Corporate Social Responsibility Perspective. Management Research: Journal of the Iberoamerican Academy of Management, 18(4), 421-438.
  • Alan, C. B., So, S. ve Sin, L. (2006). Crisis Management and Recovery: How Restaurants in Hong Kong Responded to SARS. International Journal of Hospitality Management, 25(1), 3-11.
  • Altan, S. (2020a). Yerli Solunum Cihazının Seri Üretim İçin İlk Prototipi Üretildi. Erişim: https://pazarlamasyon.com/yerli-solunum-cihazinin-seri-uretim-icin-ilk-prototipi-uretildi/ (Erişim Tarihi: 03.07.2021).
  • Altan, S. (2020b). Yemeksepeti, Corona Virüse Karşı Mücadele İçin 1 Milyon TL Bağışladı. Erişim: https://pazarlamasyon.com/yemeksepeti-corona-viruse-karsi-mucadele-icin-1-milyon-tl-bagisladi/ (Erişim Tarihi: 03.07.2021).
  • Araton, H. (1997). Sports of the Times: Athletes Toe the Nike Line, But Students Apply Pressure. Erişim: https://www.nytimes.com/1997/11/22/sports/sports-of-the-times-athletes-toe-the-nike-line-but-students-apply-pressure.html (Erişim Tarihi: 17.11.2021).
  • Artan Özoran, B. (2020). Covid-19 Salgınında Markaların Twitter Kullanımları Üzerine Bir İnceleme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 429-458.
  • Aşkun, O. B. (2008). Şikâyet İletilerinin Örgütsel Öğrenme Üzerine Etkisi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 221-243.
  • Balaban, S. ve Yücel, S. (2019). Tüketici Boykotu ve Tüketicilerin Boykot Katılımlarını Etkileyen Faktörler. Izmir Democracy University Social Sciences Journal, 2(2), 191-212.
  • Batalova, J. (2020). Immigrant Health-Care Workers in the United States. Erişim: https://www.migrationpolicy.org/article/immigrant-health-care-workers-united-states-2018 (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • BBC. (2020). Coronavirus: Vodafone Offers 30 Days Free Mobile Data. Erişim: https://www.bbc.com/news/technology-52066048 (Erişim Tarihi: 14.06.2021).
  • BBC. (2021a). Marketlere Fahiş Fiyat Cezası: Migros’tan Sonra BİM De Cezayı Yargıya Taşıyor. Erişim: https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-59101578 (Erişim Tarihi: 20.12.2021).
  • BBC. (2021b). Amazon Apologises for Wrongly Denying Drivers Need to Urinate in Bottles. Erişim: https://www.bbc.com/news/world-us-canada-56628745 (Erişim Tarihi: 04.12.2021).
  • Bell, S. J., Mengüç, B. ve Stefani, S. L. (2004). When Customers Disappoint: A Model of Relational Internal Marketing and Customer Complaints. Journal of the Academy of marketing science, 32(2), 112-126.
  • Birgün. (2020). Koronavirüs Fırsatçıları Çığrından Çıktı: Makarna 15 Lira. Erişim: https://www.birgun.net/haber/koronavirus-firsatcilari-cigrindan-cikti-makarna-15-lira-291375 (Erişim Tarihi: 05.07.2021).
  • Birgün. (2021). İşten Çıkarılan Kurye İçin Getir’den Açıklama. Erişim: https://www.birgun.net/haber/isten-cikarilan-kurye-icin-getir-den-aciklama-365571 (Erişim Tarihi: 18.11.2021).
  • Birleşik Krallık Parlamentosu. (2020). Coronavirus Update. Erişim: https://hansard.parliament.uk/commons/2020-07-14/debates/93B43A96-E240-4E02-994D-1E6ED3A405DC/CoronavirusUpdate (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Bloomberg News. (2005). Unions Boycott Wal-Mart. Erişim: https://www.nytimes.com/2005/08/11/business/unions-boycott-walmart.html (Erişim Tarihi: 12.11.2021).
  • Branicki, L. J. (2020). Covid-19, Ethics of Care and Feminist Crisis Management. Gender Work Organization, 27(5), 872-883.
  • Bruhn, M. (2020). Can Wage Subsidies Boost Employment in the Wake of an Economic Crisis? Evidence from Mexico. The Journal of Development Studies, 56(8), 1558-1577.
  • Butcher, B. (2020). Coronavirus: Key Workers are Clapped and Cheered, But What are They Paid? Erişim: https://www.bbc.com/news/uk-52312038 (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Carroll, A. B. (1999). Corporate Social Responsibility: Evolution of a Definitional Construct. Business & Society, 38(3), 268-295.
  • Commission of the European Communities. (2001). Green Paper: Promoting a European Framework for Corporate Social Responsibility, Doc: 366 (Brussels).
  • Crane, A. ve Matten, D. (2020). Covid-19 and the Future of CSR Research. Journal of Management Studies, 58(1), 280-284.
  • Davidow, M. (2003). Organizational Responses to Customer Complaints: What Works and What Doesn’t. Journal of Service Research, 5(3), 225-250.
  • Dictionary.com. (t.y.). Ethics. Erişim: https://www.dictionary.com/browse/ethics (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Dmitrieva, K., Pickert, R., Tanzi, A. ve Sam, C. (2020). Next Wave of U.S. Job Cuts Targets Millions of Higher-Paid Workers. Erişim: https://www.bloomberg.com/graphics/2020-how-many-more-jobs-will-be-lost/ (Erişim Tarihi: 17.06.2021).
  • Doğaner, M. ve Aksu Armağan, E. (2020). Pandemi Süreci Sonrasında Pazarlamanın Değişen Yapısı. Özdemir, A. ve Eser, M. (Eds.), Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyo-Ekonomik ve Politik Etkileri içinde (305-336). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Donthu, N. ve Gustafsson, A. (2020). Effects of COVID-19 on Business and Research. Journal of Business Research, 117, 284-289.
  • Duvar. (2020). Trendyol’dan ‘‘Fahiş Fiyat’’ Açıklaması. Erişim: https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2020/03/12/trendyoldan-fahis-fiyat-aciklamasi (Erişim Tarihi: 04.07.2021).
  • Edelman. (2020a). Trust Barometer Special Report: Brand Trust and the Coronavirus Pandemic. Erişim: https://www.edelman.com/research/covid-19-brand-trust-report (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
  • Edelman. (2020b). Edelman Trust Barometer Special Report on Covid-19 Demonstrates Essential Role of the Private Sector. Erişim: https://www.edelman.com/research/edelman-trust-covid-19-demonstrates-essential-role-of-private-sector (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
  • Fairlie, R. W. (2020). The Impact of Covid-19 on Small Business Owners: Evidence of Early-Stage Losses From The April 2020 Current Population Survey. National Bureau of Economic Research, Working Paper 27309.
  • Fernando, J. (2021). Corporate Social Responsibility (CSR). Erişim: https://www.investopedia.com/terms/c/corp-social-responsibility.asp (Erişim Tarihi: 16.06.2021).
  • Francis Devine, B. (2020). Coronavirus: Which Key Workers are Most at Risk? Erişim: https://commonslibrary.parliament.uk/coronavirus-which-key-workers-are-most-at-risk/ (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Garcia Sanchez, I. M. ve Garcia Sanchez, A. (2020). Corporate Social Responsibility During Covid-19 Pandemic. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 6(4), 126-147.
  • Gökdeniz, İ., Bozacı, İ. ve Karakaya, E. (2011). Şikâyet Yönetim Süreci Sonrası Memnuniyeti Etkileyen Faktörler Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 174-185.
  • Güler, H. N. (2020). Koronavirüsü (Covid-19) Günlerinde Bankalara İletilen Müşteri İtiraz ve Şikayetlerinin İncelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(4), 85-99.
  • Güven, H. (2020). Covid-19 Sürecinde E-Ticaret Sitelerine Yöneltilen Müşteri Şikâyetlerinin İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 15(4), 511-530.
  • Haberler.com. (2020). Ünlü E-Ticaret Sitesindeki Makarna ve Kolonya Fiyatları Tepki Çekti. Erişim: https://www.haberler.com/unlu-e-ticaret-sitesindeki-makarna-ve-kolonya-13003853-haberi/ (Erişim Tarihi: 04.07.2021).
  • Harper, J. (2020). Koronavirüs: Otomotiv Devleri, Tıbbi Cihaz Üretimi Çağrılarına Yanıt Veriyor. Erişim: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52028047 (Erişim Tarihi: 11.11.2021).
  • He, H. ve Harris, L. (2020). The Impact of Covid-19 Pandemic on Corporate Social Responsibility and Marketing Philosophy. Journal of Business Research, 116, 176-182.
  • Hill, A. (2020). Many Key Workers Fear Pay Falling Below Home Office Income Requirement. Erişim: https://www.theguardian.com/uk-news/2020/may/07/migrant-key-workers-fear-income-falling-below-home-office-minimum (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Hillen, J. (2020). Online Food Prices During the Covid‐19 Pandemic. Agribusiness, 37(1), 91-107.
  • Hite, L. M. ve McDonald, K. S. (2020). Careers After Covid-19: Challenges and Changes. Human Resource Development International, 23(4), 427-437.
  • Hu, W. ve Schweber, N. (2020). When Rich New Yorkers Fled, These Workers Kept the City Running. Erişim: https://www.nytimes.com/2020/06/16/nyregion/mount-hope-bronx-coronavirus-essential-workers.html (Erişim Tarihi: 17.06.2021).
  • Hu, X., Yan, H., Casey, T. ve Wu, C. H. (2021). Creating a Safe Haven During the Crisis: How Organizations Can Achieve Deep Compliance With Covid-19 Safety Measures in the Hospitality Industry. International Journal of Hospitality Management, 92, 102662: 1-11.
  • Hughes, B. (2017). Why Corporate Social Responsibility is Essential for Brand Strategy. Erişim: https://www.huffpost.com/entry/why-corporate-social-resp_b_9282246 (Erişim Tarihi: 16.11.2021).
  • Ibitoye, V. (2020). Covid-19 Profiteers May Face Tougher UK CMA Crackdown Via Emergency Legislation. Erişim: https://mlexmarketinsight.com/news-hub/editors-picks/area-of-expertise/antitrust/covid-19-profiteers-may-face-tougher-uk-cma-crackdown-via-emergency-legislation (Erişim Tarihi: 28.10.2021).
  • Joyce, R. ve Xu, X. (2020). Sector Shutdowns During the Coronavirus Crisis: Which Workers are Most Exposed. Institute for Fiscal Studies Briefing Note BN278, No: 2020/06. Kam, C. D. ve Deichert, M. (2019). Boycotting, Buycotting and the Psychology of Political Consumerism. The Journal of Politics, 82(1), 72-88.
  • Keskin, G., Bilgiç, M. Y. ve Ayyıldız, A. Y. (2021). Covid-19 Sürecinde Otel İşletmelerine Yönelik E-Şikayetlerin İncelenmesi. 25. Pazarlama Kongresi, 1-12.
  • Kılıç Kırılmaz, S. (2021). İşletmelerin Covid-19 Pandemisi Dönemindeki Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerinin Örnek Olaylarla İncelenmesi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 16(1), 31-45.
  • Kotler, P. ve Sarkar, C. (2017). Finally, Brand Activism! Erişim: https://www.marketingjournal.org/finally-brand-activism-philip-kotler-and-christian-sarkar/ (Erişim Tarihi: 16.11.2021).
  • Lapré, M. A. ve Tsikriktsis, N. (2006). Organizational Learning Curves for Customer Dissatisfaction: Heterogeneity Across Airlines. Management Science, 52(3), 352-366.
  • Leatherby, L. (2020). Coronavirus is Hitting Black Business Owners Hardest. Erişim: https://nyti.ms/2UWhYH1 (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
  • Lutz, A. (2015). How Nike Shed its Sweatshop Image to Dominate the Shoe Industry. Erişim: https://www.businessinsider.com/how-nike-fixed-its-sweatshop-image-2015-6 (Erişim Tarihi: 17.11.2021).
  • Malpani, A., Sabry, D. ve Penn, S. (2020). Portraits of Essential California Workers. Erişim: https://www.nytimes.com/2020/07/02/us/essential-workers-in-ca.html?searchResultPosition=1 (Erişim Tarihi: 17.06.2021).
  • Manuel, T. ve Herron, T. L. (2020). An Ethical Perspective of Business CSR and the Covid-19 Pandemic. Society and Business Review, 15(3), 235-253.
  • McGuire, D., Germain, M. L. ve Reynolds, K. (2021). Reshaping HRD in Light of the Covid-19 Pandemic: An Ethics of Care Approach. Advances in Developing Human Resources, 23(1), 26-40.
  • McSweeney, R. (2020). Coronavirus and Key Workers in the UK. Erişim: https://www.ons.gov.uk/employmentandlabourmarket/peopleinwork/earningsandworkinghours/articles/coronavirusandkeyworkersintheuk/2020-05-15 (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Mirza, N., Naqvi, B., Rahat, B. ve Rizvi, S. K. A. (2020). Price Reaction, Volatility Timing and Funds’ Performance During Covid-19. Finance Research Letters, 36, 101657.
  • ONS. (2020). Coronavirus and the Social Impacts on Great Britain: Various Issues, Office for National Statistics (London).
  • Oppel, R., Gebeloff, R., Lai, K., Wright, W. ve Smith, M. (2020). The Fullest Look Yet at the Racial Inequity of Coronavirus. Erişim: www.nytimes.com/interactive/2020/07/05/us/coronavirus-latinos-african-americans-cdc-data.html (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Oxford University Press. (2019). Definition of Ethics in English. Erişim: https://www.lexico.com/en/definition/ethics (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Özbilek, Ö. ve Okutan, S. (2020). Marka Nefreti. Altunışık, R., Zengin, B. ve Yıldırım, Y. (Eds.), Marka Külliyatı içinde (159-186). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Patil, B. ve Patil, N. (2020). Impact of COVID-19 Pandemic on Consumer Behaviour. Mukt Shabd Journal, 9(5), 3074-3085.
  • Peltier, E. (2021). Portugal Announces Curfews as Delta Variant Spreads. Erişim: https://www.nytimes.com/live/2021/07/01/world/covid-19-vaccine-coronavirus-updates (Erişim Tarihi: 28.10.2021).
  • Picchi, A. (2021). Amazon Apologizes for Denying That Its Drivers Pee in Bottles. Erişim: https://www.cbsnews.com/news/amazon-drivers-peeing-in-bottles-union-vote-worker-complaints/ (Erişim Tarihi: 04.12.2021).
  • Ravikumar, B. ve Vandenbroucke, G. (2020). Geographic Dispersion in Covid-19 Death Rates Across the United States. Economic Synopses, No: 36.
  • Rubery, J., Grimshaw, D., Keizer, A. ve Johnson, M. (2018). Challenges and Contradictions in the ‘Normalising’ of Precarious Work. Work, Employment and Society, 32(3), 509-527.
  • Salem, I. E., Elbaz, A. M., Elkhwesky, Z. ve Ghazi, K. M. (2021). The Covid-19 Pandemic: The Mitigating Role of Government and Hotel Support of Hotel Employees in Egypt. Tourism Management, 85, 104305: 1-16.
  • Sauer, P. (2021). Latvia is First Country to Reimpose Lockdown in Europe’s New Covid Wave. Erişim: https://www.theguardian.com/world/2021/oct/20/latvia-enters-month-long-covid-lockdown-as-fourth-wave-breaks (Erişim Tarihi: 28.10.2021).
  • Sheth, J. (2020). Business of Business is More Than Business: Managing During the Covid Crisis. Industrial Marketing Management, 88, 261-264.
  • Simon, R. ve Rudegeair, P. (2020). Big Banks Favor Certain Customers in $350 Billion Small-Business Loan Program. Erişim: https://www.wsj.com/articles/big-banks-favor-certain-customers-in-350-billion-small-business-loan-program-11586174401 (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
  • Spurk, D. ve Straub, C. (2020). Flexible Employment Relationships and Careers in Times of the Covid-19 Pandemic. Journal of Vocational Behavior, 119, 103435.
  • Sputnik News. (2021). ‘Pet Şişede İdrar’ İddiasını Kabul Eden Amazon, Özür Diledi. Erişim: https://tr.sputniknews.com/20210405/pet-sisede-idrar-iddiasini-kabul-eden-amazon-ozur-diledi-1044199879.html (Erişim Tarihi: 03.12.2021).
  • Steinmetz, K. (2020). “Brands are Really Going to Be Judged” Companies are Walking a Tightrope During the Covid-19 Pandemic. Erişim: https://time.com/5814509/coronavirus-marketing/ (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
  • Tanrıverdi, Ç. (2021). Eski Amazon Çalışanından İtiraf: Çalışanlar, Mesai Sırasında İdrarını Pet Şişeye Yapmak Zorunda Kaldı. Erişim: https://www.webtekno.com/amazon-calisanlari-pet-siseye-idrar-yapmak-zorunda-kaldi-h107989.html (Erişim Tarihi: 03.12.2021).
  • The Guardian. (2020). New UK Taskforce to Crack Down on Coronavirus Profiteers. Erişim: https://www.theguardian.com/business/2020/mar/20/new-uk-taskforce-to-crack-down-on-coronavirus-profiteers (Erişim Tarihi: 28.10.2021).
  • Tuncer, G. (2020). Markette 3 Lira Olan Makarna İnternette Nasıl 15 Lira Oldu? Taraflar “Fiyatları Biz Belirlemiyoruz” Diyor. Peki, Fiyatlar Nasıl Belirleniyor? Erişim: https://www.indyturk.com/node/145357/ekonomi%CC%87/markette-3-lira-olan-makarna-internette-nas%C4%B1l-15-lira-oldu-taraflar-%E2%80%9Cfiyatlar%C4%B1 (Erişim Tarihi: 05.07.2021).
  • Twitter. (2021a). Marc Pocan ve Amazon’un İdrar Skandalı İle İlgili Diyaloğu. Erişim: https://twitter.com/amazonnews/status/1374911222361956359?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1374911222361956359%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.aboutamazon.com%2Fnews%2Fpolicy-news-views%2Four-recent-response-to-representative-pocan (Erişim Tarihi: 04.12.2021).
  • Twitter. (2021b). “#GetirBoykot” Paylaşımları. Erişim: https://twitter.com/search?q=%23GetirBoykot&src=typed_query (Erişim Tarihi: 12.11.2021).
  • Ülgen, H. ve Mirze, S. K. (2016). İşletmelerde Stratejik Yönetim. Sekizinci Basım. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Vardarlıer, P. (2016). Strategic Approach to Human Resources Management During Crisis. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 235, 463-472.
  • Varner, N. (2016). The Workers Who Pick Your Summer Berries are Asking You Not to Buy Them. Erişim: https://theworld.org/stories/2016-07-18/workers-who-pick-your-summer-berries-are-asking-you-not-buy-them (Erişim Tarihi: 17.11.2021).
  • Wilson, D. B., Solomon, T. A. ve McLane-Davison, D. (2020). Ethics and Racial Equity in Social Welfare Policy: Social Work’s Response to the Covid-19 Pandemic. Social Work in Public Health, 35(7), 617-632.
  • WTTC. (2020). Only the G20 Can Drive Forward a Coordinated Recovery Response to the Covid-19 Crisis Says WTTC. Erişim: https://wttc.org/News-Article/Only-the-G20-can-drive-forward-a-coordinated-recovery-response-to-the-COVID-19-crisis-says-WTTC (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Ying, L. C. ve Kim, Y. (2018). Appealing to Young Consumers: An Examination of a Firm’s CSR, CSR Communication and Brand Attitudes of Generation Z. Academy of Asian Business Review, 4(2), 25-56.

Covid-19 Sürecinde İşletmelerin Etik Dışı Davranışları

Yıl 2022, Sayı: 56, 50 - 67, 30.06.2022
https://doi.org/10.53568/yyusbed.1098074

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, Covid-19 sürecinin zorlayıcı etkilerinden işletmelerin ve tüketicilerin nasıl etkilendiğini ortaya koymak, bu süreçte işletmelerin uyguladığı etik dışı davranışları kavramsal bir model ile test etmektedir. Bu bağlamda işletmelerin etik dışı davranışları en çok fiyat artışları ile çalışan refahında azalma konularında gerçekleştirdikleri, kurumsal sosyal sorumluluğa ise daha fazla yatırım yaptıkları öne sürülmektedir. Ortaya konulan kavramsal model sonucunda işletmelerin fahiş fiyat artışı gerçekleştirdikleri ve haksız kazanç elde ettikleri anlaşılmaktadır. Ayrıca çalışanlarını daha uzun sürelerle ama daha az ücretlerle çalıştırdıkları, azınlık gruplara yönelik uygun olmayan çalışma ortamı sundukları, çalışanlarını süresiz izin almaya zorlamaları ve toplu işten çıkarmalar yaptıkları yine kavramsal model sonucunda ortaya çıkan sonuçlardandır. Salgın sonrasında firma ve markaların tüketicilerin gözünde daha güvenilir ve sorumlu bir kişilik kazanmaları için kurumsal sosyal sorumluluk uygulamalarına ağırlık verdikleri söylenebilir. Henüz Türkçe yazında kapsamlı bir şekilde neredeyse hiç bahsedilmemiş olan, Covid-19 sürecinde işletmelerin sergiledikleri etik dışı davranışları ele almak ve işletmeler, markalar, çalışanlar ve müşteriler nezdinde ne gibi sonuçlara yol açtığını göstermek bu çalışmanın temel amaçlarındandır. Çalışma ile hem literatüre katkı sağlanması hem de çalışmanın Covid-19 pandemisinin firma ve markalara getirdiği finansal sorunları başarılı çalışan refahı ve kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri ile aşmalarına yardımcı olması beklenmektedir.

Kaynakça

  • Abatay, B. (2020). Koronavirüs Türkiye’de Müzik Sektörünü Nasıl Etkiledi, Sorunlar Nasıl Çözülür? Erişim: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-54416998 (Erişim Tarihi: 03.07.2021).
  • Adams-Prassl, A., Boneva, T., Golin, M. ve Rauh, C. (2020). Inequality in the Impact of the Coronavirus Shock: New Survey Evidence for the UK. Cambridge-INET Working Paper Series, No: 2020/10.
  • Aguinis, H., Villamor, I. ve Gabriel, K. P. (2020). Understanding Employee Responses to Covid-19: a Behavioral Corporate Social Responsibility Perspective. Management Research: Journal of the Iberoamerican Academy of Management, 18(4), 421-438.
  • Alan, C. B., So, S. ve Sin, L. (2006). Crisis Management and Recovery: How Restaurants in Hong Kong Responded to SARS. International Journal of Hospitality Management, 25(1), 3-11.
  • Altan, S. (2020a). Yerli Solunum Cihazının Seri Üretim İçin İlk Prototipi Üretildi. Erişim: https://pazarlamasyon.com/yerli-solunum-cihazinin-seri-uretim-icin-ilk-prototipi-uretildi/ (Erişim Tarihi: 03.07.2021).
  • Altan, S. (2020b). Yemeksepeti, Corona Virüse Karşı Mücadele İçin 1 Milyon TL Bağışladı. Erişim: https://pazarlamasyon.com/yemeksepeti-corona-viruse-karsi-mucadele-icin-1-milyon-tl-bagisladi/ (Erişim Tarihi: 03.07.2021).
  • Araton, H. (1997). Sports of the Times: Athletes Toe the Nike Line, But Students Apply Pressure. Erişim: https://www.nytimes.com/1997/11/22/sports/sports-of-the-times-athletes-toe-the-nike-line-but-students-apply-pressure.html (Erişim Tarihi: 17.11.2021).
  • Artan Özoran, B. (2020). Covid-19 Salgınında Markaların Twitter Kullanımları Üzerine Bir İnceleme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 429-458.
  • Aşkun, O. B. (2008). Şikâyet İletilerinin Örgütsel Öğrenme Üzerine Etkisi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 221-243.
  • Balaban, S. ve Yücel, S. (2019). Tüketici Boykotu ve Tüketicilerin Boykot Katılımlarını Etkileyen Faktörler. Izmir Democracy University Social Sciences Journal, 2(2), 191-212.
  • Batalova, J. (2020). Immigrant Health-Care Workers in the United States. Erişim: https://www.migrationpolicy.org/article/immigrant-health-care-workers-united-states-2018 (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • BBC. (2020). Coronavirus: Vodafone Offers 30 Days Free Mobile Data. Erişim: https://www.bbc.com/news/technology-52066048 (Erişim Tarihi: 14.06.2021).
  • BBC. (2021a). Marketlere Fahiş Fiyat Cezası: Migros’tan Sonra BİM De Cezayı Yargıya Taşıyor. Erişim: https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-59101578 (Erişim Tarihi: 20.12.2021).
  • BBC. (2021b). Amazon Apologises for Wrongly Denying Drivers Need to Urinate in Bottles. Erişim: https://www.bbc.com/news/world-us-canada-56628745 (Erişim Tarihi: 04.12.2021).
  • Bell, S. J., Mengüç, B. ve Stefani, S. L. (2004). When Customers Disappoint: A Model of Relational Internal Marketing and Customer Complaints. Journal of the Academy of marketing science, 32(2), 112-126.
  • Birgün. (2020). Koronavirüs Fırsatçıları Çığrından Çıktı: Makarna 15 Lira. Erişim: https://www.birgun.net/haber/koronavirus-firsatcilari-cigrindan-cikti-makarna-15-lira-291375 (Erişim Tarihi: 05.07.2021).
  • Birgün. (2021). İşten Çıkarılan Kurye İçin Getir’den Açıklama. Erişim: https://www.birgun.net/haber/isten-cikarilan-kurye-icin-getir-den-aciklama-365571 (Erişim Tarihi: 18.11.2021).
  • Birleşik Krallık Parlamentosu. (2020). Coronavirus Update. Erişim: https://hansard.parliament.uk/commons/2020-07-14/debates/93B43A96-E240-4E02-994D-1E6ED3A405DC/CoronavirusUpdate (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Bloomberg News. (2005). Unions Boycott Wal-Mart. Erişim: https://www.nytimes.com/2005/08/11/business/unions-boycott-walmart.html (Erişim Tarihi: 12.11.2021).
  • Branicki, L. J. (2020). Covid-19, Ethics of Care and Feminist Crisis Management. Gender Work Organization, 27(5), 872-883.
  • Bruhn, M. (2020). Can Wage Subsidies Boost Employment in the Wake of an Economic Crisis? Evidence from Mexico. The Journal of Development Studies, 56(8), 1558-1577.
  • Butcher, B. (2020). Coronavirus: Key Workers are Clapped and Cheered, But What are They Paid? Erişim: https://www.bbc.com/news/uk-52312038 (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Carroll, A. B. (1999). Corporate Social Responsibility: Evolution of a Definitional Construct. Business & Society, 38(3), 268-295.
  • Commission of the European Communities. (2001). Green Paper: Promoting a European Framework for Corporate Social Responsibility, Doc: 366 (Brussels).
  • Crane, A. ve Matten, D. (2020). Covid-19 and the Future of CSR Research. Journal of Management Studies, 58(1), 280-284.
  • Davidow, M. (2003). Organizational Responses to Customer Complaints: What Works and What Doesn’t. Journal of Service Research, 5(3), 225-250.
  • Dictionary.com. (t.y.). Ethics. Erişim: https://www.dictionary.com/browse/ethics (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Dmitrieva, K., Pickert, R., Tanzi, A. ve Sam, C. (2020). Next Wave of U.S. Job Cuts Targets Millions of Higher-Paid Workers. Erişim: https://www.bloomberg.com/graphics/2020-how-many-more-jobs-will-be-lost/ (Erişim Tarihi: 17.06.2021).
  • Doğaner, M. ve Aksu Armağan, E. (2020). Pandemi Süreci Sonrasında Pazarlamanın Değişen Yapısı. Özdemir, A. ve Eser, M. (Eds.), Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyo-Ekonomik ve Politik Etkileri içinde (305-336). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Donthu, N. ve Gustafsson, A. (2020). Effects of COVID-19 on Business and Research. Journal of Business Research, 117, 284-289.
  • Duvar. (2020). Trendyol’dan ‘‘Fahiş Fiyat’’ Açıklaması. Erişim: https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2020/03/12/trendyoldan-fahis-fiyat-aciklamasi (Erişim Tarihi: 04.07.2021).
  • Edelman. (2020a). Trust Barometer Special Report: Brand Trust and the Coronavirus Pandemic. Erişim: https://www.edelman.com/research/covid-19-brand-trust-report (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
  • Edelman. (2020b). Edelman Trust Barometer Special Report on Covid-19 Demonstrates Essential Role of the Private Sector. Erişim: https://www.edelman.com/research/edelman-trust-covid-19-demonstrates-essential-role-of-private-sector (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
  • Fairlie, R. W. (2020). The Impact of Covid-19 on Small Business Owners: Evidence of Early-Stage Losses From The April 2020 Current Population Survey. National Bureau of Economic Research, Working Paper 27309.
  • Fernando, J. (2021). Corporate Social Responsibility (CSR). Erişim: https://www.investopedia.com/terms/c/corp-social-responsibility.asp (Erişim Tarihi: 16.06.2021).
  • Francis Devine, B. (2020). Coronavirus: Which Key Workers are Most at Risk? Erişim: https://commonslibrary.parliament.uk/coronavirus-which-key-workers-are-most-at-risk/ (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Garcia Sanchez, I. M. ve Garcia Sanchez, A. (2020). Corporate Social Responsibility During Covid-19 Pandemic. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 6(4), 126-147.
  • Gökdeniz, İ., Bozacı, İ. ve Karakaya, E. (2011). Şikâyet Yönetim Süreci Sonrası Memnuniyeti Etkileyen Faktörler Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 174-185.
  • Güler, H. N. (2020). Koronavirüsü (Covid-19) Günlerinde Bankalara İletilen Müşteri İtiraz ve Şikayetlerinin İncelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(4), 85-99.
  • Güven, H. (2020). Covid-19 Sürecinde E-Ticaret Sitelerine Yöneltilen Müşteri Şikâyetlerinin İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 15(4), 511-530.
  • Haberler.com. (2020). Ünlü E-Ticaret Sitesindeki Makarna ve Kolonya Fiyatları Tepki Çekti. Erişim: https://www.haberler.com/unlu-e-ticaret-sitesindeki-makarna-ve-kolonya-13003853-haberi/ (Erişim Tarihi: 04.07.2021).
  • Harper, J. (2020). Koronavirüs: Otomotiv Devleri, Tıbbi Cihaz Üretimi Çağrılarına Yanıt Veriyor. Erişim: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52028047 (Erişim Tarihi: 11.11.2021).
  • He, H. ve Harris, L. (2020). The Impact of Covid-19 Pandemic on Corporate Social Responsibility and Marketing Philosophy. Journal of Business Research, 116, 176-182.
  • Hill, A. (2020). Many Key Workers Fear Pay Falling Below Home Office Income Requirement. Erişim: https://www.theguardian.com/uk-news/2020/may/07/migrant-key-workers-fear-income-falling-below-home-office-minimum (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Hillen, J. (2020). Online Food Prices During the Covid‐19 Pandemic. Agribusiness, 37(1), 91-107.
  • Hite, L. M. ve McDonald, K. S. (2020). Careers After Covid-19: Challenges and Changes. Human Resource Development International, 23(4), 427-437.
  • Hu, W. ve Schweber, N. (2020). When Rich New Yorkers Fled, These Workers Kept the City Running. Erişim: https://www.nytimes.com/2020/06/16/nyregion/mount-hope-bronx-coronavirus-essential-workers.html (Erişim Tarihi: 17.06.2021).
  • Hu, X., Yan, H., Casey, T. ve Wu, C. H. (2021). Creating a Safe Haven During the Crisis: How Organizations Can Achieve Deep Compliance With Covid-19 Safety Measures in the Hospitality Industry. International Journal of Hospitality Management, 92, 102662: 1-11.
  • Hughes, B. (2017). Why Corporate Social Responsibility is Essential for Brand Strategy. Erişim: https://www.huffpost.com/entry/why-corporate-social-resp_b_9282246 (Erişim Tarihi: 16.11.2021).
  • Ibitoye, V. (2020). Covid-19 Profiteers May Face Tougher UK CMA Crackdown Via Emergency Legislation. Erişim: https://mlexmarketinsight.com/news-hub/editors-picks/area-of-expertise/antitrust/covid-19-profiteers-may-face-tougher-uk-cma-crackdown-via-emergency-legislation (Erişim Tarihi: 28.10.2021).
  • Joyce, R. ve Xu, X. (2020). Sector Shutdowns During the Coronavirus Crisis: Which Workers are Most Exposed. Institute for Fiscal Studies Briefing Note BN278, No: 2020/06. Kam, C. D. ve Deichert, M. (2019). Boycotting, Buycotting and the Psychology of Political Consumerism. The Journal of Politics, 82(1), 72-88.
  • Keskin, G., Bilgiç, M. Y. ve Ayyıldız, A. Y. (2021). Covid-19 Sürecinde Otel İşletmelerine Yönelik E-Şikayetlerin İncelenmesi. 25. Pazarlama Kongresi, 1-12.
  • Kılıç Kırılmaz, S. (2021). İşletmelerin Covid-19 Pandemisi Dönemindeki Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerinin Örnek Olaylarla İncelenmesi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 16(1), 31-45.
  • Kotler, P. ve Sarkar, C. (2017). Finally, Brand Activism! Erişim: https://www.marketingjournal.org/finally-brand-activism-philip-kotler-and-christian-sarkar/ (Erişim Tarihi: 16.11.2021).
  • Lapré, M. A. ve Tsikriktsis, N. (2006). Organizational Learning Curves for Customer Dissatisfaction: Heterogeneity Across Airlines. Management Science, 52(3), 352-366.
  • Leatherby, L. (2020). Coronavirus is Hitting Black Business Owners Hardest. Erişim: https://nyti.ms/2UWhYH1 (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
  • Lutz, A. (2015). How Nike Shed its Sweatshop Image to Dominate the Shoe Industry. Erişim: https://www.businessinsider.com/how-nike-fixed-its-sweatshop-image-2015-6 (Erişim Tarihi: 17.11.2021).
  • Malpani, A., Sabry, D. ve Penn, S. (2020). Portraits of Essential California Workers. Erişim: https://www.nytimes.com/2020/07/02/us/essential-workers-in-ca.html?searchResultPosition=1 (Erişim Tarihi: 17.06.2021).
  • Manuel, T. ve Herron, T. L. (2020). An Ethical Perspective of Business CSR and the Covid-19 Pandemic. Society and Business Review, 15(3), 235-253.
  • McGuire, D., Germain, M. L. ve Reynolds, K. (2021). Reshaping HRD in Light of the Covid-19 Pandemic: An Ethics of Care Approach. Advances in Developing Human Resources, 23(1), 26-40.
  • McSweeney, R. (2020). Coronavirus and Key Workers in the UK. Erişim: https://www.ons.gov.uk/employmentandlabourmarket/peopleinwork/earningsandworkinghours/articles/coronavirusandkeyworkersintheuk/2020-05-15 (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Mirza, N., Naqvi, B., Rahat, B. ve Rizvi, S. K. A. (2020). Price Reaction, Volatility Timing and Funds’ Performance During Covid-19. Finance Research Letters, 36, 101657.
  • ONS. (2020). Coronavirus and the Social Impacts on Great Britain: Various Issues, Office for National Statistics (London).
  • Oppel, R., Gebeloff, R., Lai, K., Wright, W. ve Smith, M. (2020). The Fullest Look Yet at the Racial Inequity of Coronavirus. Erişim: www.nytimes.com/interactive/2020/07/05/us/coronavirus-latinos-african-americans-cdc-data.html (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Oxford University Press. (2019). Definition of Ethics in English. Erişim: https://www.lexico.com/en/definition/ethics (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Özbilek, Ö. ve Okutan, S. (2020). Marka Nefreti. Altunışık, R., Zengin, B. ve Yıldırım, Y. (Eds.), Marka Külliyatı içinde (159-186). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Patil, B. ve Patil, N. (2020). Impact of COVID-19 Pandemic on Consumer Behaviour. Mukt Shabd Journal, 9(5), 3074-3085.
  • Peltier, E. (2021). Portugal Announces Curfews as Delta Variant Spreads. Erişim: https://www.nytimes.com/live/2021/07/01/world/covid-19-vaccine-coronavirus-updates (Erişim Tarihi: 28.10.2021).
  • Picchi, A. (2021). Amazon Apologizes for Denying That Its Drivers Pee in Bottles. Erişim: https://www.cbsnews.com/news/amazon-drivers-peeing-in-bottles-union-vote-worker-complaints/ (Erişim Tarihi: 04.12.2021).
  • Ravikumar, B. ve Vandenbroucke, G. (2020). Geographic Dispersion in Covid-19 Death Rates Across the United States. Economic Synopses, No: 36.
  • Rubery, J., Grimshaw, D., Keizer, A. ve Johnson, M. (2018). Challenges and Contradictions in the ‘Normalising’ of Precarious Work. Work, Employment and Society, 32(3), 509-527.
  • Salem, I. E., Elbaz, A. M., Elkhwesky, Z. ve Ghazi, K. M. (2021). The Covid-19 Pandemic: The Mitigating Role of Government and Hotel Support of Hotel Employees in Egypt. Tourism Management, 85, 104305: 1-16.
  • Sauer, P. (2021). Latvia is First Country to Reimpose Lockdown in Europe’s New Covid Wave. Erişim: https://www.theguardian.com/world/2021/oct/20/latvia-enters-month-long-covid-lockdown-as-fourth-wave-breaks (Erişim Tarihi: 28.10.2021).
  • Sheth, J. (2020). Business of Business is More Than Business: Managing During the Covid Crisis. Industrial Marketing Management, 88, 261-264.
  • Simon, R. ve Rudegeair, P. (2020). Big Banks Favor Certain Customers in $350 Billion Small-Business Loan Program. Erişim: https://www.wsj.com/articles/big-banks-favor-certain-customers-in-350-billion-small-business-loan-program-11586174401 (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
  • Spurk, D. ve Straub, C. (2020). Flexible Employment Relationships and Careers in Times of the Covid-19 Pandemic. Journal of Vocational Behavior, 119, 103435.
  • Sputnik News. (2021). ‘Pet Şişede İdrar’ İddiasını Kabul Eden Amazon, Özür Diledi. Erişim: https://tr.sputniknews.com/20210405/pet-sisede-idrar-iddiasini-kabul-eden-amazon-ozur-diledi-1044199879.html (Erişim Tarihi: 03.12.2021).
  • Steinmetz, K. (2020). “Brands are Really Going to Be Judged” Companies are Walking a Tightrope During the Covid-19 Pandemic. Erişim: https://time.com/5814509/coronavirus-marketing/ (Erişim Tarihi: 15.06.2021).
  • Tanrıverdi, Ç. (2021). Eski Amazon Çalışanından İtiraf: Çalışanlar, Mesai Sırasında İdrarını Pet Şişeye Yapmak Zorunda Kaldı. Erişim: https://www.webtekno.com/amazon-calisanlari-pet-siseye-idrar-yapmak-zorunda-kaldi-h107989.html (Erişim Tarihi: 03.12.2021).
  • The Guardian. (2020). New UK Taskforce to Crack Down on Coronavirus Profiteers. Erişim: https://www.theguardian.com/business/2020/mar/20/new-uk-taskforce-to-crack-down-on-coronavirus-profiteers (Erişim Tarihi: 28.10.2021).
  • Tuncer, G. (2020). Markette 3 Lira Olan Makarna İnternette Nasıl 15 Lira Oldu? Taraflar “Fiyatları Biz Belirlemiyoruz” Diyor. Peki, Fiyatlar Nasıl Belirleniyor? Erişim: https://www.indyturk.com/node/145357/ekonomi%CC%87/markette-3-lira-olan-makarna-internette-nas%C4%B1l-15-lira-oldu-taraflar-%E2%80%9Cfiyatlar%C4%B1 (Erişim Tarihi: 05.07.2021).
  • Twitter. (2021a). Marc Pocan ve Amazon’un İdrar Skandalı İle İlgili Diyaloğu. Erişim: https://twitter.com/amazonnews/status/1374911222361956359?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1374911222361956359%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.aboutamazon.com%2Fnews%2Fpolicy-news-views%2Four-recent-response-to-representative-pocan (Erişim Tarihi: 04.12.2021).
  • Twitter. (2021b). “#GetirBoykot” Paylaşımları. Erişim: https://twitter.com/search?q=%23GetirBoykot&src=typed_query (Erişim Tarihi: 12.11.2021).
  • Ülgen, H. ve Mirze, S. K. (2016). İşletmelerde Stratejik Yönetim. Sekizinci Basım. İstanbul: Beta Yayınları.
  • Vardarlıer, P. (2016). Strategic Approach to Human Resources Management During Crisis. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 235, 463-472.
  • Varner, N. (2016). The Workers Who Pick Your Summer Berries are Asking You Not to Buy Them. Erişim: https://theworld.org/stories/2016-07-18/workers-who-pick-your-summer-berries-are-asking-you-not-buy-them (Erişim Tarihi: 17.11.2021).
  • Wilson, D. B., Solomon, T. A. ve McLane-Davison, D. (2020). Ethics and Racial Equity in Social Welfare Policy: Social Work’s Response to the Covid-19 Pandemic. Social Work in Public Health, 35(7), 617-632.
  • WTTC. (2020). Only the G20 Can Drive Forward a Coordinated Recovery Response to the Covid-19 Crisis Says WTTC. Erişim: https://wttc.org/News-Article/Only-the-G20-can-drive-forward-a-coordinated-recovery-response-to-the-COVID-19-crisis-says-WTTC (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
  • Ying, L. C. ve Kim, Y. (2018). Appealing to Young Consumers: An Examination of a Firm’s CSR, CSR Communication and Brand Attitudes of Generation Z. Academy of Asian Business Review, 4(2), 25-56.
Toplam 89 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Tam Sayı
Yazarlar

Yıldırım Yıldırım 0000-0002-5851-7788

Talha Doğan 0000-0003-1590-2456

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2022
Gönderilme Tarihi 4 Nisan 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Sayı: 56

Kaynak Göster

APA Yıldırım, Y., & Doğan, T. (2022). Covid-19 Sürecinde İşletmelerin Etik Dışı Davranışları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, -(56), 50-67. https://doi.org/10.53568/yyusbed.1098074

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.