SINIF ÖĞRETMENLERİNİN SANAT VE ESTETİK ALANLA İLGİLİ YETERLİK ALGILARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Sayı: 27, 71 - 82, 01.04.2016

Salih Akyıldız

https://doi.org/10.14582/DUZGEF.678

Öz

Bu araştırmada, sınıf öğretmenlerinin sanat ve estetik alanla ilgili yeterlik algılarının belirlenmesi ve bunların bazı değişkenlerine göre aralarında bir ilişkinin olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma evrenini 2013-2014 öğretim yılında Trabzon il merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapan yaklaşık 861 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, küme örnekleme yöntemine ve yansızlık kuralına göre evrenden seçilmiş 480 sınıf öğretmeninden oluşturulmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen “Sanat ve Estetik Alan Yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler, cinsiyet, kıdem değişkenlerine göre analiz edilmiştir. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, frekans, yüzde, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans analizi ve Bonferroni testleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, sınıf öğretmenlerinin sanat ve estetik özel alanında, bilgiye sahip olma, uygulama ve estetik bakma boyutlarında, kendilerini kısmen yeterli gördükleri, öğretmenlerin yeterlik algılarının cinsiyet bir sanat sergisi gezme ve sanatla uğraşma değişkenlerine göre anlamlı şekilde farklılık gösterdiği yönünde bulgularına ulaşılmıştır. Araştırma bulguları, sınıf öğretmenlerinin sanat sergilerine olan ilgilerinin ve sanatla uğraşısı olma durumlarının sanat ve estetik alanındaki yeterlik algılarını olumlu yönde etkilediğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni, Öğretmen özel alan yeterlikleri, Öğretmen eğitimi, Sanat ve estetik, Sanat algısı

İnvestigating Clasroom Teachers' Perceptions about Art and Aesthetic Field Competencies on the Basis of Some Variables

Öz

In this study, it is aimed to determine classroom teachers’ perceptions about their competencies in art and aesthetic and investigate the relationships between those perceptions and some variables. Co-relational survey model was adopted in the study. Population of the study comprises approximately 861 classroom teachers who work in city of Trabzon during 2013-2014 academic year. Sample of the study selected from the population through group sampling and on the basis of neutrality principle and consists of 480 classroom teachers. In the study the “Art and Aesthetic Competency Scale” which is developed by the researcher was used as data collection instrument. Data were analyzed according to gender, teaching experience variables. In the analysis, mean score, frequency, percentage, independent group t-test, one way variance analysis and Bonferroni test were utilized. According to the findings of the study, in the field of art and aesthetic, acquiring the necessary knowledge, application and looking aesthetic dimensions classroom teachers perceive themselves partially competent. It is also found that there are meaningful differences between teachers’ competency perceptions and gender, visiting an art exhibition and doing art variables. In the study, it can be concluded that classroom teachers’ interests in art exhibitions and dealing with art affects their art and aesthetic competencies in a positive way.

Anahtar Kelimeler

Classroom teacher, Teacher specific field competencies, Teacher training, Art and aesthetic, Art per

Kaynakça

• Kahramanoğlu vd., 2013). Sözü edilen araştırmalardaki bulgular, bu araştırmada elde edilen bulguları desteklememektedir.
• Avcı, C. (2012). “Sınıf Öğretmenlerinin Özel Alan Yeterliklerine İlişkin Görüşleri” (Kilis İli Örneği). Uşak
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2012 Güz (5/3)
• Balcı, A. (1997). Sosyal Bilimlerde Araştırma. Ankara: A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demiral, H., Baydar, F. & Gönen, İ.. (2010). “Sınıf Öğretmenliği Özel Alan Yeterlilikleri Hakkında Öğretmen
• Adaylarının Görüşleri”, 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Elazığ Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N. (2011). “Öğretmen Adaylarının Öz yeterlik İnançları ve Öğretmenlik
• Mesleğine ilişkin Tutumları”, Eğitim ve Bilim, C. 36, S. 159, s. 96-111. Gözütok, F. D., Akgün, Ö. E., & Karacaoğlu, Ö. C. (2005). “İlköğretim programlarının öğretmen yeterlilikleri açısından değerlendirilmesi”. Eğitimde Yansımalar: VIII, 17-40.
• Gülaçtı, N. (2012). “Sanatsal Bir Obje Olarak Kadın ve Bazı Toplumlarda Kadına Bakış.” İdil Dergisi, 1(2).
• Hacıömeroğlu, G. & Çavuş, Ş. (2011). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Uygulama Öğretmenleri Hakkındaki Özel
• Alan Yeterlikleri Algısı”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 15, S. 8, s.473-486. Kahramanoğlu, R. & Ay, Y. (2013). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Özel Alan Yeterlik Algılarının Çeşitli
• Değişkenler Açısından Analizi.” Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi 2 (2), 285-301
• Karagözoğlu, G. (2009). “Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Uygulamalarına Genel Bir Bakış.” Türkiye’nin
• Öğretmen Yetiştirme Çıkmazı Ulusal Sempozyumu. 12-13 Kasım 2009. Ankara: Başkent Üniversitesi
• Karasar, N. (1994). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara
• Karslı M. D. & Güven, S. (2011). Öğretmen Yetiştirme Politikaları. Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme. Editör: Songül
• Aynal Kilimci Ankara: Pegem Akademi Yayınları Kavcar, C. (1999). Nitelikli “Öğretmen Sorunu. Eğitimde Yansımalar” V-21. Yüzyılın Eşiğinde Türk Eğitim Sistemi
• Ulusal Sempozyumu. 25-27 Kasım 1999. Ankara
• Kaya, Y. K. (2009). İnsan Yetiştirme Düzenimiz. Ankara: Pegem Akademi
• Kösterelioğlu, İ., Demir, F., Özgürler, S., Ayra, M., Karaman, H. & Karadağ, R. (2014). “Sınıf Öğretmeni
• Adaylarının Lisans Eğitimlerinin Özel Alan Yeterliklerini Kazandırmasına Yönelik Görüşleri.” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Sayı: 31 Kuran, K. (2002). “Öğretmenlik Mesleği1 (Niteliği ve Özellikleri). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Editör: Adil
• Türkoğlu. Ankara: Mikro Yayınları MEB. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (4 ve 5. Sınıflar). TTKB, Ankara: Devlet
• Kitapları Müdürlüğü Basımevi. MEB. (2007). İlköğretim Müzik (1-8 Sınıflar) Dersi Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• MEB. (2008). Öğretmen Yeterlikleri. Öğretmenlik Mesleği Genel ve Özel Alan Yeterlikleri. Sınıf Öğretmeni Özel Alan
• Yeterlikleri, Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü MEB. (2009). İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB. (2013). İlkokul ve Ortaokul Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Mercin, L. & Alakuş, A.O. (2007). “Birey ve Toplum İçin Sanat Eğitiminin Gerekliliği.” D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 9, 14-20
• Oğuzkan, F. (1981). Türkiye’de Orta Öğretim ve Sorunları. Ankara: Hisar Vakfı
• Özdemir, S. & Yalın, H. İ. (1998). Her Yönüyle Öğretmenlik Mesleği. Ankara: Nobel Yayınları.
• Özkeçeci, İ. (2009) Eğitime Sanatın Katkıları ve Yansımaları. In: 1st International Symposium on Sustainable
• Development, June 9-10, 2009, Sarajevo, Bosnia and Herzegovina.
• Seferoğlu, S. S. (2009). “Yeterlikler, Standartla ve Bilişim Teknolojilerindeki Gelişmeler Işığında Öğretmenlerin
• Sürekli Mesleki Eğitimi.” Türkiye’nin Öğretmen Yetiştirme Çıkmazı Ulusal Sempozyumu. 12-13
• Kasım 2009. Ankara: Başkent Üniversitesi. SS 204-217
• Seferoğlu S. S. (2004). “Öğretmen Yeterlikleri ve Mesleki Gelişim.” Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58, 40
• Türk Milli Eğitim Örgütü ve Yönetimi. Öğretmen Hüseyin Hüsni TEKIŞIK, Eğitim Araştırma Geliştirme Vakfı, Ankara, 11-13 Ocak. Sünbül A. M. (2001). “Bir Meslek Olarak Öğretmenlik.” Öğretmenlik Mesleğine Giriş. (Editörler: Özcan Demirel
• Zeki Kaya). Ankara: PegemA Yayıncılık. ss. 223-254
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Şişman, M. (2009). “Öğretmen Yeterlilikleri: Modern Bir Söylem ve Retorik.” İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi
• Dergisi. Aralık 2009. Özel Sayı/ Cilt. 10, Sayı. 3, ss. 63–82
• Tarhan, N. (2011). Kadın Psikolojisi. İstanbul: Nesil Yayınları
• TDK (2014). Türkçe Sözlük. http://tdk.gov.tr/index. [Erişim: 10.10.2015]
• TED (2009). Öğretmen Yeterlikleri Özet Rapor. Ankara: Türk Eğitim Derneği
• Topdemir, H. G. (2008). Felsefe. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Şimşek, H. & Yıldırım, H. A. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yılman, M. (2006). Türkiye’de Öğretmen Eğitiminin Temelleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Yılmaz, A. G. K. (2004). Sanatsal denetim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 38(38), 292-311.
• Citation Information Akyıldız, S. (2016). Sınıf öğretmenlerinin sanat ve estetik alanla ilgili yeterlik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 71-82