Türkiye ve Mısır Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Osmanlı Algısı: Karşılaştırmalı Bir Analiz

Yıl 2014, Sayı: 22, 94 - 107, 01.06.2014

Ahmed Emiin Osmanoğlu

Öz

Bu araştırmanın temel amacı Türkiye’de 2007-2008 öğretim senesinde ilköğretim kademesi altıncı ve yedinci sınıflarda ve Mısır’da bu seviyelerin karşılığı olan ilköğretim birinci kademe 6. sınıf ile ilköğretim ikinci kademe 1. sınıfta okutulan sosyal bilgiler ders kitaplarındaki Osmanlı algısının karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Bu bağlamda Osmanlı algısındaki benzerlik ve farklılıkların tespit edilmesi araştırmanın temel problemini oluşturmuştur. Çalışma yöntemi nitel araştırma prosedürlerine göre şekillendirilmiştir. Veriler doküman analizi tekniğine uygun olarak toplanmış ve içerik analizi uygulanarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda Türkiye’nin Mısır’a göre daha objektif söylem kullandığı, Türkiye’de nötr ifadelerin pozitif ifadelerden daha fazla olduğu, Mısır’ın ise tamamen negatif söylem kullandığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mısır, Türkiye, sosyal bilgiler, ders kitabı, karşılaştırma, Osmanlı

Ottoman Perception in Turkeys’ and Egypts’ Social Studies Textbooks: A Comparative Analyse

Öz

The main purpose of this research is to compare the perception of Ottomans /Turks in social studies text books used in 6th and 7th grades of the Turkish education system to their Egyptian equivalent which are grade1 class 6 and grade 2 class1. In this context, determining similarities and differencies of books according to Ottoman perception is main problem of the research. Qualitative procedures are applied in the study. Datas were collected according to document analyze technique and analyzed with content analyze. As a result of research, it was determined that, in context of category, Turkey used more objective rhetoric than Egypt, notr expression are more than Egypt in Turkeys’ textbooks and Egypt used just negative rhetoric for Ottoman.

Anahtar Kelimeler

Egypt, Turkey, social studies, text book, comparison, Ottomans

Kaynakça

• Bakkar, N. A. (1985). Qualitative Aspects of Egyptian Social Studies Textbooks. University of Illinois at Urbana-Champaign). ProQuest Dissertations and Theses, 138 p. 1985. http://search.proquest.com/docview/303380810?accountid=12251 tarihinde alınmıştır. 20.12.2008
• Bıyıklı, K. (2006). Batı İşgalleri Karşısında Türkiye’nin Ortadoğu Politikaları – Atatürk Dönemi. İstanbul: Gökkubbe.
• Cevizli, N. (2004). Osmanlı Döneminde Arap Coğrafyasının Edebî ve Kültürel Yönden Geri Kalmışlığı İddiaları: Mısır Eyaleti Örneği. Birinci Ortadoğu Semineri. Elazığ: Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi.
• Demirel, Ö. (2006). Öğretme Sanatı. Ankara: PegemA.
• Ergun, M. (1985). Karşılaştırmalı Eğitim. http://www.egitim.aku.edu.tr/kegitim.pdf 25.04.2007 tarihinde alınmıştır.
• Evcioğlu, K. (2005). Amerika Birleşik Devletlerinin Büyük Ortadoğu Projesi: Alfa-Kaos- Omega-Tapınak. İzmir: Umay Yay.
• Fare’a, H. M., Samer, M. S., Sa’ad, S. M. F., Mamdoh, M. R. K., Hajjace, A. A. (2007a). Derâsât al-Ejtema’iyya, al-Mavared wa’l-Shakhseyyât, al-Saff al-Sades, al-Fasl al- Derâse al-Awwal, al-Kahera: Wuzarat al-Tarbeyya wa al-Ta’lem.
• Fare’a, H. M., Samer, M. S., Sa’ad, S. M. F., Mamdoh, M. R. K., Hajjace A. A. (2007b). Derâsât al-Ejtema’iyya, al-Mavared wa’l-Shakhseyyât, al-Saff al-Sades, al-Fasl al- Derâse al-Sane. al-Kahera: Wuzarat al-Tarbeyya wa al-Ta’lem.
• Gökçe, O., (2006). İçerik Analizi, Kuramsal ve Pratik Bilgiler. İstanbul: Siyasal Kitabevi.
• İnal, K. (2004). Eğitim ve İktidar. Ankara: Ütopya.
• Kolukısa, E. A., Tokcan, H., Akbaba, B. (2006). İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. Ankara: A Yayınları.
• Kurşun, Z. (Tarihsiz). Uluslararası İlişkilerde Bir Araç Olarak Tarih Yazımı: Mısır Ders Kitaplarındaki Değişim Üzerine Tenkitçi Bir Yaklaşım. http://www.ordaf.org.tr 04.07.2010 tarihinde alınmıştır
• Memiş, E. (2002). Kaynayan Kazan Ortadoğu. Konya: Çizgi.
• Pıngel, F. (2004). Avrupa Evi: Ders Kitaplarında 20. Yüzyıl Avrupa'sı. Çev.: Nurettin Elhüseyni. İstanbul: Toplumsal Tarih Vakfı.
• URL,1: Dünya Bülteni, http://www.dunyabulteni.net 25.04.2011 tarihinde alınmıştır.
• URL,2: Central Intelligence Agency, https://www.cia.gov/library/publications/the-world- factbook/geos/eg.html 04.04.2013 tarihinde alınmıştır.
• Uysal, A. (2011). Ortadoğu’da Türkiye Algısı: Mısır Örneği, Stratejik Düşünce Enstitüsü. Ankara.
• Yılmaz, A. ve Osmanoğlu, A. E. (2009). Mısır ders kitaplarında Türk imajı. IV. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi 7-9 Ekim 2009, İstanbul Bildiri Kitabı, 2, 46-53, İstanbul.