Koyunculukta Yeni Üretim Teknikleri

Yıl 2009, Cilt: 23 Sayı: 2, 33 - 42, 01.08.2009

Ebru Emsen Nedim Koşum

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Koyunculukta Yeni Üretim Teknikleri

Öz

Mevcut koyun varlığı ile dünyanın sayılı ülkeleri arasında yer alan Türkiye, kültür ırkı ve melezlerinin düşük oranda olması ve yerli ırk koyunların verim düzeylerinin düşüklüğü nedeni ile hayvansal üretim açısından istenilen düzeyde bulunmamaktadır. Günümüzde biyoteknolojik yöntemler kullanarak hayvan ıslahını hızlandırmak ve hayvanların verim düzeylerini artırmak mümkün görülmektedir. Islah stratejilerinin verim artışlarına etkisi ve kazandırdığı hız ise seçilen yöntemler itibariyle farklılık göstermektedir. Teknolojik ve ekonomik nedenlerden dolayı geleneksel yönetmelerde ısrarlı olan gelişmekte olan ülkelerin verim özelliklerinde kaydettikleri gelişmenin ABD, Avrupa ve Okyanusya ülkelerinde kazanılan genetik ilerleme ile karşılaştırıldığında bir hayli geride kaldığı görülmektedir. Genetik ilerlemede arzu edilen standartlara en kısa sürede ulaşmak ancak biyoteknolojinin sunduğu imkânlardan faydalanarak mümkün olmaktadır. Son 10-20 yıldır hızlı bir gelişme sürecine giren biyoteknoloji hayvancılıkta yoğun bir uygulama alanı bulmuştur. Yardımcı üreme teknolojisinde (YÜT) başvurulan modern teknikler, yeni gen kaynaklarının elde edilmesi, mevcutlarının ıslahı ve koruma programları kapsamında kullanılmaktadır. Yardımcı üreme teknolojilerinin konularını kızgınlık senkronizasyonu, süperovulasyon, suni tohumlama, in vitro fertilizasyon, in vivo ve in vitro embriyo üretimi ve transferi, embriyo ve sperma dondurma, embriyo bölme, kopyalama, transgenik hayvan üretimi ile arzu edilen cinsiyette yavru üretimi oluşturmaktadır. Bu çalışmada YÜT’ ne konu olan tekniklere değinilerek koyun yetiştiriciliğinde uygulanması ve bilimsel açıdan değerlendirilmesi yapılmıştır

Anahtar Kelimeler

koyun, biyoteknoloji, üreme

Kaynakça

• Anderson, J. 1945. The Semen of Animals and its Use for Artificial Insemination. Tech.Comm.Imperial Bureau of Animal Breeding Genetics, Edinburgh.
• Atsan, T., Emsen, E., Yaprak, M., Dagdemir, V., Diaz, C.A.G. 2007. An economic assessment of differently managed sheep flocks in eastern Turkey. Italian Journal Of Anim. Sci. 6; 4, 407-414.
• Atsan, T., Emsen, E., Yaprak, M., Diaz, C.A.G., Koycegiz, F., Kutluca, M. 2009. Comparative Economic Returns from Artificial Insemination and Natural Service in Purebred Fat Tailed and Crossbred Romanov Flock. Journal of Animal and Veterinary Advances 8 (1): 80-84.
• Bernstein, A.D., Petropavlovsky, V.V., 1937. Effect of non-electrolytes on viability of spermatozoa. Bjull. Eksp. Biol. Med. 3 (1), 41- 43.
• Blackshaw, A.W., Emmens, C.W. 1953. Survival of deep frozen mammalian spermatozoa. Vet. Rec., 65, 872.
• Bondioli, K. R. 1992. Embryo sexing: A review of current techniques and their potential for commercial application in livestock production. J. h i m . Sci. 7 (Suppl. 2):19.
• Cassinello J.,1996. High-ranking females bias their investment in favour of male calves in captive Ammotragus lervia. Behav Ecol Sociobiol, 38:417-424.
• Cognie, Y. 1999. State of the art in sheep-goat embryo-transfer,Theriogenology 51, 105- 116.
• Davisson, R.L., Sigmund, C.D. 1996. Transgenic animal models as tools for studying renal developmental physiology. Pediatric Nephrology 10, 6 : 798-803
• Dominko, T., First, N.L. 1997. Timing of meiotic progression in bovine oocytes and its effect on early embryo development, Mol. Reprod. Dev. 47, pp. 456–467.
• Emsen, H., 2001. Hayvan Yetiştirme İlkeleri, Atatürk Üniv. Zir Fak. Yayınları, Ders Kitapları Serisi, Erzurum.
• Emsen, E., Yaprak, M. 2006. Effect of controlled breeding on the fertility of Awassi and Red Karaman ewes and the performance of the offspring. Small Rum. Res.66 (1-3): 230-235.
• Emsen, E., Diaz, C.A.G., Aslan, F. 2008. Influences of maternal factors on sex ratio. The 37th International Session of Scientific communications. pp: 164-167.
• Evans, G. 1991. Application of reproductive technology to the Australian livestock industries, Reprod Fertil Dev 3, pp. 627–650.
• Flores-Foxworth G., Coonrod, S.A., Moreno, J.F., Byrd, S.R., Kraemer, D.C., Westhusin,M. 1995. Interspecific transfer of IVM IVF-derived red sheep (Ovis orientalis gmelini) embryos to domestic sheep (Ovis aries), Theriogenology 44, pp. 681–690.
• Foote, R. H. 1999. Artificial insemination from its origins up to today. In: V. Russo, S. Dall ’Olio, and L. Fontanesi (ed.) Proc. of the Spallanzani Int. Symp., Reggio Emilia, Italy. pp 23–67.
• Foote, R. H. 2002. The history of artificial insemination: Selected notes and notables. J Anim Sci. 80:1-10.
• Gordon, I. 1997. Controlled reproduction in sheep and goats. CAB International, New York, NY.
• Gutierrez-Adan, A., Perez-Garnelo, S., Granados, J., Garde, J.J., Perez-Guzman, M., Pintado, B., De La Fuente, J. 1999. Relationship between sex ratio and time of insemination according to both time of ovulation and maturation state of oocyte. Zygote 7, 37–43.
• Hill, J.R., Thompson, J.A., Perkins, N.R. 1998. Factors affecting pregnancy rates following laparoscopic insemination of 28,447 Merino ewes under commercial conditions: A survey. Theriogenology, 49: 697-709.
• Hornig, L.E., McClintock, M.K., 1996. Male sexual rest affects litter sex ratio of newborn Norway rats. Anim. Behav. 51, 991–1005.
• Ishwar, A.K., Memon, M.A.1996. Embryo transfer in sheep and goat: a review, Small Rumin. Res. 19, pp. 35–43.
• Kent JP, 1995. Birth sex ratios in sheep over nine lambing seasons: years 7-9 and the effects of ageing. Behav Ecol Sociobiol, 36:101-104.
• King, W.A., Yadav, B.R., Xu, K.P., Picard, L., Sirard, M.A., Vernini Supplizi, A., Betteridge, K.J. 1991. The sex ratios of bovine embryos produced in vivo and in vitro. Theriogenology 36, 779–788.
• Loi, P., G. Ptak, M. Dattena, S. Ledda, S. Naitana, and P. Cappai. 1998. Embryo transfer and related technologies in sheep reproduction. Reprod. Nutr. Dev. 38:615-628.
• Maule, J. P. 1962. The Semen of Animals and Artificial Insemination. Commonwealth Agricultural Bureaux, Farnham Royal, U.K.
• McKelvey, W.A.C. 1999. AI and embryo transfer for genetic improvement in sheep: the current scene, Practice, pp. 190–195.
• McKelvey, W.A.C., Robinson, J.J., Aitken, R.P. 1985. The evaluation of a laparoscopic insemination technique in ewes. Theriogenology, 24:519–535.
• Milovanov, V.K. 1962. Biology of Reproduction and Artificial Insemination of Animals. Seljhozizdat, Moscow,win Russian, 696 pp.
• Koşum, N. 2006: Koyun ve Keçilerde Yapay Tohumlama. Hasad, Aylık Gıda, Tarım ve Hayvancılık Dergisi, Yıl: 22, Sayı: 259).
• Koşum, N. (2007): Organik Bazlı TrIladyl™ ve Anorganik Bazlı Andromed™ Sperma Sulandırıcılarının Siyah Başlı Alman Et Koyunlarında Kullanımı Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. IV. Ulusal Reprodüksiyon ve Suni Tohumlama Kongresi, 24-28 Ekim- 2007-Manavgat. Antalya
• Naqvi, S.M.K., Joshi, A., Das, G.K. and Mittal, J.P., 2001. Development and application of ovine reproductive technologies: an Indian experience. Small Rumin. Res. 39, pp. 199– 208.
• Okada, M., Itoh, Mi. M., Haraguchi, M., Okajima, T., Inoue, M., Oishi, H., Matsuda, Y., Iwamoto, T., Kawano, T., Fukumoto, S., Miyazaki, H., Furukawa, K., Aizawa, S., and Furukawa, K. 2002. b-series Ganglioside deficiency exhibits no definite changes in the neurogenesis and the sensitivity to Fas-mediated apoptosis but impairs regeneration of the lesioned hypoglossal nerve. J. Biol. Chem., 277, 1633–1636.
• Paul, A., Kuester, J. 1987. Sex ratio adjustment in a seasonally breeding primate species: evidence from a Barbary macaque population at Affenberg Salem. Ethology 74, 117– 32.
• Pomp, D., Good B.A., Geisert, R.D., Corbin, C.J., Conley, A.J. 1995. Sex identification in mammals with polymerase chain reaction and its use to examine sex effects on diameter of day-10 or – 11 pig embryos. Journal of Animal Science 73: 1408-1415.
• Ptak, G., Loi, P., Dattena, M., Tischner, M., Cappai, P. 1999. Offspring from one-month- old lambs: Studies on the developmental capability of prepubertal oocytes. Biol Reprod 61: 1568-1574.
• Purdy, P.H. 2006. The post-thaw quality of ram sperm held for 0 to 48 hours at 5°c prior to cryopreservation. Animal Reproduction Sciences. 93:114-123.
• Saberivand, A., Outteridge, P.M. 1996. The use of embryo genotyping in the propagation of genes involved in the immune response. Immunology and Cell Biology, 74, 109-120.
• Salamon, S., Maxwell, W.M.C. 2000. Storage of ram semen. Anim. Reprod. Sci. 62, pp. 77–111.
• Smirnov, I.V. 1949. Preservation of domestic animal semen by deep cooling. Sovetskaja Zootechnia, 4:63-65
• Songsasen, N., Buckrell, B.C., Plante, C., Beibo, P., 1995. In vitro and in vivo survival of cryopreserved sheep embryos. Cryobiology 32, 78–91.
• Warwick, B.L. 1934. Results of mating rams to Angora female goats. Proc. 27th Annu. Meet. Am. Soc. Anim. Prod. 225-227.
• Wehner, G.R., Wood, C., Tague, A., Barker, D., Hubert, H., 1997. Efficiency of the ovatec unit for estrus detection and calf sex control in beef cows. Anim. Reprod. Sci. 46, 27– 34.
• Willadsen, S.M., C. Polge, R.E.A. Rowson, and R.M. Moor. 1976. Deep freezing of sheep embryos. J. Reprod. Fertil. 46:151-154.