Farklı Çelik Alma Dönemleri ile Oksin Dozlarının Kocayemişin (Arbutus unedo L.) Köklenme Oranı Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Yıl 2010, Cilt: 24 Sayı: 1, 99 - 108, 01.04.2010

Murat Şeker Arda Akçal Mustafa Sakaldaş Mehmet A. Gündoğdu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Farklı Çelik Alma Dönemleri ile Oksin Dozlarının Kocayemişin (Arbutus unedo L.) Köklenme Oranı Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Öz

Bu çalışma, kocayemiş populasyonunun seçilmiş bitkilerinden farklı dönemlerde alınan yeşil ve yarı odunsu çeliklerinde IBA, NAA ve IBA+NAA büyüme düzenleyicilerinin köklenme durumu üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çanakkale’nin Ayvacık, Çan, Eceabat, Merkez ve Lapseki yörelerinde doğal olarak yetişmiş kocayemiş tiplerinden farklı dönemlerde (2006 ve 2007 yıllarının Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları) alınan çelikler, IBA (1000, 2000, 4000, 6000), NAA (250, 500, 1000, 2000) ve IBA+NAA (1000+500, 2000+1000, 4000+2000) ppm’lik sentetik oksin köklendirme çözeltileriyle muamele edilerek, içinde perlit bulunan köklendirme ortamına dikilmiştir. Ortamda 60 gün süresince kalan çeliklerin köklendirilmesi ve böylelikle kocayemiş tiplerinin çoğaltılmasına çalışılmıştır. Çalışma süresince en yüksek köklenme oranı, canlılık oranı, kök sayısı ve kök kalitesi ölçümlerle belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre en iyi sonuçlar, 6000 ppm IBA uygulamalarından elde edilmiştir. Kontrol ve NAA uygulamalarından köklenme sağlanamamıştır. Ayrıca, IBA’nın 4000 ppm lik çözeltisi ile IBA 4000 + NAA 2000 uygulamaları da kocayemiş çeliklerinde köklenme sağlamıştır

Anahtar Kelimeler

Arbutus unedo L., Vegetatif çoğaltma, Çelik, IBA, NAA, Köklenme, Perlit

Kaynakça

• Al-Barazi, Z. and W.W. Schwabe. 1984. The possible involment of polyphenol-oxidase and the auxin-oxidase system in root formation and development in cuttings of Pistacia vera. Journal of Horticultural Sciences, 59 (3) 453-461.
• Çelik, H., 1982. Kalecik Karası /41 B aşı kombinasyonu için sera koşullarında yapılan aşılı köklü fidan üretiminde değişik köklenme ortamları ve NAA uygulamalarının etkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Doçentlik Tezi (Basılmamış). Ankara. 73 s.
• Çelikel, G., L. Demirsoy and H. Demirsoy. 2008. The strawberry tree (Arbutus unedo L.) selection studies in Turkey. Scientia Horticulturae, 118(2): 227-230.
• Gaspar, T.H. and M. Coumans.1987. Root Formation, ed: J.M.Bonga and Don Durzan, Cell and Tissue Culture in Foresty Vol.2., Martinus Nijhoff Publishers, Dordrectht.
• Gomez, F. and J.M. Canhoto. 2009. Micropropagation of strawberry tree (Arbutus unedo L.) from adult plants. In Vitro Cellular and Developmental Biology - Plant, 45:72– 82.
• Hammami, I., M. Jellali, M. Ksontini and M.N. Rejeb. 2007 Propagation of the strawberry tree through seed (Arbutus unedo). International Journal of Agriculture and Biology, 7(3):457-459.
• Hartman, H.T. and D.E. Kester. 1983. Plant Propagation. Principles and Practices. Prentice- Hall, Inc. New Jersey. 647 pp.
• Kankaya, A. and S. Özyiğit. 1998. Bazı klon anaçlarının çelikle çoğaltılabilirliği. I. Ege Bölgesi Tarım Kongresi. 7-11 Eylül 1998. Aydın.
• Karadeniz, T., Ö. Kalkışım ve T. Şişman. 2003. Trabzon çevresinde yetişen kocayemiş (Arbutus unedo L.) tiplerinin meyve özellikleri ve çelikle çoğaltılması. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu. 23-25 Ekim 2003, Ordu. 476-480.
• Metaxas, D., T. Syros, and A. Economou. 2008. Factors affecting vegetative propagation of Arbutus unedo L. by stem cuttings. Propagation of Ornamental Plants, 8(4): 190-197.
• Onursal, C.E. ve Ş. Gözlekçi. 2007. Sandal ağacı (Arbutus andrachne L.) tohumlarına yapılan bazı ön uygulamaların tohum çimlenme oranı ve süresi üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 20(2): 211-218.
• Özcan, M.M. and H. Hacıseferoğulları. 2007. The strawberry (Arbutus unedo L.) fruits: Chemical composition, physical properties and mineral contents. Journal of Food Engineering, 78(3): 1022-1028.
• Ryugo, K. and P.J. Breen. 1986. Indolacetic acid metabolism in cuttings of plum (Prunus cerasifera x P. Munsoniana cv. Mariana 2624) ed: Nemeth.G., Induction of Rooting. ed: J.P.S. Bajaj, Biotechnology in Agriculture and Foresty, Vol. 1., Trees 1. Springes- Verlag, Berlin, Heiderberg.
• Şeker, M., Z. Yücel ve E. Nurdan. 2004. Çanakkale yöresi doğal florasında bulunan kocayemiş (Arbutus unedo L.) populasyonunun morfolojik ve pomolojik özelliklerinin incelenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(4) : 422-427.
• Şeker, M. ve C. Toplu. 2007. Çanakkale yöresi doğal florasında bulunan kocayemiş (Arbutus unedo L.) meyvelerinin ayrıntılı kimyasal yapılarının belirlenmesi. 5. Gıda Mühendiliği Kongresi, 71-75, 08-10 Kasım 2007, Ankara.
• Zenginbal, H., M. Özcan ve A. Haznedar. 2006. Kivi (Actinidia deliciosa A. Chev.) odun çeliklerinin köklenmesi üzerine IBA uygulamalarının etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1):40-43.