İngilizce ders kitaplarında cinsiyetçilik hâlâmevcut mudur? Türkiye‟den bir durum çalışması

Year 2017, Volume: 13 Issue: 1, 103 - 122, 01.06.2017

Yusuf Demir Mustafa Yavuz

Abstract

Cinsiyet ayrımcılığı, eğitim çevrelerinde tartışılan güncel konulardan biridir. Bu ayrımcılığın öğrencilere
dayatılma şekillerinden birisi de basılı ders materyalleri ve ders kitapları ile olmaktadır. Zengin dilsel içeriği ve
içerik temelli yapısıyla, özellikle yabancı dil ders kitapları bu suistimale çoğu kez daha müsaittir. Bu çalışmanın
amacı, Türkiye‟deki devlet liselerinde okutulmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanmış olan Yes
You Can isimli İngilizce ders kitabı serisini cinsiyet temsilleri açısından incelemektir. Bu kitap serisinde cinsiyet
ayrımcılığına yönelik unsurlar varsa, bunları farklı boyutlardan ortaya koymak amacıyla dokuz farklı kategori
kullanılmıştır. Hem sözlü hem de resimsel içerikler analiz edilmiş olup, betimsel istatistikten ve ki-kare
testlerinden yararlanılmıştır. Sonuç olarak, genel anlamda, Yes You Can ders kitabı serisinde cinsiyet eşitsizliği
barındıran unsurlara rastlanmamıştır. Çalışmanın bulguları, erkek ve kadınların eşit temsilini yansıtması
bakımından yeni nesil İngilizce ders kitapları için ümit vericidir. Ayrıca, ders kitabı yazarlarına ve gelecek
çalışmalara dair önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

İngilizce ders kitapları, cinsiyet eşitliği, cinsiyet ayrımcılığı, cinsiyet temsilleri, cinsiyet kalıp yargıları

Do ELT coursebooks still suffer from gender inequalities? A case study from Turkey

Abstract

Gender discrimination is still a hot debate running in the periphery of education. One way it is imposed on students is through printed materials and coursebooks, particularly those used for foreign language teaching given their linguistic content and content-based nature. This study seeks to investigate gender representations in an ELT coursebook series Yes You Can, published by the Turkish Ministry of Education for public high schools in Turkey. The study draws on nine different categories in order to reveal the gender-biased components in the coursebook from multiple perspectives, if any. Analyses were conducted on both verbal and pictorial contents on a page-by-page basis. Descriptive statistiscs were used to describe the numerical data and chi-square tests were conducted to test significance between the observed and expected values. It was found that, for the most part, there were not indications of gender inequality throughout the coursebook series. The findings are promising in terms of reflecting a fair representation of males and females, offering a glimmer of hope for the new-generation ELT coursebooks. Suggestions are made for coursebook writers and further research.

Keywords

ELT coursebooks, gender equality, gender discrimination, gender representation, gender stereotypes