Türkiye’de Covid-19 pandemisi sürecinde yaşlıların haberlerde temsili

Year 2023, Issue: 32, 943 - 960, 21.02.2023

Yenal Göksun

https://doi.org/10.29000/rumelide.1252846

Cited By: 1

Abstract

Bu araştırmada Türkiye’de Covid-19 salgını döneminde medyadaki haber içeriklerinde yaşlıların nasıl temsil edildiği ele alınmaktadır. Pandemi gibi olağanüstü dönemlerde toplum, karşılaştığı sorunları ve meseleleri anlamlandırmak için medya tarafından üretilen bilgiye daha fazla ihtiyaç duyabilmektedir. Covid-19 salgını döneminde yaşlılar medya gündeminin önemli bir maddesi haline gelmiştir. Sokağa çıkma kısıtlamaları, virüsten daha fazla etkilenme potansiyelleri, bazı yaşlıların sosyal destek ve yardıma ihtiyaç duyması gibi meseleler yaşlıların medyada sıkça haberleştirilmesini beraberinde getirmiştir. Bu araştırmada pandemi döneminde yaşlıların haber metinlerinde nasıl temsil edildiği, hangi konular ve kavramlar bağlamında gündeme alındığı, yaşlı temsilinin toplumsal bağlam içerisinde ne tür anlamlar ürettiği incelenmiştir. Bu bağlamda Türkiye’de resmi olarak ilk Covid vakasının ilan edildiği 11 Mart 2020 tarihinden 22 Aralık 2022 tarihine kadar yayınlanan internet haberleri arasından toplam 110 haber nicel ve nitel içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Medyada yaşlıların çoğunlukla sağlık meseleleri ve pandemi kısıtlamaları çerçevesinde temsil edildiği, yaşlıların olumlu ve olumsuz temsillerinin birlikte yer aldığı ortaya konulmuştur.

Keywords

Covid-19 salgını, pandemi, yaşlılar, yaşlı temsili, içerik analizi

Representation of the elderly in the news during Covid-19 pandemic in Turkey

Abstract

In this research, it is discussed how the elderly are represented in the news content in the media during the Covid-19 pandemic in Turkey. In extraordinary times such as pandemics, society may need more information produced by the media to make sense of the problems and issues it faces. During the Covid-19 pandemic, the elderly have become an important topic on the media agenda. Issues such as curfews, their potential to be more affected by the virus, and the need for social support and help for some elderly people have brought about frequent news coverage of the elderly in the media. In this study, it was examined how the elderly were represented in the news texts during the pandemic period, which topics and concepts were brought to the media agenda, and what kind of meanings the elderly representation produced in the social context. In this context, a total of 110 news from the internet news published between March 11, 2020,when the first Covid case was officially announced in Turkey and Dec 22, 2022, were analyzed by quantitative and qualitative content analysis method. It has been revealed that the elderly are mostly represented in the media within the framework of health issues and pandemic restrictions, and positive and negative representations of the elderly take place together.

Keywords

Covid-19 pandemic, pandemic, elderly, elderly representation, content analysis

References

• AA. (2020, Mart 25). Yaşlılar “Alo” diyor, Vefa Sosyal Destek Grubu ve belediyeler yardıma koşuyor. https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/yaslilar-alo-diyor-vefa-sosyal-destek-grubu-ve-belediyeler-yardima-kosuyor/1778545
• AA. (2020, Mart 30). Türkiye’de yaşlı nüfusun en yüksek olduğu ilde yaşlılara “Evde kalın” çağrısı. https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/turkiyede-yasli-nufusun-en-yuksek-oldugu-ilde-yaslilara-evde-kalin-cagrisi/1784632
• AA. (2020a, Nisan 15). “Türkiye’nin çınarları” Kovid-19’u yendi. https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/turkiyenin-cinarlari-kovid-19u-yendi/1805617
• AA. (2020b, Nisan 20). Kovid-19’a karşı yaşlı sağlığının korunmasında kalabalık ailelere uyarılar. https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/kovid-19a-karsi-yasli-sagliginin-korunmasinda-kalabalik-ailelere-uyarilar/1811269
• AA. (2020c, Temmuz 23). Pandemi sürecinde yetersiz fiziksel aktivite yaşlılarda kas erimesini artırıyor. https://www.aa.com.tr/tr/saglik/pandemi-surecinde-yetersiz-fiziksel-aktivite-yaslilarda-kas-erimesini-artiriyor/1919622
• AA. (2022, Mart 10). Türkiye’nin Kovid-19 salgınıyla mücadelesinin 2 yılı. https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/turkiyenin-kovid-19-salginiyla-mucadelesinin-2-yili/2529977
• Altın, Z. (2020). Elderly People in Covid-19 Outbreak. The Journal of Tepecik Education and Research Hospital, 30(60), 49-57. https://doi.org/10.5222/terh.2020.93723
• Apak, E., & Aka, V. (2020). Medyada Yaşlı Temsillerinin 87 Yıllık Dönüşümü: Cumhuriyet Gazetesi Örneği 1930-2017. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 13(1), 19-26.
• Arun, Ö., Şahinkaya, G., Kandemir, B., Özsoy Taylan, D., & Binark, M. (2022). Yaşlıların Toplumsal Sınıfı, Dijital Sermayeleri ve COVID-19 Salgınında Bağlantıda Kalma Pratikleri. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 42(2), Art. 2. https://doi.org/10.26650/SJ.2022.42.2.0016
• Atölye BİA. (2020, Kasım 12). “Sorunlara Yokmuş Muamelesi Yapılıyor”—Atölye BİA. https://atolyebia.org/haber-odasi/sorunlara-yokmus-muamelesi-yapiliyor/ Berger, A. A. (1998). Media Research Techniques. SAGE.
• Bianet. (2020a, Nisan 15). Pandemi, Yaşlılar ve Ölümler. Bianet - Bagimsiz Iletisim Agi. https://www.bianet.org/bianet/saglik/222906-pandemi-yaslilar-ve-olumler
• Bianet. (2020b, Mayıs 25). HACER FOGGO ANLATTI: Derin Yoksulluk Ağı: Pandemide Yoksul Haneler Açlığa Terk Edildi. Bianet - Bagimsiz Iletisim Agi. https://www.bianet.org/bianet/toplum/224758-derin-yoksulluk-agi-pandemide-yoksul-haneler-acliga-terk-edildi
• Bianet. (2020c, Ekim 8). “Pandemi Yaşlı Olmak” rehberi yayınlandı—Bianet. https://m.bianet.org/bianet/yasam/232330-pandemi-yasli-olmak-rehberi-yayinlandi
• Birgün. (2020, Mart 22). İstanbul’da 65 yaş üstü yaşlılar sokağa çıkma yasağına uymadı. birgun.net. https://www.birgun.net/haber/istanbul-da-65-yas-ustu-yaslilar-sokaga-cikma-yasagina-uymadi-292708
• Bravo-Segal, S., & Villar, F. (2020). Older people representation on the media during COVID-19 pandemic: A reinforcement of ageism? Revista espanola de geriatria y gerontologia, 55(5), 266-271. https://doi.org/10.1016/j.regg.2020.06.002
• DHA. (2020a, Nisan 22). Evden çıkamayanlar sosyal hizmetlere nasıl erişebilir? DHA | Demirören Haber Ajansı. https://www.dha.com.tr/gundem/evden-cikamayanlar-sosyal-hizmetlere-nasil-erisebilir-1767165
• DHA. (2020b, Ekim 31). Şırnaklı Menica Nine, 120 yaşına rağmen koronavirüsü yendi. DHA | Demirören Haber Ajansı. https://www.dha.com.tr/saglik-yasam/sirnakli-menica-nine-120-yasina-ragmen-koronavirusu-yendi-1795529
• Dirini, İ., & Özsu, G. (2020). Sosyal Medyada Nefret Söylemi Raporu. Alternatif Bilişim Derneği.
• Dünya Sağlık Örgütü. (2021). Global Report on Ageism. https://www.who.int/publications/i/item/9789240016866
• Dünya Sağlık Örgütü. (2022). Ageing. https://www.who.int/health-topics/ageing
• Euronews. (2020, Mart 22). 65 yaş üstüne sokağa çıkma yasağı sosyal medyanın mizah konusu oldu. euronews. https://tr.euronews.com/2020/03/22/turkiye-de-65-yas-ustune-sokaga-cikma-yasagi-sosyal-medyanin-mizah-konusu-oldu
• Euronews. (2020, Mart 22). Covid-19 en çok yaşlıları öldürüyor: Türkiye’de yaşlı nüfus oranı kaç? euronews. https://tr.euronews.com/2020/03/22/koronavirus-en-cok-yaslilari-olduruyor-turkiye-de-65-yas-ustu-nufus-orani-kac-avrupa
• Euronews. (2020, Mayıs 11). Dünyaya örnek olan Türk huzurevlerindeki Covid-19 tedbirleri neler? euronews. https://tr.euronews.com/2020/05/11/dso-nun-dunyaya-ornek-gosterdigi-turkiye-nin-huzurevlerinde-ald-g-onlemler-ve-basar-nedenl
• Hall, S. (2020). The work of representation. İçinde The Applied Theatre Reader (ss. 74-76). Routledge.
• Hürriyet. (2020a, Mart 27). Pandemide yaşlılar gençlere nazaran daha mutlu kalmayı nasıl başardı? https://www.hurriyet.com.tr/gundem/pandemide-yaslilar-genclere-nazaran-daha-mutlu-kalmayi-nasil-basardi-41771448
• Hürriyet. (2020b, Eylül 18). Güvercin besleyen Halil Dede, örnek oluyor. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/guvercin-besleyen-halil-dede-ornek-oluyor-41614620
• Independent Türkçe. (2020, Mart 24). Duygusal şiddet: Yaşlı adamla dalga geçip görüntülerini sosyal medyadan paylaştılar. Independent Türkçe. https://www.indyturk.com/node/151716/haber/duygusal-%C5%9Fiddet-ya%C5%9Fl%C4%B1-adamla-dalga-ge%C3%A7ip-g%C3%B6r%C3%BCnt%C3%BClerini-sosyal-medyadan-payla%C5%9Ft%C4%B1lar
• İnceoğlu, Y. G. (2020). Covid-19 Pandemisi ve Medya. Türk Tabipler Birliği. https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19-rapor_6/covid19-rapor_6_Part73.pdf
• Loos, E., & Ivan, L. (2018). Visual Ageism in the Media. İçinde L. Ayalon & C. Tesch-Römer (Ed.), Contemporary Perspectives on Ageism (ss. 163-176). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-73820-8_11
• Markov, Č., & Yoon, Y. (2021). Diversity and age stereotypes in portrayals of older adults in popular American primetime television series. Ageing and society, 41(12), 2747-2767. https://doi.org/10.1017/S0144686X20000549
• Meisner, B. A. (2021). Are You OK, Boomer? Intensification of Ageism and Intergenerational Tensions on Social Media Amid COVID-19. Leisure Sciences, 43(1-2), 56-61. https://doi.org/10.1080/01490400.2020.1773983
• Ng, R., Allore, H. G., Trentalange, M., Monin, J. K., & Levy, B. R. (2015). Increasing Negativity of Age Stereotypes across 200 Years: Evidence from a Database of 400 Million Words. PLOS ONE, 10(2), e0117086. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0117086
• Ng, T. W. H. ( 1 ), & Feldman, D. C. ( 2 ). (2012). Evaluating Six Common Stereotypes About Older Workers with Meta-Analytical Data. Personnel Psychology, 65(4), 821-858. Scopus®. https://doi.org/10.1111/peps.12003
• Previtali, F., Allen, L. D., & Varlamova, M. (2020). Not Only Virus Spread: The Diffusion of Ageism during the Outbreak of COVID-19. Journal of Aging & Social Policy, 32(4-5), 506-514. https://doi.org/10.1080/08959420.2020.1772002
• Sabah. (2020, Ağustos 8). Hemşire paylaştı, başhekim isyan etti; Koronavirüs tedavisi gören yaşlı hastayı terk ettiler. Sabah. https://www.sabah.com.tr/yasam/hemsire-paylasti-bashekim-isyan-etti-koronavirus-tedavisi-goren-yasli-hastayi-terk-ettiler-5099270
• Sabah. (2021, Mart 14). Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının Kovid-19’la mücadelesi dünyaya örnek oldu. Sabah. https://www.sabah.com.tr/ekonomi/2021/03/14/aile-calisma-ve-sosyal-hizmetler-bakanliginin-kovid-19la-mucadelesi-dunyaya-ornek-oldu
• Taşdelen, B. (2020). COVID-19 Salgın Sürecinde Yaşlılağa Bakış: 280 Karakter Yaşlılar Hakkında Ne Söylüyor? Turkish Studies, 15(6).
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2021). Türkiye Sağlıklı Yaşlanma Eylem Planı ve Uygulama Programı 2021-2026. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kronik-hastaliklar-engelli-db/hastaliklar/Yasli_Sagligi/kitap_ve_makaleler/Turkiye_Saglikli_Yaslanma_Eylem_Plani_ve_Uygulama_Programi_2021-2026.pdf
• TRT Haber. (2020, Mart 23). Koronavirüsün hedefinde yaşlı nüfus var. https://www.trthaber.com/haber/dunya/koronavirusun-hedefinde-yasli-nufus-var-469513.html
• TRT Haber. (2021, Ocak 7). Pandemi süresince 912 yaşlıya her ay psikolojik destek. https://www.trthaber.com/haber/guncel/pandemi-suresince-912-yasliya-her-ay-psikolojik-destek-545091.html
• Tuna Uysal, M., & Tan Eren, G. (2020). COVID-19 Salgın Sürecinde Sosyal Medyada Yaşlılara Yönelik Ayrımcılık: Twitter Örneği. Turkish Studies, 15(4).
• TÜİK Kurumsal. (2022, Mart 18). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2021-45636
• Wong, F. H. C., Liu, T., Leung, D. K. Y., Zhang, A. Y., Au, W. S. H., Kwok, W. W., Shum, A. K. Y., Wong, G. H. Y., & Lum, T. Y.-S. (2021). Consuming Information Related to COVID-19 on Social Media Among Older Adults and Its Association With Anxiety, Social Trust in Information, and COVID-Safe Behaviors: Cross-sectional Telephone Survey. J Med Internet Res, 23(2), e26570. https://doi.org/10.2196/26570
• Xu, W. (2021). Agesim in the Media: Online Representations of Older People. Linköping University.
• Yang, F. L., Au, A. T. N., Wong, J. Y. H., & Lou, V. W. Q. (2022). The deprived or the devil? A content analysis of the media representation of older adults under COVID-19 in Hong Kong. Ageing & Society, 1-22. https://doi.org/10.1017/S0144686X22000587
• Yoğurtçu, G. (2019). Yaşlılık Olgusu ve Yaşlılığın Medyada Temsili: Türkiye, Rusya ve Kırgızistan Gazeteleri Örneği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), 1049-1066.
• Zhang, J., & Liu, X. (2021). Media representation of older people’s vulnerability during the COVID-19 pandemic in China. European Journal of Ageing, 18(2), 149-158. https://doi.org/10.1007/s10433-021-00613-x