Türk Dil Kurumu’nun Süreli Yayınlar Veri Tabanı’ndaki sinema terimlerinin oluşturulma yöntemleri üzerine bir inceleme

Year 2023, Issue: 32, 420 - 431, 21.02.2023

Sefa Öz Onur Özcan

https://doi.org/10.29000/rumelide.1253146

Abstract

Terim ve terim oluşturma yöntemlerine dair sorunları çözmek için çoğu dilbilimci ve alanında uzman terimbilimciler tarafından birçok çalışmanın gerçekleştirildiği söylenebilir. “Terim oluşturma yöntemleri” ile pek çok özel alana ait sözcükler üzerinde terim çalışmaları yapılmış ve bunlara birer karşılık bulunmak istenmiştir. Türk Dil Kurumu Süreli Yayınlar Veri Tabanı incelendiğinde terim çalışmalarının yapıldığı çok fazla özel alan göze çarpmaktadır. Bu alanlardan bir tanesi de “sinema”dır. Bu çalışmada, Türk Dil Kurumu Süreli Yayınlar Veri Tabanın’da sinema terimleri taranacak olup, özellikle 1968-1981 yılları arasında Türk Dil Kurumu Süreli Yayınlar Veri Tabanın’da yayınlanan ve Nijat Özön’e ait olan Sinema Terimleri Sözlüğü’nden alınmış sinema terimleri, Türkçedeki terim oluşturma yöntemleri doğrultusunda incelenecektir. Bu inceleme ile birlikte Türkçedeki terim oluşturma yöntemleri farklı bir bakış açısı ile ele alınacak olup, terimlerin nasıl oluşturulduklarının ve günümüzde nasıl kullanıldıklarının bir değerlendirilmesi yapılacaktır. Bu çalışma ile aynı zamanda somut ve soyut sanatsal unsurlar içeren ve görsel-işitsel özelliklere sahip sinema gibi sanat alanlarındaki terim çalışmalarına bir örneklem sunmak hedeflenmektedir.

Keywords

Terim, terim oluşturma yöntemleri, sinema terimleri, TDK Süreli Yayınlar Veri Tabanı, Nijat Özön

References

• Adalı, B. (1981). Bir Kılavuz, Bir Sözlük. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, 817-819.
• Bağır, O. (2020). Sinemada Montajın Tarihi. Yeni-e: http://yenie.net/sinemada-montajin-tarihi, İstanbul
• Başkan, Ö. (1974). Terimlerde Özleşme Sorunu. TDK Belleten, 1973-1974, Ankara: DergiPark, 173-184.
• Karaman, B. İ. (2017). Terimbilimi. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Onaran, O. (2011). Nijat Özön'ün Ardından. İstanbul: Sinecine, 105-107.
• Özcan, O. (2022). Terim Oluşturma Yöntemleri Bağlamında Türk Dil Kurumu'nun 'Batı Kaynaklı Sözcüklere Karşılıklar' Adlı Çalışmasındaki Terimler Üzerine Bir Değerlendirme, Kırıkkale: Kırıkkale Ünviersitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 105-120.
• Özdemir, E. (1973). Terim Hazırlama Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Özön N. (1962). Sinema Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Selehattin Önder, A. B. (2005). Türk Sinemasının Gelişimi, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 113-135.
• Serdaroğlu, F. (2016). Sinema Neden Sanattır? Sinemayı Sanat Olarak Ele Alan Bir Araştırma Ne Tür Bir Yaklaşım Benimsemelidir? Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi, 113-125.
• Tanakıncı, O. (2018) Yüksek Lisans Tezi. Sinemanın Anlatımında Görüntü Yönetmeninin Katkıları, İstanbul, Türkiye: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Sinema Anabilim Dalı.
• TDK. (1954). Yedinci Türk Dil Kurultayı, Ankara: Türk Dil Kurumu, s1-192
• TDK. (1976). Terim Sözlüklerinden Örnekler (Nijat Özön : Sinema Terimleri Sözlüğü), Ankara: Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 297.
• TDK. (1968). Bu Sayıda Geçen Sinema Terimleri, Ankara: Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 553-556.
• Türk Dil Kurumu, https://sozluk.gov.tr/
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Nijat_
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Auguste_ve_Louis_Lumi
• Yalın, İ. (2021). t24.com.tr, Dublörlük Tarihi, İstanbul: T24 Bağımsız İnternet Gazetesi.
• Zülfikar, H. (2011). Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.