Alman Medeni Kanunu’nun 126b Paragrafı Çerçevesinde Metin Şekli

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 3, 125 - 156, 30.07.2024

Burcu Yağcıoğlu

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1447893

Öz

Değişen ve gelişen teknoloji sebebiyle, hukuki işlemlerin gerek kurulmasında gerek hüküm ve sonuçlarını doğurmasında, alışılmışın dışında bir şekil türünün kullanılmasının yaygınlaştığı gözlemlenmiştir. Hukukumuzda, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve bazı yönetmeliklerde, sadece “kalıcı veri saklayıcısı” kavramı ile hukuki bir zemine oturtulan bu şekil türünün hem doktrin hem de kanuni düzenleme boyutu eksiktir. Bu eksikliği gidermek amacıyla çalışmada, Alman ve İsviçre Hukuku kapsamında bir inceleme yapılmıştır. Bu incelemede, bir hukuki ilişkide tarafların beyanlarını kalıcı bir veri saklayıcısı aracılığıyla iletmelerini düzenlemiş olan Alman Medeni Kanunu § 126b ve İsviçre 2020 Borçlar Kanunu Tasarısı m.25 üzerinde durmaya değer hükümlerdir. Metin şekline ilişkin BGB § 126b hükmü, genel ve yürürlükteki bir hüküm olması sebebiyle çalışmamızın esasını teşkil edecektir. İsviçre Hukuku’ndaki düzenleme her ne kadar tasarı niteliğinde kalsa da doktrinin metin şekli kavramını benimsemesi, bazı düzenlemelerde bu şekil türüne yer verilmesi sebepleriyle İsviçre Hukuku da dikkate alınacaktır. Bu çalışma, hukukumuzda eksik olan “metin şekli” kavramını doktrine kazandırmak ve olası bir kanun çalışmasına ışık tutmak amacıyla hazırlanmıştır. Bu kapsamda, özellikle Alman Hukuku bakımından bir şekil türü olarak kabul edilen metin şeklinin geçerlilik koşullarının belirlenmesi ve böylelikle diğer şekil türlerinden farklılıklarının ortaya konulmasıyla gerek tarafların menfaatine gerek hukuki ilişkilerde bundan kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümüne de katkı sağlanmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Şekil, Metin Şekli, Kalıcı Veri Saklayıcısı, Geçerlilik Şekli, İspat

Textform Under Paragraph 126b Of The German Civil Code

Öz

Due to changing and developing technology, it has been observed that the use of an unusual form type has become widespread both in concluding and in being effective of legal transactions. In our law, this form type whose legal basis is only ‘durable medium’ notion which has been settled by the consumer protection law and at some regulations is lacking in terms of both doctrine and legal basis. In order to remove this lack, an examination has been made within the German and Swiss Law in this study. In this study, § 126b of the German Civil Code (BGB) and art.25 of the Swiss Draft Code of Obligations 2020 (OR 2020) regulating the transmission of the the parties' declarations by durable medium in legal relationships are provisions that should be emphasized. The provision of BGB § 126b regarding textform shall underlie this study as it is a general provision that is being in force. Although art.25 of Swiss Draft Code of Obligations 2020 has not become a law, Swiss Law shall also be considered because doctrine has interiorized the textform notion and this form type has been settled by some special provisions. This study has been prepared to coin the textform notion that is lack in our law into the doctrine and to put a spotlight on working about probable law. In this context, by determining the validity conditions of the textform, which is accepted as a form type especially in German Law and by indicating its differences from other form types, it shall contribute to the interests of the parties and to the resolution of disputes.

Anahtar Kelimeler

Form, Textform, Durable Medium, The Form for Validity, Evidence

Kaynakça

• Antalya O G, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt I, Legal Yayıncılık 2015.
• Armbrüster C, “VVG § 7”, Theo Langheid, Manfred Wandt (Ed.), Münchener Kommentar zum Versicherungsvertragsgesetz, Band 1, § § 1-99, VVG-InfoV, 3. Auflage, C.H.Beck Verlag 2022.
• Battendorf J, “Elektronische Dokumente und Formqualität”, Rheinische Notar-Zeitschrift, (6), 2005, s. 277-294.
• Bayreuther F, “Formzwang und-qual im Arbeits- bzw. Nachweisrecht”, Neue Zeitschrift für Arbeitsrecht, (10), 2023, s. 593-599.
• Binder A, “Von der Schriftform zur Textform–Was ist bei Honorarvereinbarungen zu beachten?”, Zeitschrift für deutsches und internationales Bau-und Vergaberecht, (4), 2021, s. 332-334.
• Cansel E/Özel Ç, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 1, 2. Bası, Seçkin Yayınevi 2017.
• Çetiner B/Furrer A/Müller Chen M, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Oniki Levha Yayıncılık 2021.
• Dorner H, “Buch 1 Allgemeiner Teil”, Reiner Schulze (Ed.), Bürgerlisches Gesetzbuch Handkommentar, 11. Auflage, Nomos Verlag 2022.
• Einsele D, “BGB § 126b”, Franz Jürgen Säcker, Roland Rixecker, Hartmut Oetker, Bettina Limperg (Ed.), Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 1, 9. Auflage C.H.Beck Verlag 2021.
• Emmenegger S/Kurzbein R, “Art.22”, Claire Huguenin, Reto M.Hilty (Ed.), Schweizer Obligationenrecht 2020, Schulthess Verlag 2013, (OR 2020, Art. 22).
• Emmenegger S/Kurzbein R, “Art.25”, Claire Huguenin, Reto M.Hilty (Ed.), Schweizer Obligationenrecht 2020, Schulthess Verlag 2013, (OR 2020, Art. 25).
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25. Baskı, Yetkin Yayınevi 2020.
• Gragert N/Wiehe H, “Das BAG im Strudel neuer Medien-Die gesetzliche Schriftform rechtsgeschäftsähnlicher Handlungen im Arbeitsrecht”, Neue Zeitschrift für Arbeitsrecht, (6), 2001, s. 311-314.
• Gümüş M A, Borçlar Hukukunun Genel Hükümleri, Yetkin Yayınevi 2021.
• Hatemi H/Gökyayla E, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 5. Bası, Filiz Kitabevi 2021.
• Huguenin C/Meise B, “OR 2020: Braucht die Schweiz ein neues Vertragsrecht?–Eine Einführung”, Schweizerische Zeitschrift für Wirtschafts-und Finanzmarktrecht, (4), 2015, s. 280-300.
• Janal R, “Die Errichtung und der Zugang einer Erklärung in Textform gem. § 126b BGB”, Monatsschrift für Deutsches Recht, 60 (7), 2006, s. 368-373.
• Kılıçoğlu A M, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 21. Baskı, Turhan Kitabevi 2017.
• Kues J H, “VOB/B § 1 Abs.4”, Hans Ganten, Günter Jansen, Wolfgang Voit (Ed.), Beck'scher VOB-Kommentar, Teil B, 4. Auflage, C.H.Beck Verlag 2023.
• Lammel S, “BGB § 550”, Ulf. P Börstingshaus (Ed.), Schmidt-Futterer, Mietrecht, 15. Auflage, C.H.Beck Verlag 2022.
• Lehmann J/Rettig S, “Rechtliche Vorgaben für Kunden-Online-Postfächer”, Neue Juristische Wochenschrift, (9), 2020, s. 569-574.
• Liebscher T, “GmbHG § 48”, Wulf Goette, Holger Fleischer (Ed.), Münchener Kommentar zum Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung, (GmbHG), Band 2, 4. Auflage, C.H.Beck Verlag 2023.
• Mallman R A/Heinrich E D, “Schriftform bei Geschäften im Internet”, Zeitschrift für Rechtspolitik, (11), 2020, s. 470-473.
• Malzer H M, “Zivilrechtliche Form und prozessuale Qualität der digitalen Signatur nach dem Signaturgesetz”, Deutsche Notar-Zeitschrift, (2), 1998, s. 96-121.
• Mansel H P, “BGB § 126b”, Rolf Stürner (Ed.), Jauernig Bürgerliches Gesetzbuch Kommentar, 19. Auflage, C.H.Beck Verlag 2023.
• Müller C, Berner Kommentar, Obligationenrecht, Allgemeine Bestimmungen, Art.1-18 OR mit allgemeiner Einleitung in das Schweizerische Obligationenrecht, Stämpfli Verlag 2018.
• Musielaks H J, “Vertragsfreiheit und ihre Grenzen”, Juristische Schulung, (10), 2017, s. 949-954.
• Neuhaus K J, Berufsunfähigkeitsversicherung, 4. Auflage, C.H.Beck Verlag 2020.
• Nies G, “Mieterhöhungsbegehren und Schriftform des § 550 BGB?”, Neue Zeitschrift für Miet-und Wohnungsrecht, (19), 2009, s. 687-688.
• Nissel R, Rechtsgeschäftsmodernisierungsgesetz, 2001, Einführung zum Gesetz zur Anpassung der Formvorschriften des Privatrechts und anderer Vorschriften an den modernen Rechtsgeschäftsverkehr, <https://016a1bd0e3cab9faf1500f1134a3b63d150fda46.vetisonline.com/?vpath=bibdata/komm/NisKoRGModG_1/cont/NisKoRGModG.glud1.gl4.gl42.htm> Erişim Tarihi 30 Kasım 2023.
• Noack U, “Digitaler Rechtsverkehr: Elektronische Signatur, elektronische Form und Textform”, Deutsches Steuerrecht, (44), 2001, s. 1893-1897.
• Nomer H N, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Bası, Beta Yayınevi 2021.
• Oğuzman K/Öz T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt I, 16. Bası, Vedat Kitapçılık 2018.
• Özbilen A B, Sözleşmelerin Şekli ve Şekil Yönünden Hükümsüzlüğü, Oniki Levha Yayıncılık 2016.
• Poguntke D/von Villiez M, “Digitale Dokumente und elektronischer Rechtsverkehr im Arbeitsrecht”, Neue Zeitschrift für Arbeitsrecht, (16), 2019, s. 1097-1105.
• Preis U, “BGB § 127”, Rudi Müller Glöge, Ulrich Preis, Ingrid Schmidt (Ed.), Erfurter Kommentar zum Arbeitsrecht, 23. Auflage, C.H.Beck Verlag 2023.
• Preis U/Schwarz K, “Reform des Teilzeitarbeitsrechts”, Neue Juristische Wochenschrift, (51), 2018, s. 3673-3679. Probst T, “§ 5 Konsumentenschutz durch Information und Vertragsentbindung”, Helmut Heiss, Leander D. Loacker (Ed.), Grundfragen des Konsumentenrechts, Schulthess Verlag 2020.
• Romermann V, “GmbHG § 48”, Lutz Michalski, Andreas Heidinger, Stefan Leible, Jessica Schmidt (Ed.), Kommentar zum Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung (GmbH-Gesetz): GmbHG, Band 2, 4. Auflage, C.H.Beck Verlag 2023.
• Schäfer H, “Vereinsrecht: Einladung zur Mitgliederversammlung per WhatsApp”, Neue Juristische Online-Zeitschrift, (45), 2023, s. 1376-1379.
• Schmitz M W, Die Digitalisierung der gesetzlichen Formen, (Diss. Universität Passau, Juristische Fakultät), 2021, <file:///C:/Users/Administrator/Downloads/Schmitz_Moritz_Digitalisierung%20(1).pdf>, Erişim Tarihi 1 Aralık 2023.
• Spindler G, “BGB § 126b”, Gerald Spindler, Fabian Schuster (Ed.), Recht der elektronischen Medien Kommentar, 4. Auflage, C.H.Beck Verlag 2019.
• Steinbach-Martens D/Prasse C, “BGB § 491a”, Reiner Schulze, Herbert Grziwotz, Rudolf Lauda (Ed.), BGB: Kommentiertes Vertrags-und Prozessformularbuch, 4. Auflage, Nomos Verlag 2020.
• Steinbeck A, “Die neuen Formvorschriften im BGB”, Deutsches Steuerrecht, (16), 2003, s. 644-650.
• Şenocak Z, “Dijital İmza ve Dijital İmzanın Borçlar Kanunu Hükümleri Açısından Ele Alınması”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 50 (2), 2001, s. 97-135.
• Tercier P/Pichonnaz P/Develioğlu H M, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 2. Baskı, Oniki Levha Yayıncılık 2020. Thalmair P, “Kunden-Online-Postfächer: Zugang von Willenserklärungen und Textform”, Neue Juristische Wochenschrift, (1/2), 2011, s. 14-19.
• Wendtland H, “BGB § 126b”, Wolfgang Hau, Roman Poseck (Ed.), BeckOK BGB, 67. Edition, 2023, (beck-online, Erişim Tarihi 2 Ağustos 2023).
• Wicki-Birchler D/Dobec M, “Unterschreiben von Verträgen im digitalen Raum”, Aktuelle Juristische Praxis, (3), 2023, s. 278-285.
• Winkler K/Teubel J, “RVG § 3a Vergütungsvereinbarung”, Hans-Jochem Mayer, Ludwig Kroiß (Ed.), Rechtsanwaltsvergütungsgesetz: RVG, Handkommentar, 8. Auflage, Nomos Verlag 2021.
• Yağcıoğlu, Ali Haydar: Model Bir Kanun Tasarısı Niteliğindeki “İsviçre Borçlar Kanunu’nun Genel Hükümleri Hakkındaki 2020 Tasarısı (OR 2020)” Hükümlerine İlişkin Açıklamalar, Adalet Yayınevi 2021.
• Zahrte K, “Rechtliche Anforderungen an elektronische Postfachlösungen von Banken–zugleich eine Besprechung von EuGH C-375/15 (BAWAG/VKI)”, Zeitschrift für Bank- und Kapitalmarktrecht, (7), 2017, s. 279-284.