Vergi Planlaması Aracı Olarak Faaliyet Yeri Seçimi: İstanbul Finans Merkezi Örneği

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 3, 1231 - 1248, 28.12.2022

Muharrem Çakır , İskender Emrah Karakaş

https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1177632

Cited By: 1

Öz

İşletmeler ödedikleri vergileri azaltma gayreti içindedirler. Çünkü vergi işletmelerin fonlarında azalmaya neden olmaktadır. Vergi yüklerini azaltmak isteyen işletmeler vergi planlamasına başvurmaktadır. Vergi planlaması aracı olarak, transfer fiyatlandırmasını kullanmak, elektronik ticarete yönelmek, anlaşma alışverişleri yapmak, hibrit finansal araçları kullanmak, çift İrlanda sandviç Hollanda aracına başvurmak, vergi cennetlerine yönelmek gibi çeşitli araçlar işletmeler tarafından sıklıkla kullanılmaktadır. Faaliyet yeri seçimi de bu araçlardan biridir. İşletmeler faaliyet yerlerini seçerken pek çok kritere dikkat etmektedir ve bu kriterlerin başında merkezin bulunacağı ülkede işletmeye sağlanacak vergi avantajları gelmektedir. Finans merkezleri işletmelerin faaliyet yeri seçimlerinde kararlarını etkileyen ve vergi planlaması yaparken dikkate aldıkları bir vergi planlaması aracıdır. 22.06.2002 tarihinde yürürlüğe giren 7412 sayılı kanun ile İstanbul Finans Merkezi (IFM) kurulmuştur. IFM Türkiye’nin uluslararası alanda rekabet gücünü arttırmak, uluslararası finans piyasaları ile bütünleşmesini sağlamak ve IFM’nin uluslararası alanda önde gelen finans merkezlerinden biri olmasını sağlamak için kurulmuş ve işletmelere çok önemli vergisel avantajlar sağlamaktadır. IFM’nin sağladığı vergisel avantajlar işletmelerin vergi planlaması yaparken, faaliyet yeri seçiminde önemli bir kriter olmaktadır

Anahtar Kelimeler

Vergi Planlaması, Faaliyet Yeri Seçimi, Finans Merkezleri, İstanbul Finans Merkezi

Choose Of Activity Location As A Tax Planning Tool: The Case Of Istanbul Financıal Center

Öz

Businesses are in an effort to reduce the taxes they pay. Because the tax causes a decrease in the funds of the businesses. Businesses that want to reduce their tax burden apply to tax planning. As a tax planning tool, various tools such as using transfer pricing, turning to electronic commerce, shopping deals, using hybrid financial tools, applying for a double Irish sandwich Dutch tool, and heading to tax havens are frequently used by businesses. Site selection is one of these tools. Businesses pay attention to many criteria when choosing their location of activity, and the first of these criteria is the tax advantages to be provided to the business in the country where the headquarters will be located. Financial centers are a tax planning tool that affects the decisions of businesses in choosing the activity location and they consider when planning their taxation. Istanbul Finance Center (IFM) was established with the law numbered 7412, which entered into force on 22.06.2002. IFM was established to increase Turkey's competitiveness in the international arena, ensure its integration with international financial markets, and make IFM one of the leading financial centers in the international arena, and provides very important tax advantages to businesses. The tax advantages provided by IFM are an important criterion in choosing the activity location while making tax planning for businesses.

Anahtar Kelimeler

Tax Planning, Choose of Activity Location, Financial Center, Istanbul Financial Center

Kaynakça

• Abdurrahman Akdoğan. (2019). Kamu Maliyesi, Gazi Kitabevi, Ankara
• Amy Gerber and Matt Jackson (2010). Taxation: A Decisive Factor in Location Selection, https://www.areadevelopment.com/taxesIncentives/sept2010/taxation-decision-location-selection3991.shtml adresinden 10.08.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Anjali Gupta. (2014). E-Commerce: Role of E-Commerce in Today’s Business, International Journal of Computing and Corporate Research, Volume 4, Issue 1, http://www.ijccr.com/January2014/10.pdf adresinden 31.08.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Aytekin Çelik. (2021). Ticaret Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara
• Barış Yıldız. (2019). Agresif Vergi Planlamasının Teorik Çerçevesi: Çift İrlanda-Hollanda Sandviç Yöntemi, Vergi Raporu, Sayı 241, 28-45
• Benedict Charles Prebble. (2011). Should Tax Avoidance be Criminalised? Tax Avoidance and Criminal Law Theory, Otago University, https://www.otago.ac.nz/law/research /otago036330.pdf adresinden 15.09.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Bülent Şişman. (2003). İşletmelerde Vergi Planlaması Yöntemleri, Yaklaşım Yayınları, Ankara
• Cemil İbiş. (2004). İşletmelerde Vergi Planlaması, Mali Çözüm Dergisi, Sayı 68, 72-79
• Derya Sevim Korkut, Ahmet Muhlis Doğan ve İlter Bekar. (2010). Kuruluş Yeri Seçimini Etkileyen Faktörlerin Düzce İli Açısından Değerlendirilmesi, Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, 32-39.
• Dilber Ulaş. (2008) AB’ye Yönelen Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Çok Uluslu İşletmelerin Üretim Yeri Seçim Kararları, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt 8, No 2, 77-95.
• Elif Yılmaz. (2013). Kanuna Karşı Hilenin Vergi Hukukundaki Görünümü Olarak Peçeleme Kavramı ve Muvazaa ile Mukayesesi, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt XVII, Sayı 1-2, 1757-1781
• Emrah Ferhatoğlu. (2014). Uluslararası Vergi Hukukunda Örtülü Sermaye, 308-325, (ed) Nevzat Saygılıoğlu. Prof. Dr. Şükrü Kızılot’a Armağan, Cem Web Ofset, Ankara
• Emrah Ferhatoğlu. (2014). Vergi Anlaşmaları Hukukunda Hibrit Finansal Araçlar, 28. Türkiye Maliye Sempozyumu Tebliğler Kitabı, Uzman Matbaacılık, Ankara, 133-148
• Emrah Ferhatoğlu. (2015). BEPS Projesinin Vergi Hukukunda Hibrit Finansal Araç Sorununa Etkisi, Vergi Sorunları, Sayı 326, 17-30
• Erkan Ertürk. (2017). ÇUŞ’lardaki Vergi Planlamasına Karşı Geliştirilen Politikalar: Türkiye’de Faaliyette Bulunan ÇUŞ’ların Vergi Yüklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara
• Fatih Pekşen. (2022). Örtülü Sermaye Uygulamasında Ortaya Çıkabilecek Kur Farklarının Değerlendirilmesi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 36, Sayı 1, 22-28
• Francis Weyzig. (2013). Tax Treaty Shopping: Structural Determinants of Foreign Direct Investment Routed Through The Netherlands, International Tax and Public Finance, 20, 910-937
• Francisco Alfredo Garcia Prats. (2011). Qualıfıcatıon Of Hybrıd Fınancıal Instruments In Tax Treatıes, Dırıtto E Pratıca Trıbutarıa Internazıonale, Vol VIII, No 3, 977-997
• Gherorghe Matei. Daniela Pirvu. (2011). Transfer Pricing in the European Union, Theoretical and Applied Economics, Volume XVIII, No 4(557), 99-110
• Harun Yeniçeri. (2021). İşletmelerde Vergi Planlama Stratejileri, Ekin Yayınevi, Bursa
• Hikmet Akyol ve Nuri Baltacı. (2015). Uluslararası Bir Finans Merkezi Olarak İstanbul’un Değerlendirilmesi, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, Sayı 12, 351-387
• https://www.ifm.gov.tr/
• https://www.ifm.gov.tr/b/2/hakkimizda
• Hülya Kabakçı Karadeniz. (2020). Vergi Planlaması Teorisi: Tanımı, Amacı ve Önemi, (ed) Neslihan Coşkun Karadağ. Vergi Planlaması Teori ve Uygulama, Ekin Yayınevi, Bursa
• İbrahim Enes Özkan (2015) İstanbul Finans Merkezinin Uluslararası Bir Karşılaştırması, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• İstanbul Finans Merkezi Kanun Tasarısı ve Gerekçesi, https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-4478.pdf adresinden 01.09.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Jane G. Gravelle. (2022). Tax Havens: International Tax Avoidance and Evasion, https://sgp.fas.org/crs/misc/R40623.pdf adresinden 12.09.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Kemal Çelebi. Pelin Mastar Özcan. (2018). Agresif Vergi Planlaması Yöntemi Olarak Transfer Fiyatlandırması: Seçilmiş Ülkelerde ve Türkiye’de Uygulanan Kuralların Değerlendirilmesi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 21, Sayı 39, 273-297
• Levent Yahya Eser. Sedat Polat. (2014). Elektronik Ticaretin Transfer Fiyatlandırmaya Etkisi, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, 52-69
• Mehmet Selami Yıldız ve Özkan Şahin. (2014). Teşvik Paketlerinin İşletmelerin Kuruluş Yeri Seçim Kararlarında Etkisinin Belirlenmesi: Düzce İli İmalat Sanayii İşletmelerinde Bir Araştırma, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 15, Sayı 1, 1-19.
• Metin Yıldırım ve Gül Dertli. (2020). Küresel Bir Finans Merkezi Olarak İstanbul Finans Merkezi Projesi’nin İncelenmesi, Journal of Economics and Research, Volume 1, Issue 2, 1-14.
• Muharrem Çakır. (2021). Uluslararası Vergi Planlaması ve Türkiye Uygulamaları, Adalet Yayınevi, Ankara
• Mustafa Öztürk. (2020). İstanbul Finans Merkezi Projesinin Türkiye Refahına ve Kalkınmaya Etkisi”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Nevzat Tetik. (2022). İstanbul Finans Merkezi Projesinin Katılım Bankaları Perspektifinden Etkileşimleri, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 12, Sayı 23, 74-92.
• OECD. (1998). Harmful Tax Competition An Em.erging Global Issue, https://www.oecd.org/ctp/harmful/1904176.pdf adresinden 29.08.2022 tarihinde erişilmiştir.
• OECD. (2022) Harmful Tax Practices – Peer Review Results, https://www.oecd.org/ tax/beps/harmful-tax-practices-peer-review-results-on-preferential-regimes.pdf adresinden 07.09.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Oğuz Sadık Aydos. (2022). Borçlar Hukuku (Genel Hükümler), Seçkin, Ankara
• Onur Eroğlu. (2014). Kurumlar Vergisinde Vergi Planlaması, Ekin Yayınevi, Ankara
• Osman Demirdöğen ve Bilsen Bilgili. (2004), Organize Sanayi Bölgeleri İçin Yer Seçimi Kararlarını Etkileyen Faktörler: Erzurum Örneği, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 4, Sayı 2, 305-324.
• Osman Pehlivan. Ersan Öz. (2015). Uluslararası Vergilendirme, Celepler Matbaacılık, Trabzon
• Prableen Bajpai (2021).The World’s Leading Financial Cities, https://www.investopedia.com/articles/investing/091114/worlds-top-financial-cities.asp adresinden 10.08.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Reuven S. Avi-Yonah. Christiana Hji Panayi. (2010). Rethinking Treaty-Shopping: Lessons for the European Union, University of Michigan Law School Law & Economics Working Papers,https://repository.law.umich.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1113&context=law_econ_current adresinden 06.09.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Sinan Ünsar (2007). Uluslararası İşletmelerde Üretim Stratejileri, Journal of Yasar University, 2(7), 695-708.
• Sunghoon Hong. (2019). Equilibrium Audit Strategies Against Tax Treaty Shopping, Journal of Public Economic Theory, 21, 754-770
• World Alliance of International Finance Centers and DIFC (2022). The Futures Of Financial Centres: White Paper, June.
• Yuga Adarkar. (2022). Double Irısh and Dutch Sandwich Strategy, https://blog.ipleaders.in/double-irish-and-dutch-sandwich-strategy/ adresinden 09.09.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Z/Yen ve China Development Institue. (2022). The Global Financial Centres Index 31, Long Finance and Financial Centre Futures, March.
• Z/Yen. (2009). The Global Financial Centres Index 6, City of London, September.
• Zuhal Vardar. (2019). Vergi Güvenlik Önlemi Olarak Örtülü Sermaye Uygulamasının 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından Değerlendirilmesi: Örtülü Kazanç Yoluyla Vergiden Kaçınma, Avrasya Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt 6, Sayı 6, 1-9