Türkçe Literatürde Yer Alan Nitel İşletme Çalışmalar Üzerine Bir Sistematik Literatür İncelemesi

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 2, 455 - 482, 18.09.2023

Ayşe Yıldız

https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1188185

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkçe literatürde yayılanan nitel işletme makalelerine ilişkin hem niceliksel hem de niteliksel bir değerlendirme yapmaktır. Bu amaç çerçevesinde üç temel soruya odaklanılmıştır. Birinci soru, “nitel makalelerin işletme alanları bazında öne çıkan özelliklerinin nelerdir?”; ikinci soru, “işletme alanları ile desen, örneklem vb. nitel araştırma bileşenleri arasında nasıl bir ilişki görülmektedir?” ve üçüncü soru “ incelenen makalelerin niteliklerine ilişkin neler söylenebilir?”. Bu soruların cevaplandırılmasında sistematik literatür tarama tekniğinden faydalanılmıştır. Bunun için öncelikle “işletme ve nitel araştırma” kavramları altında yer alan arama terimleri belirlenmiştir. Bu terimler kullanılarak Google Akademi ve DergiPark veritabanlarında yer alan ve 2015-2021 yılları arasında yayınlanan makaleler incelenmiştir. Bu makalelerden dahil edilme kriterlerini sağlayan 42 çalışma değerlendirme kapsamına alınmıştır. Birinci soru için makalelerin yayın bilgilerini ve içeriklerinin yer aldığı bilgi formlarından; ikinci soru için nitel içerik analizinden ve üçüncü soru için ise nitel araştırma süreci için geliştirilen kontrol listesi ile literatürde yer alan değerlendirmelerden faydalanılmıştır. Birinci soruya yönelik elde edilen sonuçlar, nitel araştırmayı en fazla kullanan işletme alanının insan kaynakları yönetimi, daha sonra muhasebe alanı olduğunu gösterirken, finans alanında kayda değer bir çalışma olmadığını ortaya koymuştur. En fazla çalışmanın 2021 yılında gerçekleştirildiği ve insan kaynakları ile muhasebe alanı başta olmak üzere bu çalışmaların büyük bir kısmının da Covid-19 pandemi süreciyle ilişkilendirilerek ele alındığı belirlenmiştir. İkinci soru için elde edilen analiz sonuçları işletme alanları bazında farklı nitel araştırma bileşenlerinin öne çıktığını göstermiştir. Örneğin insan kaynakları yönetimi alanında en fazla fenomenolojinin, muhasebe alanında ise durum çalışmasının (vaka analizi / örnek olay) kullanıldığı belirlenmiştir. Üçüncü soruya yönelik değerlendirme sonuçları, Türkiye’de araştırmacıların nitel araştırma konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıklarını, birçok çalışmanın araştırma sürecini açıklamada ve kullanılan tekniklere ilişkin doğru bilgi vermede yeterince başarılı olamadıklarını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Nitel araştırma, nitel işletme araştırması, sistematik literatür incelemesi

A Systematic Literature Review on Qualitative Business Studies in Turkish Literature

Öz

The aim of this study is to make an evaluation of the qualitative business articles published in the Turkish literature, both quantitatively and qualitatively. Within the framework of this aim, three basic questions are tried to be answered. The first question is “what are the prominent features of qualitative articles on the basis of business areas”; The second question is “what is the relationship between the qualitative research components such as design, sampling and business areas” and the third question “What can be said about the qualities of the articles examined?”. The systematic literature review technique was used to answer these questions. For this, firstly, the search terms under the concepts of "business and qualitative research" were determined. Using these terms, the articles in Google Academy and DergiPark databases and published between 2015-2021 were examined. Of these articles, 42 studies that satisfied the inclusion criteria were included in the evaluation. The results obtained for the first question indicated that the field of business in which qualitative research was used the most is human resources management, followed by accounting, and no significant work has been found in the field of finance. It was determined that the most studies were carried out in 2021 and these studies were mostly dealt with in the field of human resources and accounting regarding the Covid-19 pandemic process. The analysis results obtained for the second question revealed that different qualitative research components came to the fore on the basis of business areas. For example, it has been determined that phenomenology was mostly used in the field of human resources management, and case study was used in the field of accounting. The results of the evaluation for the third question demonstrated that the researchers in Turkey did not have competent knowledge about qualitative research and that many studies were not successful enough in explaining the research process and giving accurate information about the techniques used.

Anahtar Kelimeler

Qualitative research, qualitative business research, systematic literatüre review

Kaynakça

• Adams, J., Khan, H. T., Raeside, R., & White, D. I. (2007). Research methods for graduate business and social science students. SAGE publications India.
• Cooper, R. D., & Schindler, P.S. (2014). Business research methods, The McGraw-Hill.
• Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2018). Research design: Qualitative, quantative and mixed methods approaches, SAGE Publishing Inc.
• Cronin, P., Ryan, F., & Coughlan, M. (2008). Undertaking a literature review: a step-by-step approach. British journal of nursing, 17(1), 38-43.
• Emir, S., Kıymık, H., & Apalı, A. (2020). Muhasebe alanında yürütülen çalışmaların nitel içerik analizi tekniğiyle değerlendirilmesi (2015-2019). Mali Çözüm, 30 (162). 95-126.
• Greener, S. (2008). Business research methods.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yönetmleri Felsefe-yöntem-analiz, Seçkin Yayıncılık.
• Keegan, S. (2009). Qualitative research: Good decision making through understanding people, cultures and markets. Kogan Page Publishers.
• Keskin, H., Aksoy, Z., & Fidan, S. Ş. (2021). Yönetim ve organizasyon araştırmalarında yorumlayıcı fenomenolojik analiz yönteminin kullanılması: Sistematik bir inceleme. Business & Management Studies: An International Journal, 9(4), 1437-1451.
• Kostagiolas, P., & Katsani, A. (2021). The management of public libraries during COVID-19 pandemic: a systematic literature review through PRISMA method. Library Management.
• Myers, D. Michael, (2013). Qualitative research in business and management, SAGE.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. SAGE Publications..
• Coşkun, R. (2022). Nitel araştırmalarda sorunlar: Seçilmiş makalelerin eleştirel bir incelemesi ve bazı öneriler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 165-189.
• Çoşkun, R. Türkçe nitel araştırmalarda nitelik sorunu: Nitel araştırmalar ne kadar bilimsel, 6. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi: Multicongress, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep, 26-27 Nisan 2019.
• Roulston, K., & Halpin, S.N. (2014). Designing qualitative research using interview data. Flick, U. (Editor). The SAGE handbook of qualitative data collection (667-683). SAGE Publications.
• Sekaran, U., & Bougie, R. (2016). Research methods for business: A skill building approach. John Wiley & Sons.
• Silverman, D., & Marvasti, A. (2008). Doing qualitative research: a comprehensive guide, SAGE Publications, Incorporate.
• Şener, E. (2019). Gömülü teori yaklaşımının yönetim araştırmalarında kullanımı. Nitel Sosyal Bilimler, 1(1), 22-47.
• Tekindal, M. & Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20 (1), 153- 182.
• Thornberg, R., & Charmaz, K. (2014). Grounded Theory and Theoretical Coding. Flick, U. (Editor). The Sage handbook of qualitative data collection (152-169). SAGE Publications.
• Yıldırım, A., & Şimsek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık..
• Yin, R. K. (2018). Case study research and applications. design and methods. SAGE Publishers.