Öğretmenlik Uygulaması Sürecinde Etkili Matematik Öğretimi Ölçeği'nin Türkçe'ye Uyarlama Çalışması: Sınıf Öğretmeni Adaylarının Uygulama Sürecine İlişkin Deneyimleri

Yıl 2010, Cilt: 10 Sayı: 2, 131 - 144, 15.03.2016

Güney Hacıömeroğlu Çiğdem Şahin Taşkın

Öz

Bu araştırmada Peard ve Hudson (2006) tarafından geliştirilen Öğretmenlik Uygulaması Sürecinde
Etkili Matematik Öğretimi Ölçeği (Mentoring for Effective Mathematics Teaching) Türkçe’ye uyarlanmıştır.
Böylelikle, sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında matematik öğretimine
ilişkin edindikleri deneyimlerini incelemeyi sağlayan bir ölçme aracına sahip olmak amaçlanmıştır. Ayrıca, bu
ölçek sayesinde, uygulama öğretmenlerinin matematik öğretiminde sınıf öğretmeni adaylarına rehberlik
etmeleri, adayların kendi bakış açılarından yola çıkılarak açıklanmıştır. Bu araştırmada nicel araştırma
yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. 244 sınıf öğretmeni adayına uygulanarak toplanan verilere
Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi uygulanmıştır. Araştırmada, yapı geçerliğine ilişkin elde edilen
bulgular ölçeğin özgün formunda yer alan bütün maddelerin Türkçe formunda da yer alabileceğini
göstermektedir. Bununla beraber, ölçek maddelerinin faktörlere göre dağılımlarının ölçeğin özgün halinden
farklılık gösterdiği anlaşılmaktadır. Ölçeğin uyarlanması sonucunda ortaya çıkan faktör yapısının kabul
edilebilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ölçeğin uyarlanması sürecinde yapılan güvenirlik çalışmaları
incelendiğinde iç tutarlık ve test–tekrar test yöntemleriyle elde edilen korelasyon katsayılarının da kabul
edilebilir düzeyde olduğu görülmektedir. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı 0.969 olarak
hesaplanmıştır. Öğretmen adaylarının ölçeğe vermiş olduğu yanıtlar incelendiğinde; adayların görüşlerinin
cinsiyetlerine bağlı olarak farklılık göstermediği belirlenmiştir. Ayrıca, adayların başarı notu ile öğretmenlik
uygulaması kapsamında etkili matematik öğretimine ilişkin görüşleri arasında anlamlı bir fark olmadığı da
tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayı, öğretmenlik uygulaması, matematik öğretimi

TURKISH ADAPTATION OF MENTORING FOR EFFECTIVE MATHEMATICS TEACHING INSTRUMENT: ELEMENTARY PRE-SERVICE TEACHERS’ EXPERIENCES REGARDING TEACHING PRACTICE

Öz

The main purpose of this study was to investigate the reliability and validity of the adaptation of
Mentoring for Effective Mathematics Teaching Instrument (Peard & Hudson, 2006) into Turkish. This
instrument was developed to examine elementary preservice teachers’ experiences for teaching mathematics
during their teaching practice. Through the use of the instrument, this study also intends to explain mentors’
guidance of mentees for teaching mathematics from the perspectives of pre-service teachers. The survey
method was used in this research study and the data gathered from 244 preservice teachers were used for
Exploratory and Confirmatory Factor Analysis to determine the structure of factor loading. Results of the
factor analysis revealed that the number of the factors in the original instrument remained in the Turkish
version. However, factor loading among the sub-scales showed differences from the original instrument.
Reliability analysis of the instrument included the calculation of cronbach alpha coefficient for the overall and
five sub-scales and test–retest. The analysis revealed that coefficients were acceptable. Cronbach alpha
coefficient for the overall instrument was 0.969. Thus, the instrument is considered valid, reliable, and
appropriate to use in Turkish culture. The analysis of the pre-service teachers’ responses to the instrument
indicated that there were no differences amongst pre-service teachers’ views regarding gender and
achievement. 

Anahtar Kelimeler

Pre-service teacher, teaching practice, mathematics teaching

Kaynakça

• Alaz, A., & Birinci–Konur, K. (2009, Mayıs). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersine yönelik deneyimleri. I. Uluslarası Eğitim Araştırmaları Kongresi’nde sunulan bildiri, Çanakkale, Türkiye.
• Argün, Z. (2008). Lise matematik öğretmenlerin yetiştirilmesinde mevcut yargılar, yeni fikirler. Türk Bilim Araştırmaları Vakfı Dergisi, 1(2), 89–95.
• Ball, D.L., & McDiarmid, G.W. (1990). The subject-matter preparation of teachers. In W.R. Houston (Ed.), Handbook of Research on Teacher Education (437–449). New York, NY: MacMillan.
• Barnett, B. G. (1995). Developing reflection and expertise: Can mentors make the difference? Journal of Educational Administration, 33(5), 45–59.
• Blanton, M. L., Berenson, S. B., & Norwood, K. S. (2001). Exploring a pedagogy for the supervision of prospective mathematics teachers. Journal of Mathematics Teacher Education, 4, 177–204.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Kahveci, Ö. ve Demirel, F. (2004). Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 210–239.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç–Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (2. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Crasborn, F., Hennissen, P., Brouwer, N., Korthagen, F., & Bergen, T. (2008). Promoting versatility in mentor teachers’ use of supervisory skills. Teaching and Teacher Education, 24(3), 499–514.
• Çimer, A., & Odabaşı–Çimer, S. (2002, Eylül). Öğretmen adaylarının okullardaki uygulama öğretmenlerinin özellikleri hakkındaki görüşleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri, Ankara, Türkiye.
• Dursun, Ö. Ö., & Kuzu, A. (2008). Öğretmenlik uygulaması dersinde yaşanan sorunlara yönelik öğretmen adayı ve öğretim elemanı görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 159–178. Eğitim Fakültesi Öğretmenlik Uygulaması Dersi Yönergesi, 2010.
• Eroğlu, A. (2009). Faktör analizi. Ş. Kalaycı (Ed.) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (321–331). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Even, R. (1989). Preservice secondary teachers’ knowledge and understanding about mathematical functions. Yayımlanmamış doktora tezi, Michigan State University, East Lansing, MI.
• Even, R. (1990). Subject matter knowledge for teaching and the case of functions. Educational Studies in Mathematics, 21, 521–554.
• Even, R., & Tirosh, D. (1995). Subject-matter knowledge and knowledge about students as sources of teacher presentations of the subject matter. Educational Studies in Mathematics, 29, 1–20.
• Fernandez, M.L., & Erbilgin, E. (2009). Examining the supervision of mathematics student teachers through analysis of conference communications. Educational Studies in Mathematics, 72, 93–110.
• Field, A. (2005). Discovering Statistics Using SPSS (2. baskı). Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc.
• Hudson, P. (2003). Mentoring first-year preservice teachers. Action in Teacher Education: The Journal of the Association of Teacher Educators, 15(3), 91-99.
• Hudson, P., & Skamp, K. (2003). Mentoring preservice teachers of primary science. The Electronic Journal of Science Education, 7(1). (8 Kasım 2009). http://unr.edu/homepage/jcannon/ejse/ejse.html
• Hudson, P. (2004a). Specific mentoring: A theory and model for developing primary science teaching practices. European Journal of Teacher Education, 27(2), 139-146.
• Hudson, P. (2004b). Toward identifying pedagogical knowledge for mentoring in primary science teaching. Journal of Science Education and Technology, 13(2), 215-225. Hudson, P., Skamp, K., & Brooks, L. (2005). Development of an instrument: Mentoring for effective primary science teaching. Science Education, 89(4), 657–674.
• Hudson, P. (2007, Temmuz). Benchmarking preservice teachers’ perceptions of their mentoring for developing mathematics teaching practices. Mathematics Education Research Group of Australia (MERGA) Konferansı’nda sunulan bildiri, Hobart, Tasmania.
• Isiksal, M., Koc, Y., Bulut, S., & Atay–Turhan, T. (2007). An analysis of the new elementary mathematics teacher education curriculum in Turkey. The Mathematics Educator, 17(2), 41–51.
• Işıkoğlu, N., İvrendi, A., & Şahin, A. (2007). Öğretmenlik uygulaması sürecine öğretmen adaylarının gözüyle derinlemesine bir bakış. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 26, 131–142.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi (9. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kiraz, E. (2003). Uygulama öğretmeni yeterlilik ölçeği: Ölçü aracı geliştirme örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 387–400.
• Little, J. W. (1990). The mentor phenomenon and the social organization of teaching. In C. B. Cazden (Ed.), Review of Research in Education, Vol. 16 (297–351). Washington, DC: American Educational Research Association.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim Matematik 1–5. Sınıflar Öğretim Programı Kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
• Muir, T., & Beswick, K. (2007). Stimulating reflection on practice: Using the supportive classroom reflection process. Mathematics Teacher Education and Development Journal, 8, 74–93. Norman, P., & Feiman-Nemser, S. (2005). Mind activity in teaching and mentoring. Journal of Teaching and Teacher Education, 21(6), 681-697.
• Peard, R. & Hudson, P. (2006, Kasım) Mentoring Pre-Service Elementary Teachers in Mathematics Teaching. EDU-COM 2006 International Conference, Thailand, Nong Khai. Sağ, R. (2007). Okul uygulama çalışmaları birimi neden kurulmalıdır? Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14),128–136.
• Sahin Taskin, C. (2006). Student teachers in the classroom: their perceptions of teaching practice. Educational Studies, 32(4), 387–398.
• Slick, S. (1997). Assessing versus assisting: The supervisor’s roles in the complex dynamics of the student teaching triad. Teaching and Teacher Education, 13(7), 713–726.
• Sundli, L. (2007). Mentoring – a new mantra for education? Teaching and Teacher Education, 23(2), 201– 214.
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri: Temel Kavramlar ve Örnek Uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49–74.
• Vural, M. (2005). İlköğretim Okulu Ders Programları ve Öğretim Kılavuzları (1.baskı). Erzurum: Yakutiye Yayıncılık.
• Wang, J., & Odell, S. J. (2002). Mentored learning to teach according to standards based reform: a critical review. Review of Educational Research, 72(3), 481–546.
• Yılmaz, V. & Çelik, E. H. (2009). Lisrel ile Yapısal Eşitlik Modellemesi-I: Temel Kavramlar, Uygulamalar, Programlama. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Yüksek Öğretim Kurulu. (1998). Eğitim Fakülteleri Öğretmen Yetiştirme Programlarının Yeniden Düzenlenmesi. Ankara: Mart.
• Yüksek Öğretim Kurulu. (2007). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri (1982–2007). Ankara, Temmuz.
• Zahorik, J. A. (1988). The observing-conferencing role of university supervisors. Journal of Teacher Education, 39(2), 9–16.
• Zanting, A., Verloop, N., & Vermunt, J.D. (2001). Student teachers' beliefs about mentoring and learning to teach during teaching practice. British Journal of Educational Psychology, 71, 57–80.
• Zeichner, K. (2005). Becoming a teacher educator: A personal perspective. Teaching and Teacher Education, 21(2), 117–124.